De 27e kampioenstitel voor Sporting Anderlecht mist volgens critici glans door de veel te zwakke tegenstand. Hij bracht wel het grootste Sportingtalent sinds Enzo Scifo en Paul Van Himst aan het licht.
Ineens was er Vincent Kompany. Uit het niets. Niemand, buiten enkele insiders, die een jaar geleden van hem gehoord had. Maar plotseling speelde hij mee op Rapid Boekarest, voorronde Champions League. Daarna de return. De eerste competitiematch tegen Antwerp. Tegen Wisla Krakau. En op Gent. Op dat moment wist heel Europa het: Anderlecht had een goudklomp opgedolven. Fysiek sterk, snel, voortreffelijke techniek, uitstekend spelinzicht, en veel lef. Na twee maanden, op elf oktober, stond hij tegen Estland voor het eerst in de nationale ploeg.
Vincent Kompany is in Ukkel geboren op 10 april 1986, het jaar van de Mundial in Mexico, de maand van de dubbele testmatch om de titel tussen Anderlecht en Club Brugge. Zijn vader, Pierre Kompany, is een ingenieur van Congolese afkomst. Zijn moeder is een Belgische. Pa Kompany speelde in het toenmalige Zaïre zelf voetbal bij Tout Puissant Mazembe, een van de beste ploegen van het land. In 1975 kwam hij samen met zijn broer Joseph, een schrijver, naar België om zijn studies te voltooien. Bij wijze van eindwerk ontwierp hij een windmachine die het zuurstofgehalte in vijvers opdrijft. Lezer, hebt ge zelf een vijver, opgelet: ‘Koko Cocococo (Koop Kompany’s Compacte Congolese Compensatie Compressor), en ge hebt geen last meer van botulisme in uw water.’
Perfect tweetalig en meer
Pa Kompany nam de Belgische nationaliteit aan, trouwde Ma Kompany, en ging aan de slag als leraar mechanica en technologie. Vincent heeft nog een drie jaar jongere broer François die bij de jeugd van KV Mechelen speelt, en een één jaar oudere, oogverblindende zus Christelle, een veelbelovende hinkstapspringster, maar door een blessure op de sukkel geraakt. Toen Vincent veertien was, gingen Pa en Ma uit elkaar, wat voor de jonge voetballer en student psychologisch zwaar om te dragen was. Ma verliet Brussel, Vincent bleef bij Pa wonen.
Vincent Kompany werd door zijn Franssprekende ouders naar het Nederlandstalig onderwijs gestuurd, waar hij nu in zijn voorlaatste jaar ‘Economie & Moderne talen’ zit. Dankzij deze verstandige beslissing is hij perfect tweetalig. Meer zelfs, want hij studeert Engels en Duits, en wil ook het Lingala van zijn vader leren kennen vooraleer Congo te bezoeken, meer bepaald de Kassaï waar zijn grootvader in de mijn werkte.
De school, het atheneum van Anderlecht, ligt dicht bij het stadion en heeft een speciaal lessenrooster opgemaakt dat te combineren valt met de vele trainingen, wedstrijden en afzonderingen waaraan de profkern van Anderlecht onderworpen is. Als Vincent beslist zijn middelbare studies af te maken, zal hij ook volgend seizoen nog bij Anderlecht voetballen, zelfs al staan de Europese topclubs in de rij naar zijn gunsten te dingen. Dat deden ze trouwens al lang geleden, want Vincent blonk met de paars-witte jeugd uit in meerdere internationale toernooien. Op zijn twaalfde kreeg hij aanbiedingen van Bayern München, Paris Saint-Germain, Ajax en PSV. Pa Pierre wees al die interesse kordaat van de hand: eerst de school.
Kompany groeide op in de weinig inspirerende buurt van Brussel-Noord. Kaal, kil, vuil en onveilig. Wie daaruit weggeraakt, mag zich gelukkig prijzen, en sport is soms een van de enige uitwegen. Vincent sloot op zijn zesde aan bij Sporting Anderlecht, en deed aan atletiek bij Excelsior Brussel. Op zijn twaalfde werd die combinatie te zwaar, en concentreerde hij zich op het voetbal.
Als halfbloed kreeg hij bij de jeugd meer dan eens racistische beledigingen naar het hoofd geslingerd, vaak bij Vlaamse clubs vertelde hij ooit, maar dat kon hem niet afremmen. Zijn idool was Marcel Desailly, een uit graniet opgetrokken zwarte Franse verdediger die onder Raymond Goethals furore maakte bij Marseille, daarna fortuin vergaarde bij AC Milan, en momenteel in het miljardenelftal van Chelsea aantreedt.
