Deze week wordt de US Open gespeeld op de Congressional Golf Club in Washington. Gaat Tiger Woods voor de Grand Slam ?
De hype rond het nieuwe sportwonder Eldrick ?Tiger? Woods, die vorig jaar in Amerika al was losgebarsten, is na de voorbije Masters wereldwijd vertienvoudigd. Tot ongenoegen van vele golfliefhebbers, die van al die drukte niet moeten weten. Een golfer door God gezonden om de wereldvrede te herstellen, laat het even uit zeg. Woods zal volgens zijn lichtjes geëxalteerde vader meer voor de wereldgemeenschap betekenen dan Gandhi of Boeddha. Welja, waarom niet. Verwijzen wij enkel naar De Pax-apostel van Nero, waarin uit een bakje een geest oprijst en zegt : ?Ik ben het wereldgeweten, bijgenaamd Jef.?
Maar, eerlijk is eerlijk : de manier waarop Tiger Woods in Augusta de Masters won, was fenomenaal en een lust voor het oog. Woods vestigde in één klap meer records dan gezond is voor een mens. De eerste zwarte winnaar van een major-toernooi, dat was al goed voor een wereldscoop en voor breed uitgesmeerde reportages. Maar er waren meer tabellen waarin hij plotseling bovenaan stond : op zijn 21ste de jongste Masters-winnaar. De vorige jongste was Severiano Ballesteros. Die, tussen twee haakjes, dit jaar een openingsrondje van 81 liet optekenen en niet eens de cut haalde. Een regelrechte vernedering voor de man die in september het Europese Ryder Cupteam moet leiden.
Woods vestigde met 270 slagen over vier ronden (achttien onder par) ook een nieuw wedstrijdrecord van de Masters, en eindigde met een record-voorsprong van 12 strokes op Tom Kite. Toen aan deze laatste werd gevraagd hoe hij zich voelde met zijn tweede plaats, antwoordde hij gevat : ?Zoals de Duitsers toen ze tweede werden in de Tweede Wereldoorlog.? Kite is in september de captain van de Amerikaanse Ryder Cup ploeg, en mocht dus ondanks de nederlaag tevreden zijn over het bestaan van Tiger Woods.
Bij alle lof weze toch opgemerkt dat Young Tommy Morris pas zeventien was, toen hij de British Open won. En dat Woods ondanks alle superlatieven slechts één stroke beter deed dan het vorige Augusta-record van Ray Floyd en Jack Nicklaus. Nicklaus zelf was dan weer zo eerlijk om toe te geven dat de baan in zijn tijd makkelijker bespeelbaar was. Onder andere de fameuze Amen Corner die de holes elf, twaalf en dertien omvat en de ondergang is geweest van menig golfspeler. De moeilijkheid wordt er onder andere gevormd door een klein venijnig beekje, Rae’s Creek. Een Amerikaanse verslaggever houdt vol dat hij Woods daar over het water heeft zien wandelen.
SPORTMAN VAN HET JAAR
De prestatie van Woods, vooral tijdens de derde ronde, sloeg iedereen met stomheid. Indrukwekkende swings, perfecte puts, het doorgaans ingetogen golfpubliek ging uit zijn dak voor deze nieuwe zwarte held. En dat in Georgia, waar red necks en Ku-Kluxclan iets meer aanhangers tellen dan de Black Muslims.
De jonge Tiger Woods was in Amerika vorig jaar al tot een legende opgeklopt. Een man die de amateur- en jeugdtoernooien met een zo sprekend gemak overheerste, dat de sponsors in de rij stonden. Woods werd drie keer op rij Amerikaans amateurkampioen, een stunt die niemand hem ooit had voorgedaan. Alle grote Amerikaanse talkshowmasters wilden hem in hun programma’s. Alle dag- en weekbladen maakten plaats op de voorpagina.
