Van blokhut en stacaravan tot villaatje of kasteel: steeds meer Belgen hebben een tweede verblijf. De toplocatie is nog altijd de Belgische kust, al zoeken ook steeds meer landgenoten hun tweede optrekje in het (verre) buitenland.

‘M ysterieuze Belgische wil 60 miljoen euro betalen voor Toscaans landgoed.’

Het was een sensationele krantenkop in augustus. Naar verluidt ging het om een dame die dicht bij het Belgische koningshuis staat en druk op zoek was naar een geschikte locatie om haar vrienden te ontvangen. Gewone stervelingen hebben daar doorgaans een kleiner budget voor ter beschikking, maar een feit is wel dat steeds meer Belgen zich een tweede verblijf kunnen veroorloven – in eigen land of daarbuiten. Televisieprogramma’s als Droomhuis op Verplaatsing en Een Plek onder de Zon lokken veel kijkers en dat hoeft dus niet te verbazen: uit een peiling van het onderzoeks- en studiebureau WES (zie grafiek) naar het reisgedrag van 5500 Belgen bleek dat 7,5 procent van de Belgische gezinnen over een tweede verblijf beschikt. Het gaat daarbij niet alleen om villa’s en appartementen, maar ook om stacaravans en boten met overnachtingsmogelijkheid.

De Belgen hebben in totaal zo’n 330.000 tweede verblijven, waarvan 67 procent in België is gelegen, met als absolute nummer één de Belgische kust. Op de tweede plaats komen de Ardennen, en een bescheiden derde plaats is weggelegd voor de Kempen. Ook het buitenland is in trek bij de Belgen, met ongeveer een op de drie tweede verblijven. De top drie daar ziet er als volgt uit: Frankrijk, Spanje, en Italië.

Officiële cijfers over het aantal Belgen dat een buitenverblijf bezit, zijn er niet. Zeker over panden in het buitenland blijven we uiterst discreet. Zelfs de fiscus tast in het duister, hoewel de zoektocht naar zwarte of ‘vergeten’ villa’s nu wel op gang komt (zie verder). Onlangs raakte bijvoorbeeld bekend dat 30.000 Belgen hun eigendom in Frankrijk hebben aangegeven tijdens het afgelopen jaar. Het gaat daarbij om 50.000 woningen en appartementen.

En verder? Daarvoor moeten we terugvallen op enquêtes en schattingen. ‘Maar het valt op dat een tweede verblijf steeds populairder wordt’, zegt Geert Maes, organisator van de nichebeurs Second Place. Die vindt binnenkort voor de derde keer plaats. ‘Niet alleen senioren denken aan een buitenverblijf, maar ook tweeverdieners van wie de kinderen het huis uit zijn. En die hun eerste woning bijna of al helemaal afbetaald hebben.’

Uit cijfers waar Second Place over beschikt, blijkt dat in 2004 al bijna 540.000 Belgen een tweede verblijf hadden. Dat is een stijging van 24 procent in vergelijking met 2003. Vooral landen als Frankrijk, Spanje en Portugal bleken toen populair, met de laatste twee bestemmingen als sterkste groeiers.

De bezoekers van Second Place zijn nog steeds vooral geïnteresseerd in Frankrijk, blijkt uit een steekproef van begin dit jaar. Verder kijken ze richting Spanje, Turkije en Italië. Geert Maes: ‘Net als Turkije wordt Marokko een goedkoper alternatief voor Frankrijk bijvoorbeeld. Ook in Bulgarije en Kroatië vallen koopjes te doen, maar daar kan de taal een serieuze drempel vormen. Biefstuk met frieten kennen ze er evenmin, maar dat was 30 jaar geleden in Spanje ook het geval.’

KLEIN AANBOD

Een levendige markt dus, die van de tweede verblijven. Zelfs exotische bestemmingen als Dubai komen in trek, net als Zuid-Afrika of Thailand. Dé troef van die landen is dat de appartementen er vaak goedkoper zijn dan aan de Belgische kust – al dan niet in combinatie met een gunstig fiscaal regime. Maar anderzijds is het nogal prijzig om ter plaatse te raken. Eventjes heen en weer om een gebarsten ruit te vervangen, is niet echt een optie.

