Acteur Johan Heldenbergh: ‘Ik vrees dat ik vrij zelfdestructief ben’

Johan Heldenbergh is acteur en regisseur. Hij speelt mee in de fictiereeks De twaalf op Eén. Maar hoe is hij als mens? Om deze 20 vragen te beantwoorden, had hij 39 minuten en 55 seconden nodig.

Welk nieuws heeft u recent bang of boos gemaakt?

Ik word bang van de termen ‘Vlaamse natie’ en ‘Vlaamse canon’ in het regeerakkoord, en van de hele identiteitsmasturbatie die bij zeer veel mensen leeft. Het wij-zij-denken maakt alles kapot.

Hebt u een concreet idee of voorstel om de wereld te verbeteren?

Als morgen 30 procent van de mensen zou eisen dat hun loon cash wordt uitbetaald, dan verandert de wereld in één dag, omdat het spelletje van de banken uitgespeeld zou zijn.

Wat is uw grootste prestatie?

Zonder twijfel Schellebelle 1919. Een goede, ontroerende film én het bewijs dat kunst de wereld kan redden. Tien jaar later zijn de trillingen nog voelbaar in dat dorp.

Wat is uw grootste mislukking?

Dat ik mijn twee grote passies – taal en gitaar – niet heb kunnen overdragen op mijn kinderen.

Hebt u al eens overwogen om te emigreren?

Af en toe, maar ik heb te snel last van heimwee. Na tien dagen in het buitenland droom ik van broodjes met krabsla en pannenkoeken met bruine suiker.

Aan welke jeugdherinnering bent u het meest gehecht?

Op 16 augustus 1977 kwam ik thuis van de voetbaltraining, en mijn moeder zat te huilen in de zetel. Elvis Presley, de man die haar jeugd had gekleurd, was overleden. Haar passie, enthousiasme en emoties maakten altijd enorm veel indruk op mij.

Doet u iets bijzonders voor het milieu?

Ik eet almaar minder vlees en reis zo veel mogelijk met de trein. Maar ik heb net mijn vierde kind gekregen, dus dat vergroot weer mijn ecologische voetafdruk.

Wat is het ergste wat u over uzelf op sociale media hebt gelezen?

Enkele jaren geleden verscheen in de krant een artikel over mijn burn-out. Ik heb toen de grote fout gemaakt om reacties te lezen op de website van Het Laatste Nieuws. Dat ik een poenschepper en een luiaard zou zijn: dat heeft me ongelooflijk diep geraakt. In de culturele sector wordt steeds harder gewerkt met steeds minder middelen. En de acteurs bungelen onder aan de loonlijst.

Praat u weleens tegen uw huisdier?

Nee, ik heb er geen.

Van welke beslissing hebt u het meest spijt?

In mijn vorige relatie had ik veel vroeger op tafel moeten kloppen.

Hebt u het gevoel dat de jaren dertig terug zijn?

De symptomen zijn vergelijkbaar – mensen tegen elkaar opzetten als wapen – maar we leven in een heel andere wereld. In de jaren dertig was er op wereldschaal nog een groot links blok, nu volgt iedereen blind het kapitalisme.

Welk kunstwerk – boek, film, muziek, schilderij… – heeft u het meest geraakt of gevormd?

Ik dweep al mijn hele theatercarrière met De lege ruimte van Peter Brook. Die zegt dat je op een scène alleen mag meebrengen wat je echt nodig hebt, al de rest is ballast.

Waarover zou u meer willen weten?

Over alle filosofische stromingen van de twintigste eeuw.

Hoeveel geld geeft u jaarlijks aan goede doelen?

Ongeveer 600 euro. Maar ik probeer op zo veel mogelijk andere manieren te geven aan de maatschappij.

Wat vindt u het moeilijkste aan de liefde?

De gedegen communicatie bewaken.

Vindt u seks overschat?

Nee. Het is het mooiste cadeau dat je kunt geven en krijgen.

Hoelang is het geleden dat u uw ouders hebt gezien?

Al een hele tijd, ze zijn allebei overleden.

Doet u iets bijzonders voor uw gezondheid?

Ik vrees dat ik vrij zelfdestructief ben: ik rook veel, eet veel suiker en vet en beweeg te weinig. Elk jaar krijg ik een korte aanval van sportiviteit, maar die houd ik nooit vol.

Zou u op de vlucht slaan als het oorlog wordt?

Heel eerlijk: dat weet ik niet.

Wat hebt u geleerd in het leven?

Een idee kan de wereld veranderen. Wees naïef genoeg om je niet door praktische bezwaren te laten tegenhouden.