In augustus vorig jaar liet Woods zijn studies in Stanford voor wat ze waren, en trok het professionele circuit in. In de paar maanden die het seizoen nog liep, nam hij deel aan zeven PGA-toernooien, won er twee en eindigde drie keer bij de eerste vijf. Sports Illustrated koos hem meteen tot Sportman van het jaar, vóór de held van Atlanta Michael Johnson. De Masters werd zijn vierde proftoernooizege op vijftien, en bracht hem in no time op de derde plaats van de wereldranglijst, achter Greg Norman en Tom Lehman die de jonge Woods niet al te lang meer achter zich zullen houden. Waar hij ook aantrad, schoten de toeschouwersaantallen spectaculair de hoogte in en was de mediabelangstelling overrompelend. Iedereen wou Tiger Woods zien spelen. De held zelf bleef stoïcijns kalm, iets waarop hij gedurende jaren getraind en gebrainwasht was, en sloeg balletjes met een kracht en een precisie die slechts de allergrootsten gegeven is.
De big stars van het golf wisten al heel snel hoe laat het was. Tom Watson noemde Woods het belangrijkste dat de jongste vijftig jaar in golf vertoond was. En Jack Nicklaus liet optekenen : ?Hij wordt zo goed als ikzelf en Arnold Palmer samen.? Basketbalsuperstar Michael Jordan noemde Tiger zijn enige idool op aarde. Nick Faldo, de bij uitstek nuchtere Brit, noemde de swing van de jonge Woods niet onverdienstelijk mits enige bijsturing onder leiding van een ervaren trainer.
Op de Masters had hij het genoegen om samen met Tiger Woods de baan op te mogen voor de eerste ronde. Faldo, drievoudig winnaar op Augusta, raakte zodanig in de war van het superieure spel dat zijn tegenstander vanaf de tiende hole begon te demonstreren, dat hij zelf blunder op blunder stapelde en niet eens de cut halfweg haalde. Een schande die hem nooit eerder was overkomen. Voor Woods was die eerste ronde zijn slechtste van de vier, kan je nagaan. Hij deed op donderdag vijf shots beter dan Faldo. Op zaterdag lapte hij er Colin Montgomerie negen aan de broek. En in de slotronde op zondag kreeg Constantino Rocca er zes om de oren. De Europeanen als punchingbal, dat belooft voor de Ryder Cup.
HET LOT VAN DE MENSHEID
Vader Earl Woods verklaarde aan wie het wilde horen dat hij 21 jaar geleden door God persoonlijk was uitgekozen om de jonge man op te voeden die niet alleen de sport, maar de hele wereld zou veranderen. Zoals lang geleden Sint-Jozef de timmerman. ?Tiger zal meer doen dan om het even wie in de geschiedenis, om het lot van de mensheid te veranderen,? orakelde Earl, die moeilijk af te stoppen is als hij eenmaal op gang is gekomen. ?Meer dan Nelson Mandela, meer dan Gandhi, meer dan Boeddha. Tiger acteert immers op een groter forum dan al de anderen. Het forum van de internationale sport. Hij heeft de macht om naties te beïnvloeden. Hij is door zijn unieke etnische afkomst de brug tussen Oost en West.?
Earl Woods onderging eerder dit jaar een bypassoperatie en men zou hem best een beetje intomen of hij haalt de Ryder Cup niet. De vreugde van vader Woods is begrijpelijk, want zijn eigen leven gaf daar lange tijd weinig aanleiding toe. Als wees had hij geen opbeurende jeugd. Hij trouwde vroeg, maar het huwelijk mislukte en de drie kinderen die eruit voort kwamen, trokken met hun moeder weg. Earl nam dienst in het Amerikaanse leger, werd beroepsmilitair, bracht het tot luitenant-kolonel, en belandde in Vietnam. Tiger was trouwens de bijnaam van een Zuid-Vietnamese strijdmakker die Earl van de dood redde.
Vader Woods kwam nadien in Bangkok terecht, waar hij de veertien jaar jongere Kultida Punsawad leerde kennen. Earl was van Afro-Indiaanse afkomst en protestant, Tida van Thaïs-Chinese afkomst en boeddhiste. Hoewel er weinig was dat hen verbond, besloten ze samen een nieuw leven te beginnen in New York.
Daarbij hadden ze één grote wens : een kind ter wereld brengen, één slechts, en dat door een perfecte opvoeding laten uitgroeien tot een voorbeeld voor de hele wereld. Ooit heeft Martine Tanghe over haar dochtertje ongeveer hetzelfde verteld in Humo. Van één ding waren de Woods zeker : hun kind zou gezien de grote verscheidenheid in zijn etnische en religieuze achtergrond een universeel kind worden.