In dat opzicht blijft de Belgische kust aantrekkelijk, hoewel de prijzen van de appartementen stilaan astronomische hoogten bereiken. ‘400.000 euro is de gemiddelde prijs voor een nieuwbouwappartement van 100 vierkante meter’, zegt Frank Thiers, ondervoorzitter van het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV). ‘Een stek met zeezicht is bijna niet meer te betalen, en je moet er bovendien vaak lang naar zoeken.’

Oorzaak van die hoge prijzen is volgens Frank Thiers het kleine aanbod in verhouding tot de grote vraag. ‘Het gaat zelfs zover dat eigenaars van een appartement op een toplocatie voortdurend aangeschreven worden door vastgoedkantoren. Want verschillende kopers blijken erg geïnteresseerd in hun appartement. Op die manier gaan veel mensen overstag, hoewel ze aanvankelijk niet van plan waren om hun appartement te verkopen.’

Een logisch gevolg van die krapte is dat de appartementen aan de kust steeds kleiner worden. Blokken uit de jaren zeventig gaan steeds vaker zonder pardon tegen de vlakte. In de plaats komen dubbel zoveel appartementen als vroeger. Die ontwikkeling heeft er ook toe geleid dat de oorspronkelijke bewoners van veel badplaatsen steeds meer landinwaarts trekken. Ze kopen bijvoorbeeld een schattige fermette in Moerkerke of Gistel, met de opbrengst van de verkoop van hun stek aan de kust. Ook de omgekeerde beweging doet zich voor: Belgen uit het binnenland – vooral senioren – vestigen zich definitief in hun appartement aan zee.

Een andere opvallende trend aan de Belgische kust zijn de boten die steeds meer als een soort drijvend tweede verblijf worden gebruikt. Een flink uit de kluiten gewassen catamaran is namelijk nog altijd veel goedkoper dan een appartement met zeezicht. Bootverkopers met een hart voor zeilen vinden het jammer dat nog maar een kleine minderheid van hun klanten bestaat uit echte zeilers. De meesten hebben zelfs nog nooit een roer in hun handen gehad. Het gaat hen vooral om een mooi plekje in de jachthaven.

Onlangs liet het agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust van het Vlaams Gewest weten dat het paal en perk wil stellen aan die praktijken: jachthavens moeten worden gebruikt voor recreatie en niet als tweede verblijfplaats. Ook de jachtclubs zijn niet opgezet met al die jachtbewoners. Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V), die ook bevoegd is voor de havens, wil de zaak ‘rustig bekijken’ in het najaar.

De gemiddelde bezoeker van Second Place blijkt voor z’n tweede verblijf 200.000 à 250.000 euro veil te hebben. ‘Maar het gaat om een controleerbare belegging’, redeneert Frank Thiers van het BIV. Iemand die het slim aanpakt, kan namelijk een groot deel van zijn uitgaven terugwinnen door zijn tweede verblijf te verhuren. Een appartement in Knokke-Heist levert in de zomermaanden makkelijk 3000 euro per week op.

Hoeveel Belgen er dan voor kiezen om hun tweede verblijf te verhuren? Ook daar bestaan geen officiële cijfers van. Uit een WES-enquête van 1998 blijkt wel dat Belgische eigenaars zélf gemiddeld 44 nachten per jaar in hun tweede eigendom aan de kust verblijven. Dat werd gemiddeld even lang verhuurd tegen betaling, en 13 nachten bleven over voor familie en vrienden. Conclusie was toen dat veel appartementen aan de kust voor drie vierde van het jaar onbewoond zijn.

‘Die verhuurkwestie hangt heel erg af van het weer’, zegt Frank Thiers van het BIV. ‘Na een slechte, typisch Belgische zomer haken veel huurders af. Ze boeken een reis naar de zon als alternatief. Na een superzomer daarentegen komt er al meteen een stormloop op gang om het jaar daarop opnieuw een appartement te kunnen huren aan de kust.’

Toch is er een algemene tendens om het tweede verblijf aan zee steeds minder te verhuren, gelooft men bij het BIV. De Belg wil er zélf meer van genieten, zo blijkt. Ook bij het WES hebben ze die tendens opgemerkt, maar ze geven er een andere uitleg aan. De verhuurmarkt is voor tussenpersonen minder interessant, terwijl het kopen en verkopen van vastgoed wél heel veel opbrengt.

