De Italiaanse bankensector krijgt zware klappen. België blijft, voorlopig, buiten schot.
Italië moet dringend op zoek naar een reddingsplan voor haar banken. Sinds de brexit de Europese Unie op haar grondvesten deed daveren, verloren de Italiaanse bankaandelen al een derde van hun waarde. De Monte dei Paschi, de oudste bank ter wereld,dreigt zelfs failliet te gaan en zo de hele sector met zich mee te slepen. Maar volgens bankenexpert Hans Degryse van de KU Leuven is er geen verband tussen die gebeurtenis en de brexit.
HANS DEGRYSE: Het was al lang bekend dat de Italiaanse banken nog altijd met zombiekredieten zitten die allicht niet terugbetaald zullen worden. Daar is nooit een ernstige oplossing voor gezocht, en dat moet nu gebeuren. Eerste minister Matteo Renzi hoopt misschien van de gelegenheid gebruik te maken om een uitzondering op de Europese regels te krijgen. Hij kan schermen met het risico dat ook de Italianen uit de EU zullen stappen als ze hun zin niet krijgen.
Europa wil dat de eigenaars van aandelen of obligaties van een bank eerst hun geld verliezen voor de overheid te hulp mag schieten.
DEGRYSE: In Italië zullen heel wat modale gezinnen daardoor getroffen worden. Dat is niet onterecht, ook al wil de Italiaanse overheid dat vermijden. Die mensen hebben in het verleden allemaal een risicopremie geïnd. Als zij er niet voor opdraaien, zullen alle Italianen, ook de armsten, belastinggeld moeten ophoesten. Vergelijk het met het Arco-dossier: dat zijn misschien 800.000 slachtoffers, maar als de overheid tussenbeide komt, moet iedereen bijdragen.
Is Italië de slechtste leerling van de Europese klas of bevinden er zich nog meer landen in de gevarenzone?
DEGRYSE: In Zuid-Europa zijn er wel meer problemen. Zo kampt de Portugese bankensector met gelijkaardige moeilijkheden.
En België?
DEGRYSE: De Belgische banken zijn in orde met de Europese regels. Dat blijkt ook uit de stresstests. Enkel als de lage economische groei aanhoudt, en de rente even laag blijft staan, zouden banken in de problemen kunnen raken. Ik zie dat niet direct gebeuren.
Er zijn in Italië te veel banken om winstgevend te zijn. Dat wordt ook over België gezegd. Luc Coene, de voormalige gouverneur van de Nationale Bank, pleitte er in het verleden voor om een grootbank te doen verdwijnen. Goed idee?
DEGRYSE: Nee, de Belgische markt is al heel geconcentreerd. De vier grootste banken bezitten meer dan tachtig procent van de markt. Door twee banken te laten fusioneren, wordt het probleem van banken die too big to fail zijn alleen maar erger. De banken die er vandaag zijn, zouden beter efficiënter gaan werken, en hun kantorennet verkleinen.
Zijn er veel Belgen die aandelen of obligaties van een bank hebben en daardoor geld zouden verliezen als die in de problemen komt?
DEGRYSE: Dat speelt hier veel minder. Belgen hebben vooral veel spaargeld, en dat wordt verzekerd door de depositogarantie.
Peter Casteels
‘Belgische banken moeten efficiënter gaan werken en hun kantorennetwerk verkleinen.’
