‘De grote denkfout in de verloren strijd tegen Airbnb’

‘Als het over de deeleconomie gaat, willen sectororganisaties dat nieuwe spelers zich zoveel mogelijk aanpassen aan hun gelijke speelveld’, schrijft Maurits Vande Reyde in het Schaduwparlement. ‘Maar het is niet Airbnb of Amazon, maar wel de consument die de spil is in heel deze omwenteling.’

Moeilijke jongens, die van Horeca Vlaanderen. Moeten de Airbnb’ers van deze wereld zich toch nog verplicht registreren, is het voor de sector wéér niet goed. “Verbijsterd!”, zo zijn ze nog steeds. Deze keer over de sterren, die asteriskjes waarmee de overheid wil zeggen hoe prettig uw logeerplek is, enkel als je daar een oerwoud aan documenten en bijhorende kosten voor over hebt. Wel, dat systeem wordt, hou u vast: niet langer verplicht. Volgens de horeca-woordvoerder zet dat de deur open voor totale chaos. Ronddwalend door de straten, op zoek naar een warme herberg, zouden u en ik voortaan enkel nog kunnen afgaan op de beoordelingen van de Flair.

Bekijk hier de reportage van Kanaal Z over het sterrensysteem voor hotels:

Het wordt stilaan een klassieker, die botsing tussen oude en nieuwe economie. Dat is begrijpelijk. Want dat die 27 embleempjes op de hotelgevel als symbool voor wat de consument kan, mag en wil kiezen totaal achterhaald zijn, dat beseffen ze bij Horeca Vlaanderen ook wel. Alleen is dat voor hen nu eenmaal zoals het altijd is geweest. Hotels steken er veel moeite en geld in. Ik zou ook boos zijn wanneer plots niemand met een internetaansluiting daar nog om geeft. Alsof je Anderlecht bent, een nieuwe voetbaltempel neerpoot en een deel van je supporters daarna gewoon voor de gezellige staanplaatsen van Union Sint-Gilloise kiest.

Het is een breuklijn die nog vaak terug zal komen. Taxi’s tegen Uber, horeca versus Airbnb, een vaste boekenprijs tegen Amazon, telecomoperatoren in de clinch met Skype en binnenkort, daar kan u echt wel geld op zetten, restaurants die regulering eisen voor Airdnd. Overal hetzelfde stramien: nieuwe deeleconomie ontwikkelt zich. Wereldwijd sterke speler brengt ze samen en komt met wat vertraging aan in Vlaanderen. Sector wordt kwaad. Overheid maakt halfslachtige wetgeving en verkoopt ze als modernste ter wereld. Iedereen blijft ontevreden.

Geen makkelijke dynamiek dus, die voor een groot deel het gevolg is van de totaal verschillende mindset waarin oude spelers, en helaas ook voltallige parlementen, blijven steken. Zij gaan uit van een “gelijk speelveld”. In zowat elke politieke uitspraak over deeleconomie komt die term terug. Want, zo is de redenering: die nieuwe bedrijven zijn niet de kleine KMO van om de hoek. En dat klopt: Uber en Airbnb staan aan de top van The Billion Dollar Startups, Amazon draaide 20 jaar lang verlies maar is daarmee wel de grootste winkel ter wereld. Als zij hier een deel van hun koek willen halen, dan moeten ze zich wel aanpassen aan de sector.

Daar zit een enorme grote denkfout in. Het gaat namelijk niet om die bedrijven. Het is de consument, zijn wensen en verwachtingen, die fundamenteel anders zijn geworden. Dankzij wat technologie hebben wij veel meer vertrouwen in zelfregulering door gebruikers. Regels van de overheid of normen gezet in een gesloten sector tellen niet meer. Als ik een kamer boek in Lissabon ga ik daarvoor af op ervaringen van andere gasten. Idem voor een boek te bestellen: je hoeft het papier niet meer te voelen voor je iets koopt. Het kan nog steeds tegenvallen, maar dat kon het vroeger ook.

Consument als middelpuntvliedende kracht

Zoiets is niet meer terug te draaien. Bedrijven als Airbnb hebben daar goed op ingespeeld maar zijn niet de middelpuntvliedende kracht van de deeleconomie waarvoor ze vaak aanzien worden. Consumenten zijn dat. Daar is niks meer aan te doen. Overdreven betutteling zoals comfortclassificaties of de verplichte registratie van elke kamer – helaas wél in het decreetvoorstel voor logies geslopen- zijn daarom gedateerd. Je kan er hoogstens wat minder keuzevrijheid mee bereiken op korte termijn. Iemand die zijn bed voor een paar dagen Gentse wil verhuren gaat uit schrik voor lokale belastingen waarschijnlijk wat ontmoedigd raken. Maar uiteindelijk gaat het dit hele proces niet omkeren. Sectoren gaan zich nog steeds moeten aanpassen aan de nieuwe consument, niet omgekeerd. Horeca Vlaanderen zou dat best nu al door hebben.