Bert Bultinck

‘Als premier Michel met zijn kruidenier over multinationals wil praten, kan hij er beter even bij gaan zitten’

Bert Bultinck Hoofdredacteur van Knack

‘Charles Michel leidt een regering die er op geen enkele manier in slaagt om een doeltreffende rijkentaks op de sporen te zetten’, vindt Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck.

Eén dag voor zijn grootste federale coalitiepartner de toekomstperspectieven van zijn regering zwart inkleurde, mocht premier Michel (MR) in het Europees Parlement zijn visie op de toekomst geven. Europa heeft in het verleden wel vaker voor een noodpodium gezorgd wanneer het in de Wetstraat eens iets minder draaide, ook al blijft het zelfs voor een donnant-donnant-Belg als Charles Michel moeilijk om, bijvoorbeeld, tegelijk Poetin te vriend te houden én een diplomaat uit te wijzen als er een spion wordt vergiftigd. Dit keer kon Europa onze premier geen soelaas brengen. Als het klopt dat de ‘ dash‘ een beetje uit de federale regering is, zoals N-VA-voorzitter Bart De Wever vrijdagavond zei, dan was het zoeken naar zelfs maar het kleinste spoor van spankracht in de speech van Michel in het Brusselse Paul-Henri Spaakgebouw. Het Europese halfrond had daar afgelopen donderdag kennelijk op geanticipeerd: de leegte was overdonderend, van de zevenhonderdvijftig zitjes was lang niet de helft bezet.

Als premier Michel met zijn kruidenier over multinationals wil praten, kan hij er beter even bij gaan zitten

Onze premier onderstreepte het reputatieprobleem van Europa, dat ‘de controle over zijn toekomst en zijn lot’ zou zijn kwijtgeraakt. De bankenunie mocht in zijn potpourritoespraak niet ontbreken, net als de ‘digitale agenda’ of de ‘extremisten’ die ‘het gif van simplisme’ verspreiden. Ook de klimaatopwarming kreeg vier zinnen, bijvoorbeeld om te zeggen dat ze ‘niet langer in twijfel’ wordt getrokken. Dat was een hele opluchting. Michels brede waaier van onderwerpen bevatte stuk voor stuk belangrijke strijdpunten, maar echt verrassend waren ze niet. En nieuwe oplossingen kwamen er al helemaal niet, ook al werden Montesquieu, Voltaire, Churchill en Kohl met luide stem aangeroepen, als waren ze oude goden wier stem niet ver genoeg meer reikt om de premier te inspireren.

Wél behartenswaardig was het voorstel van Michel om een ‘peerreview-mechanisme’ uit te werken, waarbij lidstaten elkaar op de vingers zouden tikken als ze de rechtsstaat in gevaar zouden brengen. Dat zou zeker nuttig zijn voor Polen of Hongarije, waar men die rechtsstaat met plezier tussen haakjes zet. Of voor België, waar te weinig wordt gedaan om de mensonterende gevangenissen humaner te maken. Misschien zou het ook kunnen helpen in de strijd tegen gratuite ideetjes van Vlaamse partijen om het recht op vrije meningsuiting toch eens te herbekijken. Maar de dreiging van artikel 7 (het intrekken van het stemrecht) en nieuwe voorstellen om Europese fondsen te koppelen aan de kwaliteit van de rechtsstaat doen Polen nu toch al schoorvoetend in de juiste richting opschuiven. Wat zou een peerreview-mechanisme dan meer worden dan een zoveelste Europese praatbarak?

De speech draaide pas echt in de soep bij de passus van Charles Michel over de Europese fiscaliteit, een verrekt technisch dossier, maar cruciaal in het verkleinen van de kloof tussen arm en rijk. Dat beseft de premier gelukkig ook – of toch als hij het Europees Parlement toespreekt: ‘Hoe kan ik aan mijn kruidenier uitleggen’, klonk het daar, ‘dat hij onder een hoger belastingtarief valt dan een internetgigant die een miljardenomzet realiseert op het Europese grondgebied?’

Wél behartenswaardig was het voorstel van Michel om een ‘peerreview-mechanisme’ uit te werken, waarbij lidstaten elkaar op de vingers zouden tikken als ze de rechtsstaat in gevaar zouden brengen

Plots dreigde er toch enige dash in de speech te komen. Maar dat was buiten de repliek van N-VA-ondervoorzitter Sander Loones gerekend. Loones legde uit dat in de Europese leuze ‘eenheid in verscheidenheid’ de eenheid vooral voor de premier was, en de verscheidenheid voor de N-VA. Hij was blij dat Michel geen ‘ongebreideld Europees activisme’ tentoonspreidde. Maar vooral: Loones ging staalhard in tegen de fiscale harmonisatieplannen voor de vennootschapsbelasting, die Michel nog maar pas had verdedigd, ‘op de toon van een schoolmeester die zijn leerling een standje gaf’, aldus Europees Parlementslid Philippe Lamberts (Ecolo) achteraf.

Charles Michel leidt een regering die er op geen enkele manier in slaagt om een doeltreffende rijkentaks op de sporen te zetten. Die maar 5 miljoen binnenhaalt met de kaaimantaks, terwijl er daar toch op een honderdvoud werd gerekend. Die bepaald weinig enthousiasme vertoont om de lijst van belastingparadijzen uit te breiden. En die volgens Berkeley-econoom Gabriel Zucman zélf een belastingparadijs voor multinationals in stand houdt. Als de AB InBevs en Atlas Copco’s 800 miljoen aan belastingen terugbetalen, omdat Europa de fiscale optimalisatie van de excess profit rulings niet door de vingers ziet, dan vindt onze minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) dat jammer.

Als Charles Michel binnenkort nog eens met zijn kruidenier over multinationals wil praten, kan hij er beter even bij gaan zitten. Hij heeft nog veel uit te leggen.

Dit artikel verschijnt woensdag 9 mei in Knack.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content