Earl Woods, toen 43, besloot dat zijn zoon de beste golfspeler aller tijden zou worden. Op de gezegende leeftijd van elf maanden gaf de kleine Tiger in de garage al swings om u tegen te zeggen. Vader Woods was laaiend enthousiast. Hij verhuisde naar Los Angeles en stopte met werken, op een goed betaald baantje als adviseur van McDonnel Douglas na. Zo kon het paar al zijn tijd besteden aan de opvoeding van de kleine Eldrick. Op zijn vierde versloeg hij tegenstanders die twintig jaar ouder waren, en het geld dat Earl met weddenschappen op zijn zoon won, stroomde binnen.
Golfcoaches, sportpsychologen, managers, kwak- en andere zalvers die volgens Earl en Tida allemaal door God gezonden waren, hielpen de jonge Woods om zijn slagtechniek al heel snel de perfectie te laten benaderen. Van zijn moeder leerde hij de boeddhistische kunst om in alle omstandigheden een ijzeren kalmte te bewaren. Een gouden troef in het golf. Tiger en Tida vliegen geregeld samen naar Thailand om er te gaan mediteren.
DE PIONIER WAS JACKIE ROBINSON
De Masterszege van Woods betekende een triomf voor heel zwart Amerika. Op twee dagen na precies vijftig jaar nadat Jackie Roosevelt Robinson bij de Brooklyn Dodgers debuteerde als eerste zwarte in het professionele baseball. Robinson was een ontdekking van de legendarische Dodgersmanager Wes Rickey, die met zijn nieuwe rekruut voor een ware aardschok in de professionele teamsporten zorgde. Tot dan toe waren zwarte baseballspelers veroordeeld om aan te treden in de Negro League, en ook in andere sporten als football en basketbal kwamen ze niet aan de bak. De opmars van zwarte basketbalspelers begon pas in 1950, één jaar na de stichting van de NBA (National Basketball Association).
Jackie Robinson werd al na twee jaar onderscheiden als Most Valuable Player en zijn naam blinkt in de Hall of Fame. In individuele sporten waren mensen als Jesse Owens en Joe Louis al tot het heldendom verheven, en later zou Muhammad Ali een grote duw geven aan de ontvoogding van de zwarte Amerikanen. Maar in de zwaar betaalde teamsporten is Jackie Robinson de echte pionier.
Intussen zijn zwarte topspelers niet meer te tellen en vormen ze een ruime meerderheid in heel wat sporten. Bijvoorbeeld in de football-league en in de NBA. Maar niet allemaal hebben ze een symboolfunctie. Woods heeft die wel, omdat golf zowat het laatste sportbastion van de blanken was. Zoals Tiger in zijn jonge leven meermaals mocht ondervinden. Zelfs in de club van de marine, waar zijn eigen vader luitenant-kolonel was, mocht hij niet in.
Pas in 1975 kwam de eerste zwarte golfer aan de start van de Masters : Lee Elder, later ingeschakeld bij de opleiding van Woods. En dat was dan vooral omdat de organisatoren in 1972 hadden beslist om alle PGA-toernooiwinnaars tot de eindtabel toe te laten. Elder won in 1974 de Monsanto Open. Voor hem waren er andere zwarte toernooiwinnaars geweest. Charles Sifford bijvoorbeeld, in ’69 in Los Angeles. Maar in die periode stelden de organisatoren van de Masters volkomen vrij en naar eigen goeddunken het deelnemersveld samen, en voor een zwarte speler was daarin geen plaats. In 1975 was het dus gedaan met die apartheid, toevallig een paar maanden vóór Arthur Ashe als eerste zwarte het tennistoernooi van Wimbledon won, en een grens doorbrak in een andere voornamelijk blanke sport. 1975 was overigens het jaar waarin Woods werd geboren.
Tot in 1990 werd er in de Augusta National Golf Club geen enkele zwarte als clublid aanvaard. Clifford Roberts, samen met Bobby Jones stichter van Augusta en van de Masters, stelde letterlijk : ?Zolang ik leef zullen golfers blank en caddies zwart zijn.? In 1997 stapte een zwarte winnaar van de achttiende hole, met naast zich de blanke caddie Mike Cowan. Toch is Roberts uiteindelijk degene die gelijk heeft gekregen : hij leeft niet meer.
