Vrije Tribune

‘Als het onderwijs rechtvaardig wil zijn, moet ook diversiteit zichtbaar zijn op school’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

Student geneeskunde Serhat Yildirim legt uit waarom de diversiteit en het pluralisme van de maatschappij volgens hem ook op school aanwezig moeten zijn.

Het onderwijs heeft vandaag niet enkel een educatieve rol, maar ook een belangrijke maatschappelijke rol. De psychologische ontwikkeling en attitude van onze jongeren zijn voor een groot deel een product van het onderwijs. Precies daarom is het volgens mij belangrijk dat onderwijsinstellingen een weerspiegeling zijn van onze diverse samenleving. Alleen zo stijgt de kans voor het bereiken van gelijkheid en rechtvaardigheid binnen een maatschappij, wat uiteraard een belangrijke doelstelling is in een sociaal en democratisch land.

Em. prof. dr. Jan De Maeseneer (UGent) zei ooit in een interview aan De Standaard dat “als kleuter de kaarten voor je gezondheid al geschud zijn”. Wel, dit geldt niet enkel voor de gezondheid, maar voor de toekomst van de kleuter tout court. De sociaaleconomische status waarin men opgroeit, bepaalt vandaag de dag, anno 2018, voor een belangrijk deel het leven dat men ook later zal beleven. Als samenleving hebben we de morele plicht om iedereen dezelfde kansen te bieden. Deze kansen starten voornamelijk in het onderwijs.

Daarom moet het onderwijs goed en rechtvaardig zijn. Daarbij is het belangrijk dat de diversiteit en het pluralisme van de maatschappij ook op school aanwezig zijn. Zo zullen diverse groepen op jonge leeftijd met elkaar in contact komen, en worden maatschappelijke fenomenen, zoals een andere huidskleur, religie, geaardheid, functiebeperking, meteen genormaliseerd. Dit bevordert uiteraard het onderling begrip, en bijgevolg de harmonie in een samenleving. Verder zal men eveneens in contact komen met betreurenswaardige maatschappelijke verschijnselen, zoals leven in armoede, wat de kritische houding en begrip tegenover dergelijke levenssituaties verhoogt.

Algemeen kunnen we stellen dat diversiteit in het onderwijs verschillende positieve gevolgen heeft, afhankelijk van de ‘soort’ diversiteit. Indien leerlingen met een migratieachtergrond gemengd zitten met autochtone leerlingen, dan bevordert dit de inclusiviteit en de integratie van deze kansengroep. Er ontstaat bovendien een mentaliteitsverandering, waarbij geldt: ‘Wat hij kan, kan ik ook.’ Dit resulteert zich in een betere instroom, doorstroom en uitstroom van jongeren met een migratieachtergrond in het hoger onderwijs, wat een doelstelling is van de Vlaamse overheid.

Verder zal een dergelijk beleid ervoor zorgen dat verschillende sociaaleconomische statusgroepen met elkaar in contact komen. Dit leidt tot meer begrip en waardering, en minder vooroordelen.

Als kersverse bestuurder Sociaal en Diversiteit voor de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) heb ik de taak gekregen om met mijn team de weerspiegeling van de maatschappij in het onderwijs te realiseren. De Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) erkent eveneens deze maatschappelijke noodzaak. Dit is echter geen eenvoudige taak, aangezien per opleiding verschillende drempels aanwezig (kunnen) zijn.

Zo is de opleiding geneeskunde voornamelijk voor een beperkt en selectief publiek toegankelijk, mede door de organisatie van een toelatingsproef. De noodzaak van een dergelijk toelatingsproef wordt niet in vraag gesteld, wel hoe men de studentenpopulatie in een dergelijke opleiding diverser kan maken. Iedereen heeft het recht om te dromen van een opleiding, bijgevolg hebben wij als maatschappij de morele plicht om iedereen dezelfde kansen te bieden, ongeacht zijn of haar sociaaleconomische status.

Dit zou volgens mij evident moeten zijn, maar dit is jammer genoeg niet het geval. Volgens de Pisa-enquête, georganiseerd door de OESO, is de ongelijkheid in het onderwijs in België bijzonder groot. Belangrijke factoren die hier een rol in spelen zijn de sociaaleconomische achtergrond en de migratieachtergrond van de leerlingen.

Tot slot is het belangrijk om te beseffen dat diversiteit een verschijnsel is dat aanwezig zal blijven. Men moet zich niet de vraag stellen of we “meer of minder diversiteit willen”, wel de vraag hoe we van diversiteit een verrijkig kunnen maken, en welk beleid daarvoor nodig is. Kortom, diversiteit in de onderwijsinstellingen kan een begin zijn om komaf te maken met vooroordelen over bepaalde (kansen)groepen. Dat leidt op zijn beurt tot het verkleinen van de kloof tussen sociaaleconomische statusgroepen, en meer wederzijds respect.

Serhat Yildirim is student geneeskunde aan de Universiteit Gent en Bestuurder Sociale Zaken en Diversiteit bij de Vlaamse Vereniging van Studenten. Hij schrijft dit stuk in eigen naam.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content