‘De hamvraag is nu: wanneer zakt de inflatie terug naar die ideale 2 procent?’

In januari 2022 bedroeg de inflatie 8,5 procent in vergelijking met een jaar eerder. Maar, zo benadrukt Wunsch bij de voorstelling van het jaarverslag van de Nationale Bank, dat komt vooral door de fors gestegen energieprijzen.

De voorbije weken en maanden was er soms sprake van inflatiehysterie: er werd moord en brand geschreeuwd dat het leven fors duurder werd. Bij de Nationale Bank houden ze het hoofd koel, al vindt gouverneur Pierre Wunsch het wel nodig om duidelijk te waarschuwen voor een gevaarlijke inflatiecocktail: ‘De inflatie in België ligt hoger dan in onze buurlanden. Tegelijkertijd zijn we een van de zeldzame landen die een automatische indexering van de lonen kennen. De lonen bij ons stijgen dus snel mee met de inflatie. De combinatie van onze hogere inflatie en de snellere aanpassing van de lonen zorgt voor problemen. We dreigen concurrentiekracht te verliezen.’

De cijfers blijven indrukwekkend: in januari 2022 bedroeg de inflatie 8,5 procent in vergelijking met een jaar eerder. Maar, zo benadrukt Wunsch bij de voorstelling van het jaarverslag van de Nationale Bank, dat komt vooral door de fors gestegen energieprijzen. Gemiddeld stegen die vorig jaar bij ons met 22 procent, dubbel zo hoog als het gemiddelde van Duitsland, Nederland en Frankrijk. Dat komt onder andere door onze belastingen en omdat we meer variabele contracten hebben, waardoor een prijsstijging sneller kan worden doorberekend. Maar we moeten ook oog hebben voor de inflatie zonder die energieprijzen, in het jargon de kerninflatie. En dat is een ander verhaal, want die bedraagt in België 1,2 procent en ligt in onze buurlanden hoger met 1,9 procent.

De totale inflatie voor ons land is 3,2 procent, voor onze buurlanden is dat 2,8 procent. Volgens zowat alle economen is een inflatie van 2 procent ideaal, want die zorgt voor een gezonde groei. Ligt de inflatie veel hoger, dan raakt de economie oververhit. Ligt de inflatie veel lager, dan dreigt de economie te stokken. De hamvraag is nu: zakt de inflatie terug naar die ideale 2 procent?

Bij de Nationale Bank gaan ze ervan uit dat de energieprijzen nog een hele poos hoog zullen blijven, maar niet meer (fel) zullen stijgen. Ze zullen de inflatie dan ook niet meer omhoog stuwen zoals vorig jaar. Het komt er dus op aan om de kerninflatie te stabiliseren rond 2 procent, ‘dan komt het goed’, aldus Wunsch. Die kerninflatie kan rond de 2 procent blijven als er geen loon-prijsspiraal op gang komt: hogere prijzen zorgen met onze automatische loonindexatie snel voor hogere loonkosten, die de werkgevers doorberekenen in hun prijzen, wat opnieuw zorgt voor hogere loonkosten enzoverder. Dan zou de kerninflatie snel stijgen. Als we dat kunnen vermijden, zal de inflatie volgens de Nationale Bank tegen eind volgend jaar rond het streefdoel van 2 procent liggen.

Maar we verliezen wel aan concurrentiekracht, want als gevolg van de automatische indexering zullen bij ons de uurlonen dit jaar stijgen met 4,2 procent en in onze buurlanden maar met 1,8 procent. Volgend jaar zouden ze bij ons en in de buurlanden met zo’n 2,8 procent even hard stijgen en in 2024 zouden ze bij de buurlanden met 3,4 procent en bij ons met 1,9 procent. Met andere woorden, het duurt meer dan twee jaar voor onze buurlanden de loonstijging in België een beetje hebben bijgebeend.

Uit de cijfers in het jaarverslag van de Nationale Bank blijkt dat onze economie de coronacrisis goed heeft verteerd. Wunsch roept de regeringen op om de financiële noodmaatregelen af te bouwen. Dat geld zal hard nodig zijn om, zoals Europa eist, onze overheidsfinanciën op orde te brengen. Die waren voor de coronacrisis al niet goed en zakten de voorbije twee jaar nog dieper weg. De Nationale Bank wijst daarbij op de ‘zorgwekkende dynamiek’ van de schuld ‘in sommige deelstaten’. Voor de duidelijkheid, het gaat dan vooral over het Brussels en Waals Gewest.

Om de staatsfinanciën op orde te brengen zullen onze politici moeilijke keuzes moeten maken. Ze zullen niet langer gratis geld kunnen gaan lenen én ze zullen een geloofwaardige oplossing moeten vinden voor de onvrede van de gele hesjes, mensen die protesteren omdat ze hun facturen niet meer kunnen betalen. Hoe dan ook, lange tijd deden politici alsof de overheidsfinanciën onbelangrijk waren, maar niets blijkt minder waar.