Als de nieuwe Israëlische regering niet snel van toon verandert, is de kans op vrede met de Palestijnen kleiner dan ooit.

De Amerikaanse en Europese ministers van Buitenlandse Zaken toonden zich op hun bijeenkomst in Praag vorige zondag ongerust. Het aantreden van de nieuwe Israëlische regering brengt vrede in het Midden-Oosten niet dichterbij. Premier Benjamin Netanyahu weigert te zeggen dat de Palestijnen nog maar recht hebben op een eigen staat. Daartegenover staan de islamisten van Hamas, die de Palestijnse verkiezingen wonnen en die op hun beurt weigeren om het bestaansrecht van Israël te erkennen.

De Israëlische operatie in de Gazastrook in januari, die de rug van Hamas wou breken, is er niet in geslaagd de organisatie buitenspel te zetten. Netanyahu liet al weten dat zijn troepen de klus zullen afmaken. Zijn extremistische minister van Buitenlandse Zaken Avigdor Lieberman begon ermee dat hij de akkoorden van Annapolis uit 2007 over vrede tussen Israël en de Palestijnen niet erkent.

Toch zijn er kansen. Netanyahu staat bijvoorbeeld bekend als een notoire opportunist, en die eigenschap hoeft in dit geval niet slecht uit te pakken. Hij zou de Arbeiderspartij hebben beloofd dat hij de bestaande akkoorden met de Palestijnen zou respecteren als de partij in zijn coalitie stapte. In die akkoorden is doorgaans gestipuleerd dat de Palestijnen een eigen staat krijgen. Bovendien stemden ook voorgangers van Netanyahu, zoals Ehud Olmert en Ariel Sharon, er pas als eerste minister mee in om met de Palestijnen te praten.

Aan de andere kant proberen de bittere Palestijnse rivalen – het seculiere Fatah en het islamistische Hamas – het eens te worden over een regering van nationale eenheid. Hamas heeft altijd gezegd dat het Israël zal erkennen als de Palestijnen zich bij referendum in die zin uitspreken. En als een Palestijnse regering van nationale eenheid dan ook nog het gebruik van geweld afzweert, zou Netanyahu wel gek zijn als hij het gesprek blijft weigeren.

In 2002 beloofde de Arabische Liga Israël vrede in ruil voor een Palestijnse staat langs de grenzen van 1967. Enkele grote Joodse nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever zouden bij Israël kunnen blijven. De Liga liet vorige week weten dat het voorstel nog altijd geldt. Maar het maakt alleen kans als het van de nieuwe Amerikaanse regering meer steun krijgt dan van de oude. Tot nog toe kon president Barack Obama zich verschuilen achter de afwezigheid van een Israëlische regering om op de vlakte te blijven. Dat excuus heeft hij nu niet meer. Hij heeft altijd gezegd dat alleen een tweestatenoplossing voor duurzame vrede kan zorgen. Hij kan nu bezwaarlijk een Israëlische regering steunen die van de verdere kolonisatie van de Westelijke Jordaan-oever een beleidspunt maakt.

© The Economist