Advocaat Fernand Keuleneer: ‘De nieuwe kraakwet verandert fundamenteel niets’

Na verscheidene incidenten in Gent werd de kraakwet verstrengd. ‘Maar de politie kan nog altijd even weinig doen als voorheen’, zegt advocaat Fernand Keuleneer.

Klopt het dat huizen die te koop staan en dus onbewoond zijn, gekraakt mogen worden? En dat de politie niet onmiddellijk kan ingrijpen? (Antoon Lozie, Bissegem)

Fernand Keuleneer: Huizen kraken mág nooit, maar dat mocht vroeger ook al niet. Vraag is wat je concreet kunt doen. Veel hangt af van de definitie van ‘onbewoond’. De voorbije maanden is dat veel te ruim geïnterpreteerd, waardoor alle appartementen aan zee die tien maanden per jaar leegstaan eigenlijk óók onbewoond zijn. Voor onbewoonde panden is er nu een bijkomende nieuwe procedure via de procureur, die een bevel tot ontruiming kan laten aanplakken. Dus nee, de politie kan de krakers niet onmiddellijk buitenzetten. Maar dat kan ze ook niet bij bewoonde panden. Kraken is nu weliswaar een voort-

durend misdrijf’ geworden, maar enkel bij betrapping op heterdaad kan de politie zonder tussenkomst van een onderzoeksrechter het pand betreden. En ten slotte is er nog artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens: het recht op eerbiediging van privéleven, gezinsleven, huis en briefwisseling. Dat geldt volgens de rechtspraak ook als je ergens verblijft waar je geen recht of titel op hebt.

Is het normaal dat krakers acht dagen de tijd krijgen om de inboedel te stelen? (Martin Dupré, Wetteren)

Keuleneer: Als er een inboedel is, kunnen we waarschijnlijk over een bewoond pand spreken. Terwijl die termijn van acht dagen geldt bij onbewoonde panden, áls er een ontruimingsbevel is van de procureur. Bij bewoonde panden verloopt de procedure nog precies hetzelfde als vroeger: via de vrederechter. Die kan snel handelen, maar na zijn vonnis moet sowieso een periode van acht dagen tot één maand toegestaan worden om het pand te verlaten.

De meeste krakers plunderen de woning. Waarom werd hiervoor geen wet opgemaakt? (Jean-Claude Steens, Gentbrugge)

Keuleneer: Uit al deze vragen blijkt één ding: de nieuwe wet is een maat voor niets. De beste manier om je tegen krakers te verzetten is een onderzoeksrechter vatten die kan optreden wegens ‘vermogensvoordelen voortspruitend uit een misdrijf’: de inbraak is een misdrijf, er wonen is een een vermogensvoordeel. De onderzoeksrechter kan dat voordeel – het pand, maar dus ook de meubelen – in beslag laten nemen, waardoor je niet meer hoeft te vrezen dat alles geplunderd of beschadigd zal worden. Dat kon voor de nieuwe wet ook al.

Is er geen nood aan een georganiseerde vorm van verhuur of terbeschikkingstelling van leegstaand vastgoed, om illegaal kraken tegen te gaan? (Katrijn Van Kerchove, Gent)

Keuleneer: Of de overheid moet ingrijpen, is natuurlijk een politiek-ideologische keuze. Maar in de praktijk gebeurt dat al deels: bij openbare gebouwen kunnen krakers een termijn van zes maanden krijgen om te vertrekken. Bij privé-woningen is dat maximaal één maand. Maar eigenlijk vind ik de nieuwe wet te lief voor eigenaars van langdurig leegstaande en verwaarloosde panden. Laat hen maar leegstandsbelasting betalen en de gewone procedures voor de rechtbank volgen.

VRAAG VAN DE WEEK

Hoe is de situatie voor Romagroepen die een terrein ‘kraken’ voor hun woonwagens? (Edwin Coremans, Herentals)

Keuleneer: Daarover heeft het Europees Hof zich al uitgesproken. Als mensen lang genoeg op zo’n terrein wonen, geldt artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens: het recht op eerbiediging van ‘woonst’. Ook als dat niet op je eigen grond is. Wat ‘lang genoeg’ is, hangt wel af van het oordeel van de rechter: als die vindt dat je na een bepaalde periode een band hebt opgebouwd met een omgeving, is er een grondslag om mensen er niet meteen uit te zetten. Bovendien kan de rechter aanhalen dat deze groep gediscrimineerd wordt op de huizenmarkt, wat nog een extra argument is. Uiteindelijk zal het eigendomsrecht primeren en zullen ze moeten vertrekken, maar de kans bestaat dat ze daar ettelijke maanden de tijd voor krijgen.