Weinig liefde op het eerste gezicht

© Cheese photography

Ze zijn weer vertrokken naar het Hoge Noorden, waar de meeste van hen gaan broeden: de groepen sijsjes die in de winter plaatselijk massaal in onze contreien neerstrijken en zich in de kale bomen graag te goed doen aan alles wat er aan eetbaars blijven hangen is. Sijsjes zijn familie van de vinken. Het zijn levendige vogeltjes die voldoende vertrouwen in de mensheid hebben om soms aan takjes en katjes te blijven hangen als je erlangs wandelt, waardoor je ze dikwijls goed kunt bekijken.

Een artikel in het vakblad Bird Study leverde informatie op waardoor u de volgende keer met een nog warmer gevoel naar sijsjes zult kijken. Wetenschappers stelden vast (op basis van bijna 50.000 gegevens van vogels die met een ringetje waren gemerkt, waardoor hun verplaatsingen in kaart konden worden gebracht) dat de diertjes de neiging hebben om altijd in hetzelfde groepje rond te trekken. De vogeltjes in zo’n groep moeten elkaar dus goed kennen. Ze zouden zelfs jaren na elkaar in hetzelfde groepje trekken, dat elke winter meer dan 1000 kilometer ver kan vliegen. Het zijn echte zwervers die niet, zoals veel andere vogels, altijd naar dezelfde plek trekken om er de winter door te brengen.

Sommige groepjes bestaan uit diertjes van hetzelfde geslacht, die als vrienden of vriendinnen kunnen worden beschouwd. Maar de meeste groepen zijn gemengd, en de vogels trekken samen met hun partner – of met potentiële partners, want op reis kun je makkelijk de kwaliteiten van soortgenoten evalueren. De resultaten bevestigen dat veel vogeltjes hun partner vinden in de groep waar ze buiten het broedseizoen mee rondtrekken.

Onderzoek van zebravinken (in gevangenschap) heeft uitgewezen dat als de diertjes zelf hun partner kunnen kiezen, ze meer jongen grootbrengen dan wanneer ze in een relatie geforceerd worden. Vrouwtjes leggen minder eieren als ze het moeten doen met een man die ze niet hebben kunnen kiezen, mannetjes investeren minder in het voederen van de jongen als ze geen keuzemogelijkheden voor toekomstige moeders hadden.

Het zou impliceren dat verstandshuwelijken in de mensenwereld minder kinderen opleveren dan huwelijken uit liefde. Het VTM-programma Blind Getrouwd lijkt evenmin geconcipieerd om langdurige relaties op te leveren – in buitenlandse versies van het programma waren er koppels die het na minder dan een maand al voor bekeken hielden, ondanks de zogenaamd wetenschappelijke basis waarop ze geselecteerd werden.

Ook sijsjes en zebravinken zullen beter weten wat ze willen dan onderzoekers. De dierenkenners die in het Domein Planckendael met uitsterven bedreigde monniksgieren kweken, moeten maanden afwachten of twee vogels elkaar wel zien zitten. Anders investeren ze tijd en energie in een koppel dat helemaal geen koppel is, omdat man en vrouw elkaar niet kunnen luchten. De vogels merken snel of ze het met elkaar kunnen vinden, de onderzoekers hebben intensieve observaties nodig om vast te kunnen stellen of een relatie al dan niet zal werken.

In de dierenwereld lijkt liefde op het eerste gezicht wel zeldzaam te zijn. Grondige evaluatie van potentiële partners is een gulden regel bij soorten waarvan het leven prominent op de voortplanting is toegespitst. Onze soort is een van de weinige die voortplanting naar het achterplan van het leven heeft geschoven.

Sijsjes trekken samen met potentiële partners en checken hun kwaliteiten.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content