Ondertussen heeft Kompany zelf al een voorbeeldfunctie, als Anderlechttitularis en als Rode Duivel. Net als het Nederlandse en het Franse nationale elftal wordt ook het Belgische meer en meer opgefleurd en opgekleurd door spelers met roots in een voormalige kolonie. De broers Mpenza en Gaby Mudingay gingen Kompany vooraf. En Marc Reynebeau is ook in Congo geboren, dat opent nog meer perspectieven.
Gemakkelijke aanpassing
Begin dit seizoen nam trainer Hugo Broos, op aanraden van zijn assistent Franky Vercauteren, de toen zeventienjarige Kompany in de A-kern op. Geplaagd door de vele blessures in de spelersgroep nam de coach ook het risico Kompany meteen in de basis te zetten voor de levensbelangrijke Champions-Leaguematchen tegen Rapid Boekarest. Centraal in de verdediging, al behoort volgens zijn jeugdtrainers ook een plaats in het middenveld tot zijn mogelijkheden. Anderlecht vloog vader Pierre als verrassingsgast naar Roemenië om hem getuige te laten zijn van het internationale debuut van zijn zoon, dat zijn nationale debuut voorafging.
Een beetje noodgedwongen is Sporting meer vertrouwen beginnen te geven aan de eigen jeugdafdeling in Neerpede, die jarenlang afgesloten leek van de hoofdmacht in het twee kilometer verderop gelegen Astridpark. Een beter overleg is sinds dit jaar structureel ingebouwd, en met Vercauteren zit de ideale verbindingsman tussen jeugd en A-ploeg op de bank. Vercauteren speelde zelf enkele jaren voor FC Nantes, en heeft daar het beroemde Franse systeem van de Centres de Formation in de praktijk zien functioneren. Een van de grote beloften toen was trouwens Marcel Desailly.
De harde aanpak van jonge spelers wordt Vercauteren niet door iedereen in dank afgenomen, maar wie het overleeft, past zich makkelijker aan de harde wereld van het topvoetbal aan. En vooral dat valt op bij Vincent Kompany. In de voor het Belgische voetbal ontluisterende oefeninterland tegen Duitsland, was hij de enige die niet mee ten onder ging. Een bewijs dat hij naast technisch en fysiek ook mentaal sterk staat. De verdediging van Anderlecht is dit seizoen een paar keer weggeblazen, onder meer op Celtic en thuis tegen Standard, maar die negatieve ervaringen slorpt Kompany nog gretiger op dan de positieve, en ze maken hem nadien zichtbaar beter. Het enige gevaar dat hem bedreigt is nonchalance. Een dribbel in de eigen zestien meter levert in de Belgische competitie misschien applaus op, in de Champions League wordt zoiets doorgaans afgestraft.
Kompany laat zijn zaken behartigen door manager Jacques Lichtenstein, de schoonzoon van Philippe Collin. Collin is de neef van Anderlechtvoorzitter Roger Vanden Stock en is zelf als secretaris-generaal van de club bijna even belangrijk. Dat zijn schoonzoon spelers van Anderlecht verkoopt of aan Anderlecht verkoopt, is een delicate situatie. Zeker omdat het Anderlechtbestuur zich toch al belaagd voelt door berichten over spanningen in de familie Vanden Stock. Zowat alle dochters en schoonzoons hebben in de club een functie en een salaris, en naar men fluistert zitten daar te grote verschillen in. Er hoeft geen tekening bij dat een fors percentage op de verkoop van Kompany honderd keer meer opbrengt dan van ’s morgens tot ’s avonds wroeten voor de merchandising. Maar dat maakt de zaak niet uit van Vincent zelf, die een contract heeft tot juni 2006 en rustig afwacht wat de toekomst brengt. Anderlechtmanager Herman Van Holsbeeck heeft een prijskaartje van 20 miljoen euro ingevuld. Een ideaal scenario zou een verkoop eind dit seizoen zijn, waarbij de speler nog één jaartje in België mag blijven. Een soort ‘sale and lease back’.
Half maart, tegen Sporting Charleroi, debuteerde bij Anderlecht rechtsachter Anthony Van den Borre, zestien jaar nog maar, zoon van een Congolese moeder en een Belgische vader. Fysiek sterk, snel, voortreffelijke techniek, uitstekend spelinzicht, en veel lef. Kortom: een nieuwe Kompany. Wie durft zeuren over een titel zonder glans als een ploeg in één seizoen twee toekomstige wereldsterren lanceert?
Koen Meulenaere
Koko Cocococo, en ge hebt geen last meer van botulisme in uw water.
