De Duitse speciale VN-bemiddelaar voor Libië, Martin Kobler (62), hoopt dat een nieuwe eenheidsregering de opmars van de IS kan stoppen.
Het is uw taak om vrede te brengen in Libië. Lukt dat?
MARTIN KOBLER: De situatie is bijzonder complex. Milities domineren het land, er zijn twee parlementen en regeringen, één in het oosten en één het westen, daartussen breidt de Islamitische Staat almaar uit. Het land is erg gefragmenteerd.
Libië wordt afgeschreven als het nieuwe Syrië: verstrikt in een nauwelijks te begrijpen conflict tussen milities, gedeeltelijk in de handen van de IS, een falende staat…
KOBLER: We mogen Libië niet zomaar opgeven. Er wonen zes miljoen mensen, en die moeten we helpen. En natuurlijk is de IS ook daar een bedreiging voor Europa. Libië is een Arabisch land, een Afrikaans land, maar ook een land dat nauwe banden met Europa heeft. Ik wil verhinderen dat Libië het nieuwe Syrië wordt. Dat moet via politieke weg gebeuren: we kunnen Libië niet redden zonder de Libiërs. Ten eerste is er de expansie van de IS. Ten tweede de ellendige toestand: 2,4 miljoen Libiërs zijn aangewezen op humanitaire hulp, van wie 1,3 miljoen op voedselhulp – en dat in een potentieel rijk land! De financiële reserves zijn verschrompeld van 280 miljard dollar in 2011 tot amper 50 miljard dollar nu, vooral door de stilgevallen oliewinning. Het geld raakt op, en dat zet de politici onder druk.
Het lijkt nog altijd alsof de ruziënde partijen elkaar meer bestrijden dan de IS.
KOBLER: Helaas wel. Onlangs stond de IS voor de olieterminal van Ras Lanuf. Als het zo doorgaat, nemen ze de zaak in. De politiek lijkt zich niet te realiseren dat men de krachten moet bundelen om het gevaar af te wenden.
Kan de IS met vereende krachten wel verslagen worden?
KOBLER: Ja, maar de tijd dringt. We zien hoe de IS zijn invloedssfeer uitbreidt vanaf de kustplaats Sirte naar het oosten, het westen en het zuiden. Als ze de handen in elkaar slaan met terreurorganisaties in Niger en Tsjaad zal het bijzonder moeilijk worden om ze terug te dringen. We zien nu al een alliantie met criminele groepen uit Centraal-Afrika die de mensensmokkel controleren – iets waar de IS steeds meer aan meedoet.
De IS is verzwakt in Syrië en Irak, en verplaatst zijn activiteiten naar Libië. Wordt dat land het nieuwe commandocentrum?
KOBLER: De militaire druk op de IS in Irak en Syrië kan ertoe leiden dat Libië een nieuw verzamelbekken van terroristen wordt, ja. De meesten van de 2000 à 3000 strijders in Libië zijn nu al buitenlanders.
De VS overwegen om ook in Libië luchtaanvallen tegen de IS uit te voeren. Wat zou dat opleveren?
KOBLER: De inzet van de strijd zijn olievelden, raffinaderijen, steden en strategische stellingen. Zonder grondtroepen lukt dat niet, maar de internationale gemeenschap is niet bereid om die in te zetten. Daarom moeten er snel een eenheidsregering en een sterke veiligheidsstructuur gevormd worden. De Libiërs moeten zelf tegen de IS vechten. Het leger moet helemaal opnieuw opgebouwd worden, anders komt er niets van terecht.
© Der Spiegel
‘Zonder grondtroepen lukt het niet. De Libiërs zullen zélf moeten vechten.’
