Melissa Depraetere (Vooruit) lanceerde het idee om de maximumsnelheid op snelwegen te verlagen naar 100 km/u en zo de CO2-uitstoot te drukken. Een interessant idee, maar het simplificeert de strijd tegen die emissie te sterk.
Het Vooruit-voorstel is eenzijdig want het wil vooral de CO2-emissie drukken, een bevoegdheid van Depraetere. Het oogstte meteen kritiek bij Vlaams Minister van Mobiliteit Annick De Ridder (N-VA), verantwoordelijk voor mobiliteit. Los van de bevoegdheid is de voorgestelde maatregel in praktijk onvoldoende fijnmazig . Kortweg suggereren dat trager rijden op de snelweg ook veiligheid en filevorming zal verbeteren, strookt ook niet meteen met de principes van mobiliteitskunde.
Filevorming en verkeersveiligheid zijn complexe fenomenen die door uiteenlopende factoren worden bepaald. Snelheid is daar slechts één element van. Factoren als weersomstandigheden, drukte, doorstroming, tijdstip en infrastructuur vormen andere bepalende factoren. Een ingreep op één element (in casu snelheid) heeft altijd gevolgen op andere vlakken. Er is een globale aanpak nodig voor een aanvaardbaar compromis.
Snelheid versus emissie
Wanneer we het aspect snelheid afzetten tegen verbruik (of emissie), wordt een interessant verband zichtbaar. Het klopt dat een voertuig minder verbruikt als het trager rijdt. Maar de belangrijkste parameter om het verbruik te drukken, is een constante snelheid. Onderzoek leert dat voertuigen het minst efficiënt zijn in files omdat ze dan vanuit stilstand moeten vertrekken of versnellen. Minder filevorming zou dus een veel groter effect hebben op de globale emissie van ons verkeer. Dat kan alleen met een aangepaste infrastructuur of door het verschuiven in tijd van onze mobiliteitsbehoefte.
De keuze om de snelheid naar 100 km/u te brengen is ook vanuit technisch oogpunt minder efficiënt. Personenwagens hebben dankzij hun aerodynamica een ‘sweet spot’ rond 110 km/u. Dat is een optimale snelheid rekening houdend met verbruik en reistijd. Er valt bijvoorbeeld veel meer CO2-voordeel te rapen bij bestelwagens die sterk vertegenwoordigd zijn op onze snelwegen.
Omwille van hun groot frontaal oppervlak, hun aanzienlijke massa en hoge constructie verbruiken die bovengemiddeld veel bij een snelwegtempo van 120 km/u. Tests leren dat deze voertuigen het efficiëntst zijn bij 90 km/u. Dit is meteen de reden waarom elektrische bestelwagens in ecomodus worden begrensd tot 90 of 95 km/u.
Een lagere maximumsnelheid kan dus een instrument zijn om CO2 te reduceren op voorwaarde dat men met meerdere factoren rekening houdt. In die zin lijkt voor een dynamische snelheidshandhaving het gebruik van digitale borden zinvoller. Zo kan men meer factoren meenemen in de afweging en zelfs diversifiëren op voertuigtype: personenwagen, lichte vrachtwagen of vrachtwagen.