440 kinderen gestorven op weg naar Europa

Sinds 2018 zijn minstens 440 minderjarige vluchtelingen en migranten omgekomen op hun tocht naar Europa. Dat blijkt uit een databank van open bronnen samengesteld door het non-profit netwerk UNITED en geanalyseerd door het journalistencollectief Lost In Europe.

Door een politiekogel liet de Koerdisch-Iraakse peuter Mawda Shawri (2) in mei 2018 het leven op de snelweg E42 nabij Bergen. De 17-jarige Vietnamees Tran Ngoc Hieu stikte in oktober 2019 in een koeltruck onderweg van Zeebrugge naar het Britse Essex. Het zijn maar twee tragische voorbeelden van omgekomen minderjarigen uit de databank die het non-profitnetwerk UNITED sinds 1993 samenstelt. Inmiddels staat de teller op 44.764 gedocumenteerde overlijdens van vluchtelingen en migranten van alle leeftijden. UNITED geeft de data vandaag vrij, op Wereldvluchtelingendag.

De databank is gebaseerd op open bronnen zoals krantenartikels en online berichtgeving. ‘550 organisaties in 45 Europese landen leveren de informatie aan’, zegt campagnecoördinator en UNITED-directeur Geert Ates. ‘De zaken die we in de databank opnemen zijn allemaal gerelateerd aan het dodelijk beleid van Fort Europa. We tellen bijvoorbeeld ook zelfdodingen in detentiecentra mee.’ Ates geeft aan dat de databank niet exhaustief is maar schat dat ze toch 80 tot 90 procent van de overlijdens bevat. ‘Toch zijn er ook hiaten. Niemand heeft bijvoorbeeld een zicht op wat er in sommige Afrikaanse landen gebeurt waar mensen door de woestijn worden teruggestuurd.’

35 baby’s

Op basis van de UNITED-databank analyseerde het journalistencollectief Lost In Europe gegevens over minderjarigen. Resultaat: tussen januari 2018 en juni 2021 zijn minstens 440 kinderen omgekomen op hun tocht naar Europa, met inbegrip van 35 baby’s. Ook 33 zwangere vrouwen kwamen om.

De overgrote meerderheid van de kinderen stierf in de Middellandse Zee, voor de kusten van Libië, Turkije en Marokko.

Onderstaande interactieve kaart geeft een overzicht van de 440 cases; scroll over de spikes voor meer info over de doodsoorzaak en de plaats van overlijden.

Lees verder onder de grafiek

Ook de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) verzamelt sinds 2014 statistieken over omgekomen migranten, in het zogenoemde Missing Migrants Project. Lost In Europe analyseerde ook die IOM-statistieken. Sinds 2018 registreerde de IOM 297 overlijdens van kinderen in de Middellandse Zeeregio en 32 op het Europese continent. De cijfers liggen lager dan die van non-profit UNITED omdat de IOM een andere methodologie gebruikt. Zo telt ze geen overlijdens in detentiecentra mee, en evenmin verdwenen migranten zonder bewijs dat ze waarschijnlijk omgekomen zijn. Maar de IOM stelt dat haar statistieken sowieso een ondertelling zijn.

‘We moeten veel meer doen om de kinderen te beschermen’

Ondernemen de Europese overheden wel genoeg om kinderen onderweg naar Europa te beschermen? ‘Wij verwerpen met klem dat Frontex en onze mensen, die zo hard werken om levens te redden en de kwetsbaren te beschermen, op welke manier dan ook verantwoordelijk zijn voor een van deze tragedies’, reageert het Europees Grens- en kustwachtagentschap Frontex op de honderden kinderen die zijn overleden.

‘De mensen van Frontex werken hard om zoveel doden te voorkomen als zij kunnen. De afgelopen jaren heeft Frontex bijgedragen aan de redding van 330.000 mensen, onder wie ook veel kinderen.’

Een woordvoerder van de Europese Commissie laat in een reactie weten dat de Commissie zich politiek verantwoordelijk voelt voor reddingen op zee. In het nieuwe asielvoorstel New Pact on Migration and Asylum heeft de Commissie een aantal initiatieven gelanceerd om kinderen te beschermen die onderweg naar Europa zijn. Tegelijkertijd erkent de woordvoerder dat er ‘veel, veel meer’ gedaan moet worden om deze kinderen te beschermen.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Adriana Homolova van Lost In Europe. In België zijn Knack, VRT NWS en De Standaard lid van het journalistencollectief. Meer info op www.lostineurope.eu