Geert Maes van de beurs Second Place gelooft ook dat een tweede verblijf vooral een kwestie is van genieten, maar dan met een grote G. ‘De Belgen werken steeds harder, maar ze knijpen er ook steeds vaker even tussenuit. Vijf jaar geleden was een beurs over tweede verblijven nog ondenkbaar in België, in tegenstelling tot Groot-Brittannië bijvoorbeeld. Nu blijkt dat de interesse steeds groter wordt. En nee, het zijn niet enkel middenstanders die naar Second Place komen. Veel mensen vooral die denken, na jaren hard werken: nu is het aan mij! Diezelfde mensen merken natuurlijk ook dat hun spaarboekje, of hun aandelen, minder opbrengen dan vastgoed. Een tweede verblijf is dus ook een investering.’

INFO: DE NAJAARSEDITIE VAN SECOND PLACE VINDT PLAATS VAN VRIJDAG 28 TOT EN MET ZONDAG 30 SEPTEMBER IN BRUSSELS EXPO (HAL 4). OP VRIJDAG KUNT U ER TERECHT VAN 14 UUR TOT 21 UUR, EN IN HET WEEKEND VAN 11 TOT 18 UUR. www.secondplace.be

GLENN PIERLOOT: TWEEDE THUIS IN FLORIDA

Inverness in Citrus County, de golfprovincie van Florida, is sinds kort de tweede thuis van Glenn Pierloot (38) en zijn vrouw Vanessa. In april vorig jaar kochten ze er een stuk grond, en dit voorjaar trok het echtpaar al voor het eerst op vakantie naar zijn gloednieuwe villa. ‘Een project waar een paar jaar denkwerk aan voorafgegaan is’ vertelt Glenn, die een bouwbedrijf runt. ‘We waren al vaak in de VS geweest, maar we wilden het land nog beter leren kennen door er ook echt te wonen. Hetzelfde als thuis, maar toch anders.’ Het oog van Glenn en Vanessa viel uiteindelijk op Florida. Voor het mooie weer, de pretparken, de prachtige natuur, en de vele sportmogelijkheden. De bouw van hun villa – vier slaapkamers, twee badkamers, verwarmd zwembad – is vlot verlopen. Glenn: ‘We hebben een lokale projectontwikkelaar in de arm genomen, en die heeft alles geregeld. Tot en met het laatste schilderij aan de muur. We konden alles volgen op het internet, waar telkens foto’s geplaatst werden van de vorderingen. Als we vragen hadden, konden we e-mailen. Ik ben tijdens het bouwproces slechts twee keer ter plaatse geweest om bij te sturen.’ De prijs? 300.000 dollar, alles inbegrepen. ‘Geen extra notariskosten of registratierechten’, benadrukt Glenn. ‘En voor de lening konden we terecht bij Fortis in België, zonder probleem.’ En natuurlijk is een tweede huis ook een investering, vindt Pierloot. De villa kost hen 10.000 dollar per jaar: grondbelastingen, onderhoud via een plaatselijk property management-kantoor… Het echtpaar is dus van plan zijn villa te verhuren aan derden, wat hen gemiddeld 1000 dollar per week oplevert. De huurkwestie regelen ze via de projectontwikkelaar die hun villa bouwde, wat hen 10 procent van de huurinkomsten kost.

Extra tip: in de VS is onderhandelen de boodschap. Glenn: ‘Als je bereid bent om 80 procent van het huis te betalen nog vóór de eerste steen gelegd is, kan dat een korting van 10 procent opleveren.’

Waarschuwing: een brandverzekering in de VS kan oplopen tot 15.000 dollar per jaar in een orkaanzone. Het checken waard.

