Het burgerforum ‘Make My Administration’, een initiatief van de federale Ombudsman, polste bij bij duizend Belgen naar hun tevredenheid over het functioneren van de overheid.
Om ambtenaren gemotiveerd te houden en hun welzijn op het werk te verbeteren, moeten er meer worden aangeworven. Dat is een van de opvallende conclusies van het burgerpanel ‘Make My Administration’, dat zijn eindrapport vandaag/woensdag officieel heeft overhandigd aan ambtenaren en politici in de Senaat.
Het burgerforum ‘Make My Administration’, een initiatief van de federale Ombudsman, begon met een online bevraging bij duizend Belgen naar hun tevredenheid over het functioneren van de overheid. Bedoeling was om de problemen te benoemen, en op zoek te gaan naar oplossingen om de werking van de administratie te verbeteren.
Eerst het goede nieuws: het vertrouwen in de federale administratie is in zowel Vlaanderen als Wallonië hoog. De ambtenarij scoort over het algemeen beter dan de federale regering en het parlement. Verder waren de meeste ondervraagden ook positief over de bekwaamheid van de ambtenaren. Toch zijn er ook een aantal kanttekeningen: qua transparantie, efficiëntie en communicatie scoort de federale overheid gemiddeld.
Bovendien leeft het idee dat de overheid erg log en complex is, en veel belastinggeld opslorpt, vertelt professor Didier Caluwaerts (VUB), die het project leidde.
Het panel van 46 Belgen – zowel Nederlands-, Frans-, als tweetaligen – borduurde daar tijdens het weekend van 22 en 23 september op voort. Het burgerpanel boog zich het hele weekend over de vraag hoe de federale administratie van de toekomst eruit moet zien, onder begeleiding van onderzoekers en experten. Het forum kwam uiteindelijk met acht aanbevelingen op de proppen. De meest opvallende: de deelnemers willen méér ambtenaren.
‘Het burgerforum deelt de populaire mening niet dat ambtenaren lui en gedemotiveerd zijn. Het stelt echter wel dat ambtenaren gedemotiveerd geraken, omdat ze in zulke complexe structuren moeten werken’, stelt Caluwaerts.
Om dat probleem op te lossen moet de overheid in de eerste plaats meer personeel aanwerven, zeggen de burgers in hun eindrapport. Daarnaast moeten de ambtenaren voldoende zicht hebben op doorgroeimogelijkheden en moeten ze een aangepast loon krijgen, en is ‘levenslang leren’ ook bij ambtenaren essentieel, vinden ze.
Verder vraagt het burgerforum één centraal aanspreekpunt waar burgers terechtkunnen met al hun vragen, en moet de overheid helderder en menselijker communiceren, bij voorkeur ook digitaal. De Senaat moet dan weer een ‘reflectiekamer’ worden die de langetermijnvisie van het beleid – bijvoorbeeld wat betreft klimaat, armoede of vergrijzing – in het oog houdt. In die nieuwe gedaante moet de Senaat niet alleen uit politici bestaan, maar mogen er ook experten of bedrijfsleiders in zetelen, vindt het burgerforum.
Tot slot valt vooral de vraag naar vereenvoudiging op: overheden moeten af van het vakjargon en de te ingewikkelde regels. De bevoegdheid van administratieve vereenvoudiging moet daarom naar een minister in plaats van een staatssecretaris, betoogt het forum. ‘De vereenvoudiging lijkt de laatste jaren naar de achtergrond verdwenen. Zo krijgt dit thema een zwaarder politiek gewicht.’