Is de rassendiscriminatie in Amerika steeds minder vast te stellen op het sportveld, dan is ze dat nog wel en zeer nadrukkelijk eromheen. Zwarte clubeigenaars en zwarte teammanagers zijn een zeldzaamheid. En ook zwarte toeschouwers zijn veeleer uitzonderlijk. In baseball en football wordt hun aantal op minder dan tien procent geschat. De hoge inkomprijzen zijn slechts een deeltje van de verklaring.
NIET LACHEN MET WOODS
Het succes van zwarte sportlui, en hun soms buiten proporties vallende gages, wordt door sommige zwartkijkers beschouwd als een slechte zaak voor de zwarte ontvoogding. Het suggereert immers een rassengelijkheid die er globaal gezien helemaal niet is. In de major leagues van de grote sporten zijn ruim geteld een vijftienhonderd zwarte atleten aan het werk, van wie er sommigen gigantische bedragen verdienen. Maar de kloof met de gemiddelde zwarte Amerikaaan is erg groot. En hun succes spiegelt de jonge zwarten een vals droombeeld voor, dat ze in de werkelijkheid nooit zullen kunnen realiseren.
Een recente enquète wees uit dat 66 procent van de jonge zwarten tussen dertien en achttien jaar gelooft dat ze via de sport een comfortabel inkomen zullen kunnen verdienen. In de werkelijkheid bereikt hooguit één op tienduizend dat doel. Het percentage van zwarte ouders die geloven dat hun kinderen dankzij de sport succes zullen kennen, ligt vier keer hoger dan bij blanke ouders. De meeste zwarten stellen hun hoop meer op een carrière in de sport, dan op een carrière via één of andere degelijke schoolopleiding. Sociologen hopen dat het voorbeeld van Tiger Woods aantoont dat zwarten in alle maatschappelijke domeinen kunnen slagen, en niet dat alle jonge zwarten nu van ’s morgens tot ’s avonds golfballen naar een vlag moeten mikken.
Dat er met Woods best niet gespot wordt, ondervond de Amerikaan Fuzzy Zoeller. Fuzzy, wiens officiële voornaam Frank Urban luidt, won in 1979 de Masters en toen sprak niemand van een door God gezonden weldoener. Als Zoeller, die het leven graag van de zonnige kant bekijkt, al door iemand gezonden is, dan huist die veeleer beneden dan boven. Hij typeerde zichzelf trefzeker als volgt : ?Ik zou de gelukkigste golfer van allen zijn als ik op de lijst van de gewonnen prijzen even hoog zou staan als op die van de geconsumeerde alcohol.?
Fuzzy heeft meestal wel een gouden quote in zijn mouwen zitten. Op de Masters zijn er twee tradities die al sinds het begin in ere worden gehouden : de winnaar krijgt een groen jasje, en mag het menu voor het banket samenstellen. Na de zege van Woods verklaarde Zoeller : ?Ik hoop dat we volgend jaar iets anders kunnen eten dan kip met erwtjes en watermeloen.? Een geestige oneliner, maar uiteraard politically incorrect. Warenhuisketen K-Mart zegde zijn sponsorcontract met Zoeller onmiddellijk op.
Ook Jef Sluman liep over eieren. Toen na de derde ronde Woods al een onoverbrugbare voorsprong van negen slagen had op de tweede, Costantino Rocca, stelde Sluman, op dat moment zesde met twaalf slagen achterstand : ?Als Woods wat langer naar school was gegaan, hadden we tenminste een boeiende slotronde gehad.?
