Björn Rzoska, fractieleider van de groenen in het Vlaams Parlement, zwengelt het communautaire debat aan. ‘Waarom is Vlaanderen nog bevoegd voor buitenlandse handel?’
‘Ik snap iets niet’, zegt Björn Rzoska. ‘In het Vlaams Parlement zeggen de ministers altijd hoeveel waarde ze hechten aan lokale besturen. Maar in Brussel gaat die vlieger blijkbaar niet op, terwijl Brussel de laatste jaren heeft aangetoond dat het zichzelf het best bestuurt.’ De fractieleider van Groen in het Vlaams Parlement pleit voor een België met vier gewesten: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en het Duitstalige gebied.
Groen onderschrijft dus de visie van PS-voorzitter Paul Magnette, die dezer dagen de boer opgaat met dat plan?
Björn Rzoska: (fijntjes) Johan Vande Lanotte (SP.A) heeft dat model het eerst naar voren geschoven, en Paul Magnette neemt het nu over. Ik geef toe dat het standpunt van Groen nog niet volledig is vastgelegd – intern discussiëren we stevig. Maar het idee van vier volwaardige gewesten wordt wel breed gedeeld.
Voor alle duidelijkheid: in uw voorstel spreken we niet langer over gewesten en gemeenschappen?
Rzoska: Ik ga voor regionalisering, wat inderdaad de opheffing van gemeenschappen en gewesten impliceert.
We moeten wel de rechten van de Vlaamse minderheid in Brussel blijven beschermen. Denk aan onderwijs en cultuur. Ook op het vlak van taal is er nog een pak werk. Laten we er niet flauw over doen: in de Brusselse gezondheidszorg word je als Nederlandstalige niet altijd correct in je eigen taal geholpen.
Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) opperde onlangs een ‘2+2-model’: Vlaanderen en Wallonië als twee volwaardige deelstaten die persoonsgebonden materies, zoals onderwijs, in Brussel en in Duitstalig België niet loslaten.
Rzoska: Daar zeg ik nee tegen. Sommige partijen blijven naar Brussel kijken alsof we er toezicht moeten houden. Dat vind ik vreemd.
Wouter Beke heeft zijn tweede adem gevonden.
De federale Vivaldi-regering bestaat uit zeven partijen. De CD&V legt communautair andere klemtonen dan pakweg de MR van Georges-Louis Bouchez, een zelfverklaarde belgicist. Is die ploeg in staat om een nieuw België uit te tekenen?
Rzoska: Ik heb de voorbereiding van de zesde staatshervorming in 2010 en 2011 achter de schermen meegemaakt. De groenen zijn toen vanuit de oppositie mee aan tafel gaan zitten. Om de grondwet te wijzigen heb je nu eenmaal een tweederdemeerderheid in het parlement nodig. Net als de vorige keer zullen we de volgende stap dus met zo veel mogelijk partijen moeten zetten.
U kijkt dus ook naar de federale oppositiepartij N-VA. Staat die te springen om Vivaldi een handje te helpen?
Rzoska: Dat moet u aan de N-VA vragen. Ik verwacht in ieder geval dat iedereen met een open vizier aan tafel komt. De coronacrisis is een stresstest voor het systeem geweest. Niemand heeft nu een boodschap aan ideologische discussies. We moeten de structuren transparanter en efficiënter maken en altijd vertrekken vanuit de vraag wat mensen nodig hebben.
De grote zorgkoepel Zorgnet-Icuro weet al wat hij nodig heeft: topvrouw Margot Cloet wil de gezondheidszorg in grote mate weg van het federale niveau.
Rzoska: Daar valt veel voor te zeggen. De afgelopen jaren is de beweging ook ingezet richting de gemeenschappen, en het is logisch dat je de bevoegdheden zo veel mogelijk in één hand wilt houden. Maar we mogen niet blind zijn voor onze eigen tekortkomingen. Kijk naar de manier waarop het coronavirus heeft toegeslagen in de woonzorgcentra, waarvoor Vlaanderen nochtans volledig bevoegd is. Ik ben er ook van overtuigd dat de financiering van de zorg beter federaal kan blijven.
Bevoegdheden herfederaliseren is niet aan de orde?
Rzoska: Wat de gezondheidszorg betreft, ligt het niet voor de hand om grote pakketten opnieuw naar het federale niveau te brengen. Aan de andere kant moeten we stevig discussiëren over de eenheid van commando in crisistijden, en dan kom je wat mij betreft wel op het federale niveau uit.
Ook buiten de gezondheidszorg zijn er geen taboes. Neem buitenlandse handel: bedrijfsleiders zeggen ons dat de deuren vooral opengaan voor het federale niveau, al dan niet met de hulp van het koninklijk paleis. Waarom zou je dan nog instrumenten op het Vlaamse niveau behouden?
Uw partij was de afgelopen maanden soms erg hard voor het beleid van Vlaams welzijnsminister Wouter Beke (CD&V). Hoe doet hij het vandaag?
Rzoska: Hij heeft zijn tweede adem gevonden. Op het vlak van de coronavaccins wordt hij niet geholpen door de leveringen van bedrijven – en dan druk ik me nog zacht uit – maar Wouter Beke heeft zich de laatste maanden eindelijk meer ontpopt als een crisismanager.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
