Wat als… een algoritme zou luisteren naar een gesprek tussen u en uw partner en daarna voorspelt of u bij elkaar blijft? Het lijkt sciencefiction, maar het kan.
Hebt u nog geen plannen voor Valentijnsdag? Dan hebben we een tip voor u: bekijk morgen samen met uw geliefde – of in uw eentje, dat kan ook – een aflevering van de fantastische, maar zeer duistere Netflix-serie Black Mirror. Niet zomaar een aflevering, maar wel ‘Hang the DJ’ (seizoen 4, aflevering 4). Die gaat over een futuristisch datingsysteem waarbij de deelnemers telkens opnieuw aan een andere date worden gekoppeld. Ze hebben allemaal een toestel – the Coach – waarop staat hoelang hun relatie zal duren, tot op de seconde. Loopt de tijd af, dan is het aan de volgende date. Tot ze, met dank aan al die verzamelde data, gekoppeld kunnen worden aan de liefde van hun leven.
Dat soort verhaaltjes zijn pure horror voor romantici, maar ze komen akelig dichtbij. Amerikaanse onderzoekers hebben namelijk een algoritme ontwikkeld dat gesprekken van koppels analyseert en op basis daarvan voorspelt hoe hun relatie zal evolueren: zijn ze over twee jaar nog samen, of liggen ze al in de armen van iemand anders?
De onderzoekers beschikten over opnames van 134 koppels in relatietherapie, die gemiddeld tien jaar getrouwd waren. Tijdens een periode van twee jaar werden per koppel enkele onderlinge gesprekken opgenomen: ze mochten zelf een gevoelig thema uitkiezen en daarover praten, zonder therapeut erbij. Doordat de opnames verspreid waren over twee jaar, hadden de onderzoekers ook al gegevens over de evolutie van hun relatie: sommige koppels gingen uit elkaar, anderen bleven het moeilijk hebben en nog anderen voelden zich weer prima samen.
‘We lieten zowel het algoritme als klinisch psychologen die gesprekken analyseren’, vertelt professor Shrikanth Narayanan van de University of Southern California (USC). ‘Het algoritme lette enkel op stemkenmerken: intonatie, timing, volume, enzovoort. Het kon niet eens de inhoud van de gesprekken onderscheiden. Terwijl de psychologen beelden van de gesprekken konden zien: zij zagen dus ook de lichaamstaal. En toch bleek het algoritme iets beter – enkele procenten – in het voorspellen van de latere relatiestatus. Dat bewijst hoeveel onze stem verraadt, zonder dat we het zelf horen. Neem nu iets als de spectrale tilt: een daling in de stemfrequentie die het menselijk oor bijna niet kan onderscheiden. Een algoritme pikt elk detail op, omdat het heel snel data kan vergelijken.’
Te zwart-wit
Het algoritme wordt nog volop verder onderzocht, maar volgens Narayanan zijn er veel toepassingen denkbaar. ‘Onze spraak is een venster op onze geest: ze verraadt ook stress. Algoritmes kunnen die veel makkelijker oppikken dan mensen. Wie weet lopen we in de toekomst wel rond met een relatie-Fitbit die waarschuwt voor komende ruzies.’
Voor fans van sciencefiction lijkt het wellicht een aanlokkelijk idee: twijfel je over je relatie? Laat jou en je partner dan even analyseren door een computer, zo weet je meteen of jullie bij elkaar zullen blijven. Je spaart er alvast heel wat sessies bij de relatietherapeut mee uit.
‘Ik zou die computer toch niet in mijn praktijk willen’, lacht relatiedeskundige en seksuologe Rika Ponnet. ‘Als hij zegt dat je relatie over twee jaar op de klippen zal lopen, waarom zou je dan nog moeite doen? Terwijl er natuurlijk altijd een foutenmarge is bij dit soort voorspellingen.’
Het klopt wel dat onze manier van communiceren veel verraadt over onze relatie, beaamt Ponnet. ‘Veel mensen merken bijvoorbeeld dat hun partner vreemdgaat, puur op basis van communicatie en lichaamstaal. Maar de uitkomst van een algoritme is toch veel te zwart-wit voor menselijke relaties. Alsof uit elkaar gaan een vorm van falen is. Dat is een veel voorkomend misverstand: het einddoel van relatietherapie is niet dat mensen samenblijven. Alle uitkomsten zijn goed, zolang de cliënten zich daar goed bij voelen. Uit onderzoek blijkt trouwens dat relatietherapie altijd zinvol is, ook als je op voorhand al zou weten dat de relatie niet blijft duren. Ze vermindert het lijden bij (ex-)partners en maakt de scheiding minder pijnlijk. En mensen hebben ook meer vrede met hun uiteindelijke breuk, omdat ze weten dat ze nog hun best hebben gedaan. Dat is een heel ander verhaal dan snel-snel uit elkaar gaan, enkel omdat een computer dat aanraadt.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