BEN HOGAN WAS ER DICHTBIJ
In de US Open van deze week zijn uiteraard alle ogen gericht op Tiger Woods. Technische experten hebben al uitgerekend dat hij het op de Congressional-golfbaan in Washington heel wat moeilijker zal hebben dan op Augusta, waar hij maximaal voordeel haalde uit zijn bijzonder krachtige en verre drives. Maar dat dit onzin is, demonstreerde Woods zelf half mei door in Texas de Byron Nelson Classic te winnen. Wellicht kennen weinig lezers van Knack de grote Byron Nelson, maar Lord Byron zorgde in 1945 voor een nooit geëvenaarde stunt door elf toernooien op rij te winnen. Elf ! Na mekaar, tussen maart en augustus. Nooit vertoond. Noch voordien, noch nadien. Dat jaar pakte Byron Nelson in totaal achttien zeges. Hij nam aan dertig toernooien deel en eindigde ze allemaal bij de eerste negen ! Zesentwintig daarvan bij de eerste drie. Van Lord Byron werd gezegd : ?He only went in the rough to pee.? Het spreekt vanzelf dat elke golfliefhebber van ontzag in de grond zinkt bij het horen van de naam Byron Nelson.
Niet Woods. Die recordjes pakt hij nog wel, in afwachting won hij alvast de Nelson Classic. Het was zijn eerste toernooi na de Masters en dus meteen weer bingo. Ook dat is in het verleden zelden vertoond. De meeste golfers gaan na een major-winst onmiddellijk door op hun elan. En degenen die vakantie nemen, hebben nadien de grootste moeite om weer scherp te geraken.
Woods dus niet. Hij boekte in Texas zijn vijfde zege in het Amerikaanse profcircuit. Zijn zesde profzege in totaal, want eind vorig jaar won hij tussendoor bij wijze van oefening ook de Thailand Open. Hij leidt de prijzengeldlijst in de VS en heeft de meeste Ryder-Cuppunten verdiend. Het was voor velen bijna een opluchting dat het in de jongste weken plots minder liep. Op het Colonial Golf Tournament in Fort-Worth-Texas kon Woods niet mee met de Zuid-Afrikaan David Frost. Voor het eerst sinds het begin van de Masters had hij zeventig slagen nodig voor een rondje. En twee weken later, op de door Jack Nicklaus ontworpen baan van Muirfield Village in Dublin-Ohio, speelde Woods het slechtste toernooi uit zijn carrière : hij had negentien shots meer nodig dan winnaar Vijay Singh van de Fiji-eilanden. Een dreun die kon tellen.
We zullen zien of Woods zich daarvan herstelt. Als hij de US Open wint, zijn het paradoxaal genoeg de Britten die daar het meest van zullen profiteren. Woods zou dan halfweg de Grand Slam zijn, die in het golf nooit is gerealiseerd. Ben Hogan was er het dichtst bij in 1953, toen hij de Masters, de US Open en de British Open won, maar forfait moest geven voor de PGA. Hogan werd in 1949 voor dood opgeraapt na een zwaar verkeersongeval, maar verbaasde de hele wereld door een verbluffende comeback die hem onder meer nog zes majors opleverde. Hogan was een fantastische speler. Een maniak die elk sprietje gras op de fairway wist liggen. Bernard Darwin, neef van de grote Engelse natuurkundige, schreef in een boek : ?Hogan bezit een talent dat andere golfers niet bezitten : als hij een rondje moet afwerken in 63 slagen, dan werkt hij het af in 63 slagen.?
Alleen Bobby Jones, zoals gezegd medestichter van Augusta en de Masters, bracht de krachttoer ooit voor mekaar, maar dat was bij de amateurs. Mocht Woods na dit weekend halfweg zijn, dan spreekt het voor zichzelf dat de belangstelling voor de British Open, half juli op Royal Troon in Schotland, nog overweldigender zal zijn dan ze zo al was. Temeer omdat het voor Woods zijn eerste grote optreden in Europa is. Er worden 150.000 toeschouwers verwacht.
Zelfs de Royal and Ancient, hoogste golfautoriteit en organisator van The Open, toonde zich verheugd over de komst van Woods. Daar waar secretaris Michael Bonallack nog niet zo lang geleden op de ietwat ondeugende vraag of Jezus Christus toegang zou krijgen tot The Open, antwoordde : ?Zeker. Indien hij zich kan kwalificeren, zijn deelnemingsgeld betaalt, en zich niet te buiten gaat aan extravagante kleding of gedrag.?
Koen Meulenaere
De overwinning van Tiger Woods in de Masters was een overwinning voor heel zwart Amerika.
Tiger zal meer doen dan om het even wie in de geschiedenis, om het lot van de mensheid te veranderen.