Info: www.villastates.com

TINA ALTRUYE: TURKS WONDERLAND

Tina Altruye (27) en haar man Jochem Naert (32) – allebei bankbedienden – hebben in januari een appartement gekocht in het Turkse Ayas, vlakbij de stad Mersin aan de Turkse Rivièra. ‘We waren via een schenking in het bezit gekomen van een som geld’, vertelt Tina, ‘en toen we ons afvroegen wat we ermee zouden doen, las ik in een lokaal krantje iets over nieuwe appartementen die te koop waren in Turkije’. En zo kwam het echtpaar terecht bij een vastgoedkantoor in hun thuisstad Gent. Foto’s van het appartementencomplex zagen er goed uit, maar de definitieve beslissing viel pas tijdens een bezichtigingsreis die het vastgoedkantoor georganiseerd had. Tina: ‘We waren al wel in Turkije geweest, maar Mersin is toch anders. Er zijn veel Turkse toeristen, en weinig Europese. Iedereen is er heel vriendelijk, het eten is lekker, en het weer is mooi.’ Er volgde nog één extra overtocht in april, voor de eigendomsoverdracht, en in juni genoten Tina en Jochem al van twee weken vakantie op hun nieuwe stek. Voor 55.000 euro werden ze de eigenaars van een appartement met drie slaapkamers en twee badkamers, plus ingebouwde keuken en terras. ‘Een groot prijsverschil met vastgoed in België, of een tweede verblijf in Frankrijk of Spanje’, zegt Tina. ‘En aangezien we onze aankoop ook als een investering beschouwen, had Turkije in dat opzicht een extra aantrekkingskracht.’ Op termijn denken Tina en Jochem erover hun appartement te verhuren, zodat ze met de opbrengst ook elders op reis kunnen, maar eerst willen ze zelf van hun tweede huis genieten. Tina: ‘Ik voel me daar als Alice in Wonderland, want het kost in Turkije veel minder geld om leuke dingen te doen dan in Zuid-Frankrijk bijvoorbeeld.’

Extra tip: als uw bank moeilijk doet over een hypothecaire lening voor een tweede verblijf in het buitenland, kan een persoonlijke lening de oplossing zijn als het om relatief beperkte bedragen gaat. Tina: ‘Waarvoor je dat geld gebruikt, is voor de bank van weinig of geen belang.’

Waarschuwing: een eigendomsoverdracht in Turkije gebeurt zonder notaris, dus alert blijven is de boodschap. Zorg voor de aanwezigheid van een beëdigde tolk. Tina: ‘Ons vastgoedkantoor heeft alles in goede banen geleid, en het blijft een aanspreekpunt.’

Info: www.mersinhomes.eu

DIRK VERMEERSCH: VERLIEFD OP DE PROVENCE

In 1999 ‘struikelde’ Dirk Vermeersch (55) over een oude boerderij in Tulette, in de Drôme Provençale. Hij haalde ooit het einde van Parijs-Dakar, won twee keer de 24 uur van Zolder en was ook Belgisch rallykampioen.

Na een zwaar ongeluk werd hij autodealer. Tot Frankrijk lonkte. Behalve zijn vrouw Hélène en hun dochter Ann hebben ook heel wat familieleden intussen de overstap gemaakt. Of je dan nog wel van een tweede verblijf kunt spreken, in Dirks geval? ‘Officieel wel’, lacht hij. ‘Maar we zullen ons nooit definitief in Frankrijk vestigen. We denken ook aan onze sociale zekerheid, aan de prima gezondheidszorg in ons thuisland, én aan de bruine cafeetjes die je enkel in België vindt.’ The best of both sides, is Dirks devies. In de Drôme Provençale doet hij het niet onaardig als wijnbouwer, daarin bijgestaan door zijn dochter Ann. In de bijgebouwen van zijn Franse hoeve richtte Dirk vier appartementen en vier gastenkamers in om te verhuren. In juli begon Vermeersch met zijn eigen online- vastgoedbedrijf, omdat steeds meer Belgen hem om raad kwamen vragen over een tweede verblijf. Gegadigden moeten daar nu al opvallend meer geld voor neertellen dan in 1999, geeft Vermeersch toe. ‘Voor een authentieke hoeve zonder sanitair heb je een budget van 300.000 à 500.000 euro nodig. Maar je krijgt er veel voor terug: rust, uitzicht op de velden, en toch een dorp vlakbij. Bovendien ligt de Drôme Provençale het dichtst bij de zon, vanuit België.’

Extra tip: een huis kopen in Frankrijk wordt vaak gedaan via een SCI ( société civile immobilière). Een patrimoniumvennootschap, zeg maar. Dirk: ‘Dat levert zowel fiscale als praktische voordelen op. Een telefoonlijn aanvragen bijvoorbeeld gaat sneller met een SCI.’

Waarschuwing: een Franse vakman die metéén komt opdagen, is verdacht: de betere zijn doorgaans maanden van te voren volgeboekt. Werken met Belgische firma’s kan een oplossing zijn.

Info: www.leplan.net, www.immo-26.net

DOOR CELINE DE COSTER

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content