De financiële crisis bij Dexia leidt ook bij de stedenen gemeenten tot een miljoenenverlies.
De Gemeentelijke Holding, die met kapitaal van alle Belgische steden, gemeenten en provincies participeert in Dexia, ondervindt ook de gevolgen van de financiële crisis. Door hun historische band met de grootste bank van de publieke sector in ons land, komt dit voor de lokale besturen extra hard aan.
De steden en gemeenten stonden eerst in voor de kapitaalvorming van het in 1860 opgerichte Gemeentekrediet van België. Bij de fusie van die bank met Crédit Local de France, die in 1996 leidde tot het ontstaan van Dexia, verankerden ze hun participaties via de Gemeentelijke Holding. Voor de reddingsoperatie van Dexia vorig najaar legde die Gemeentelijke Holding 500 miljoen euro op tafel. Dat bedrag werd gefinancierd met een lening bij Dexia. Door de gelijktijdige miljardeninbreng van de federale overheid, de drie gewesten en de Franse staat daalde het belang van de Gemeentelijke Holding in Dexia van 17 naar 14,1 procent. De Gemeentelijke Holding heeft sindsdien bijna 220 miljoen aandelen van de bank. Daarnaast beschikken de lokale besturen over nog eens goed 30 miljoen eigen, gecertificeerde aandelen.
In de balans van de Gemeentelijke Holding zijn de Dexia-aandelen geboekt met hun aanschafwaarde voor in totaal 1,77 miljard euro. Door de gestage achteruitgang van Dexia op de beurs is van die waarde ruim 1 miljard in rook opgegaan. Hoewel men er ook bij de Gemeentelijke Holding van uitgaat dat de intrinsieke waarde van een Dexia-aandeel ‘altijd tussen 10 en 15 euro’ schommelt, creëert die koersval wel degelijk een solvabiliteitsprobleem. De Dexia-aandelen dienen immers als onderpand voor de uitstaande schulden van de Gemeentelijke Holding (1,75 miljard euro of 60 procent van de passiefzijde van de balans). Om het ergste te voorkomen, verleenden de drie gewesten in november vorig jaar al een gezamenlijke overheidswaarborg van 400 miljoen euro. Voor de rest moet de Gemeentelijke Holding vooral hopen op een koersherstel van Dexia in de toekomst.
Voor de steden en gemeenten is Dexia in het verleden altijd een ‘lucratieve melkkoe’ geweest. Vorig jaar bracht het dividend van Dexia langs de Gemeentelijke Holding om meer dan 100 miljoen euro op voor de lokale besturen. De Vlaamse steden en gemeenten konden rekenen op 52,7 miljoen (42 miljoen via de Gemeentelijke Holding en 10,7 miljoenuit gecertificeerde aandelen). In 2009 kunnen ze van dergelijke bedragen slechts dromen. De kans dat Dexia (tijdelijk) geen dividend zou uitkeren, is aanzienlijk.
Bij de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) wordt het inkomstenverlies desondanks gerelativeerd. ‘Het gaat over amper 1 procent van hun omzet’, zo luidt het. Maar daar zullen de meeste schepenen van Begroting en Financiën heel anders over denken. Vallen de in hoofdzaak door Dexia bepaalde dividenden van de Gemeentelijke Holding helemaal weg, dan ziet Antwerpen 8,5 miljoen euro aan de neus voorbijgaan. Gent mag2 miljoen aan inkomsten schrappen. Voor Brugge bedraagt de negatieve impact 1,2 miljoenen voor Leuven 1 miljoen.
In Wallonië wordt die aderlating voor de lokale besturen in 2009 gedeeltelijk opgevangen met een speciaal fonds van 20 miljoen. De Vlaamse regering past voor een dergelijke compensatie en verwijst daarvoor naar haar eigen inspanningen voor Dexia, deverhoogde middelen van het Gemeentefonds (1,9 miljard) en een eenmalige overname van de gemeentelijke schulden (602 miljoen). De Gemeentelijke Holding zou de steden en gemeenten ook zelf tegemoet kunnen treden door zijn reserves aan te spreken, maar die beslissing valt niet voor maart.
