Dirk Draulans

‘Beste Siegfried Bracke, er is niets onvermijdbaar aan darwiniaanse evolutie’

Dirk Draulans Bioloog en redacteur bij Knack.

Volgens kamervoorzitter Siegfried Bracke is de onafhankelijkheid van Vlaanderen ‘een logische evolutie, zoals de wetten van Darwin’. Helaas is er niets ‘logisch’ aan die zogenaamde wetten van Darwin.

Kamervoorzitter Siegfried Bracke (N-VA) stond op 3 december nors te pronken op de voorpagina van de Waalse kwaliteitskrant Le Soir, naast de titel: ‘L’indépendance, c’est l’évolution logique, comme Darwin‘. Voor de Kris Peetersen onder ons, dat wil zeggen: ‘De onafhankelijkheid is een logische evolutie, zoals Darwin’. De titel boven het artikel op pagina 6 is iets duidelijker, want hij specifieert dat het over de ‘wetten van Darwin’ gaat. We zullen maar aannemen dat Bracke met Darwins wetten de concepten van natuurlijke en seksuele selectie bedoelt, die de basismechanismen vormen voor de evolutie van het leven.

Elke rechtschapen bioloog kan niet anders dan diep zuchten van vertwijfeling bij zo’n ketterij tegen de basisbeginselen van darwiniaanse evolutie. Want er bestaat niet iets als een ‘logische evolutie’. De paragraaf in het artikel waar de titel uit gehaald is, is helemaal hemeltergend: ‘In feite is de onafhankelijkheid van Vlaanderen een onvermijdbare evolutie, het zijn in mijn visie de wetten van Darwin.’ De moed zinkt je in de schoenen als blijkt dat de eerste burger van het land meer dan 150 jaar na de publicatie van Charles Darwins The Origin of Species, waarin de beginselen van de evolutie uit de doeken werden gedaan, zelfs de basis van de theorie niet begrijpt.

Ik heb als jonge bioloog – een dikke veertig jaar geleden – nog het ecologisch evenwicht onderwezen gekregen, waarbij alles in de natuur evolueert rond een soort gemiddelde. Soms zijn er wat meer vossen, soms wat minder. Vandaag is er echter geen enkele verstandige bioloog meer die vasthoudt aan dat ecologisch evenwicht. Als het al bestaat, is het van korte duur, want er gebeuren altijd en overal onverwachte ontwikkelingen die een systeem een nieuwe richting doen inslaan. Niemand zou vijftig jaar geleden, toen wij de vos in ons land in de vernieling hadden gewerkt, durven voorspellen hebben dat vossen ooit in restaurants in Brussel aan tafels om eten zouden staan bedelen.

Niets onvermijdbaar aan darwiniaanse evolutie

Dus nogmaals, voor de zoveelste keer, op het gevaar af een grote zeur te worden: er is niets onvermijdbaar aan darwiniaanse evolutie!

Integendeel, één van de basiselementen van Darwins ‘wetten’ is onvoorspelbaarheid, want toeval speelt een cruciale rol in de evolutie van het leven. Willekeurige genetische mutaties en onverwachte veranderingen in de leefomgeving: daar draait het om. Als Bracke de onafhankelijkheid van Vlaanderen koppelt aan de keiharde logica van de wetten van Darwin, dreigt hij ontgoocheld te worden. Want niets garandeert dat Darwins wetten ons land in de richting sturen die Bracke en zijn partijgenoten graag zouden volgen, namelijk die van de Vlaamse onafhankelijkheid.Niets!

Zou Bracke tien jaar geleden durven voorspellen hebben dat hij de eerste burger van het land zou worden? Zou hij er ooit van durven dromen hebben om in de parel van de Kempen terecht te komen, de gemeente Mol, om nadien bij ordermotie verplicht te worden weer naar Gent te verhuizen? Dat waren ontwikkelingen die, volgens zijn interpretatie van Darwins inzichten, even onvermijdbaar moeten zijn geweest als zijn overtuiging dat Vlaanderen ooit onafhankelijk wordt. Het is denkbaar dat voor de collaborateurs in de Tweede Wereldoorlog, waar partijgenoten van Bracke zoveel begrip voor opbrengen, het grote Duitse Rijk even onvermijdbaar was als Darwins wetten. Als het hier en daar wat anders had gelopen, zouden hun families nu aan de touwtjes in ons land trekken.

Darwin draait op toeval.

Charles Darwin
Charles Darwin© Getty Images/iStockphoto

Waar zijn de Russen gebleven waar wij vijftig jaar geleden, in volle Koude Oorlog, zo bang voor werden gemaakt? Waar is het Chinese gele gevaar dat ons zou overweldigen? Zelfs de kleinste boerengemeente in het land heeft nu een meeneemchinees, en niemand die er om maalt. Maar ineens is er wel een nieuwe vijand, die zich sluipend in ons systeem is komen nestelen, omdat sommigen er profijt mee meenden te kunnen doen: de moslim! De vijand zit plots onder ons en bedreigt onze veiligheid, onze maatschappij, onze waarden. Waarom heeft niemand vijftig jaar geleden krachtig gewaarschuwd voor het gevaar van mannen met lange baarden en vrouwen met sluiers?

Omdat zulke ontwikkelingen niet te voorspellen zijn. En omdat de meeste mannen met lange baarden en vrouwen met sluiers vriendelijke mensen zijn die net als de meeste anderen het beste voor hun kinderen willen. Net als alles in de wereld draait Darwin op toevalstreffers – we zullen het nog maar eens benadrukken, voor de Brackes en andere hardleersen onder ons: Darwin draait op toeval. In die zin is het initiatief dat radiomaker Jan Hautekiet tijdens zijn eerste uitzending van het jaar op Radio 1 lanceerde, inspirerend: 2015 wordt het jaar van de serendipiteit (in een wat krakkemikkige vertaling: de toevalstreffer).

Helemaal consequent is Siegfried Bracke echter niet in zijn gesprek met Le Soir, want hij poneert ook dat hij voorstander is van de kerkelijke ‘apocatastase’. Dat heb ik moeten opzoeken, zodat ik toch iets heb bijgeleerd. Bracke gaf zelf een korte definitie: de theorie volgens dewelke niets ooit zeker is. Hoe hij dat rijmt met de onvermijdelijkheid van Darwins wetten zegt hij er niet bij.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content