De strijd tegen de fiscale fraude is niet alleen een klassiek redmiddel om de gaten in de begroting te vullen. Het is ook een paarse sof.
opinie Patrick Martens
‘Sinds 1830 zijn er nog maar drie socialistische ministers van Financiën geweest’, meldt Dirk Van der Maelen (SP.A). De Kamerfractieleider van de Vlaamse socialisten suggereert daarmee dat belastingontduikers veel meer op hun tellen zullen moeten passen als er een rode excellentie op die post komt. Zijn ambities reiken overigens niet zo ver dat hij aan zichzelf denkt. Naar eigen zeggen heeft hij het te veel verkorven bij de financiële sector.
Van der Maelen voert in de paarse coalitie inderdaad een behoorlijk eenzaam gevecht voor een rechtvaardige fiscaliteit en tegen belastingfraude. Maar veel succes boekt ‘Dirk in fiscaal wonderland’ niet. Dat wordt hem ook niet gegund door de liberale regeringspartners, die zijn initiatieven telkens counteren met de een of andere ‘amnestiemaatregel’. Zo gaat Van der Maelen er prat op dat Paars II op de valreep de wet van 1993 op het wiswassen van misdaadgeld uitbreidt. In vijftien gevallen van ‘ernstige en georganiseerde fraude’ – dat gaat van transacties met offshore vennootschappen tot het niet willen bewijzen van de herkomst van fondsen – zijn banken, notarissen, revisoren, advocaten en andere ’tussenpersonen’ verplicht om een vermoedelijke witwasoperatie te melden aan de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI). In Nederland levert dit systeem 170.000 meldingen per jaar op, in ons land bleef de CFI-teller in 2006 staan op 9938. Dat aantal daalt al enkele jaren en de bedragen waarover deze CFI-aanmeldingen bij de parketten gaan, waren in het verleden veel hoger. Tegenover de uitbreiding van de witwaswet staat dat banken geen vervolging voor heling meer riskeren als ze zwart geld uit de ontduiking van successierechten of andere, kleinere fraude aannemen.
Paars heeft meer van dergelijke compromissen op zijn palmares. Zo lag de afschaffing van effecten aan toonder vanaf 2008 in de weegschaal met een dubbele operatie ‘fiscale amnestie’. En in ruil voor verstrengde witwasregels kreeg de diamantsector vorig jaar een belastingkorting van 800 miljoen op de herwaardering van zijn voorraden ‘zwarte’ diamanten en houdt de Bijzondere Belastinginspectie de diamantairs niet langer extra in de gaten.
Intussen pakt staatssecretaris van Financiën Hervé Jamar (MR) uit met zegebulletins over de opbrengst van de strijd tegen de fiscale fraude: 513 miljoen in 2005, 817 miljoen in 2006. Hij wordt daarbij niet gehinderd door het Rekenhof, dat effectief geïnd geld verkiest boven bedragen die in het kohier zijn geschreven. Het Rekenhof vindt ook dat het personeel van de opsporingsdiensten te oud en te laaggekwalificeerd is en niet beschikt over efficiënte informatica. Maar geen nood: voor haar extra taken krijgt de CFI er alvast vier mensen bij. De meermaals aangekondigde personeelsuitbreiding om btw-carrousels en belastingontduiking via fiscale paradijzen aan te pakken, zal echter niet meer voor deze regeerperiode zijn. En van een nieuw samenwerkingsprotocol tussen fiscus, justitie en politie verwacht Jamar dat het in 2007 welgeteld 2 miljoen euro zal opleveren. De belastingfraude in ons land bedraagt 15 tot 30 miljard per jaar. Bij benadering.
