Maurits Vande Reyde (Open VLD)

‘Crowdfunding-begroting: waarom onze belastingbrief dubbel zo dik moet worden’

Maurits Vande Reyde (Open VLD) Vlaams Parlementslid (Open VLD) en oud-voorzitter van Jong VLD

‘De belastingsbrief is een ideaal instrument om burgers meer inspraak te geven bij de opmaak van de begroting’, vindt Maurits Vande Reyde van Jong VLD. Tegelijk vraagt hij zich af hoe veel geld er dan nog naar de VRT zou gaan.

Zouden we het erg vinden mocht de rust van een interland vol reclame zitten? Dat was de vraag die een bekend sportcommentator tweette in het charmeoffensief van de openbare omroep. Ik durf dat te betwijfelen, maar de stelling had alvast de verdienste om de essentie van het debat te raken.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Want dat er veel mensen naar Thuis kijken en er voor de rest ook geen brol wordt gemaakt, zoals de ’12 cent’-filmpjes krampachtig proberen aan te tonen, dat zal waarschijnlijk wel zo zijn.

Alleen draait het daar niet om. De echte vraag is hoeveel mensen bereid zijn gezamenlijk 270 miljoen te betalen voor iets waar veel alternatieven voor bestaan.

‘Crowdfunding-begroting: waarom onze belastingbrief dubbel zo dik moet worden’

Helaas kunnen we dat vandaag onmogelijk weten. Beleidskeuzes worden nu eenmaal bepaald door het beleid. En dat is een verzameling mensen, die we eens om de zoveel jaar ongeveer verkiezen, grotendeels op basis van een lijst die door vage machtsstructuren beslist wordt. Ik kan me vergissen, maar er lijkt me anno 2015 meer mee aan te vangen. Een bedrijf dat op dezelfde manier zou peilen naar de wensen van de consument, zal z’n 6 miljoenen klanten niet lang kunnen binden.

Belastinggeld voor nutteloze zaken

Logisch dus dat er langzaam stemmen opgaan voor een burgerbegroting. Het debat over de belastingdruk bleef tot nu toe vrij binair: ‘Ga ik meer of minder betalen, oh wijze taxshift-simulator?’ Wat er effectief gebeurt met onze centen zit daarna verspreid in duizenden mini-discussies, waar niemand echt vat op heeft. Dat is jammer. Want afkeer tegen eender welke belastingdruk is sterk gelinkt aan de andere kant van het verhaal: de bezorgdheid dat geld gespendeerd wordt aan zaken die we als nutteloos ervaren. En er zijn veel dingen die een hoop mensen nutteloos vinden.

In sommige gemeenten krijgen inwoners nu thematische inspraak over een deel van het budget. Dat is sympathiek, maar kan eenvoudiger en veel directer. De belastingbrief is hiervoor het ideale instrument. We kunnen daarin nu al real-time berekenen hoeveel we elk jaar in de maatschappij steken. Waarom dat niet uitbreiden met een keuze waar dit geld heen gaat?

‘Wanneer in oktober knopen doorgehakt worden, volgen politici gewoon de verdeling die wij in ons belastingbrief-XL aanvinken. Geef toe: een veel beter systeem dan de nachtelijke koehandel waar budgetverdeling nu in beslist wordt.’

In de praktijk kan het heel simpel: u en ik krijgen een extra deel in onze belastingaangifte, met een handig overzicht van de totale opbrengst uit de personenbelasting. Netjes procentueel verdeeld over verschillende overheidsprogramma’s. Vervolgens kan iedereen die percentages aanpassen. Tot welk niveau van detail je daarin kan gaan -per beleidsdomein, programma of individuele uitgaven?- daar kan je over discussiëren. Een werkbaar overzicht met voldoende diepgang is sowieso mogelijk. Ideale timing ook: de belastingbrief valt in de bus bij de start van de begrotingsopmaak. Wanneer in oktober knopen doorgehakt worden, volgen politici gewoon de verdeling die wij in ons belastingbrief-XL aanvinken. Geef toe: een veel beter systeem dan de nachtelijke koehandel waar budgetverdeling nu in beslist wordt.

Kruimels herschikken

Zo eenvoudig kan het dus zijn. In plaats van enkele budgetkruimels te herschikken krijgen we zo een heuse crowdfunding-begroting: wat de overheid wil doen is rechtstreeks gelinkt aan het enthousiasme en de bereidheid bij de bevolking om ervoor te betalen. Volgens mijn inschatting gaan echte kerntaken daar veel sterker uitkomen. Zaken als Vlaamse rattenvangers, wielerploegen betaald door de gemeenschap en geld voor religies kunnen de target wel eens missen.

Of de VRT dan nog publieke middelen krijgt? Dat zou best kunnen, al laten ze dan hopelijk die ’12 cent’-filmpjes achterwege.

Partner Content