De communicatie van de (ex-)toplui van Fortis en van de federale regering toont een opvallende gelijkenis: ze is misleidend, vals en onjuist.
Na een klacht van een gepensioneerd kaderlid gaat de Brusselse onderzoeksrechter Jeroen Burm, samen met een ploeg van financiële rechercheurs, na of (voormalige) toplui van Fortis zich bezondigd hebben aan marktmanipulatie. Er is sprake van valse en misleidende communicatie over de solvabiliteit en liquiditeit van de financiële groep, en van het verspreiden van onjuiste gegevens in het najaar van 2007 toen Fortis een kapitaalverhoging van ruim 13 miljard euro doorvoerde om een overname van ABN Amro te financieren.
Tegelijk proberen diverse groepen en verenigingen van aandeelhouders en beleggers via juridische weg de bijeenroeping van een algemene vergadering af te dwingen, om zo de uitverkoop van de financieel interessante brokken van Fortis aan de Nederlandse overheid en aan de Franse bank PNB Paribas ongedaan te maken. Ook de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen is, weliswaar laat, nieuwsgierig geworden naar wat er in het Fortisdossier foutgelopen is. Olie op het vuur zijn documenten die de krant Le Soir openbaar maakte en die tonen dat de Fortisleiding in de zomer van 2007 al wist dat de rommelhypotheken in de VS de financiële groep ernstig konden treffen. Maar in de externe communicatie hield ze vol dat het om een marginaal effect zou gaan. Een maand geleden moest Fortis op dat risico 4 miljard euro afschrijven.
De juridische veldslag rond de ontmanteling van Fortis straalt ook af op inspanningen van de verschillende overheden, die al weken druk in de weer zijn om de bankencrisis en haar gevolgen voor de spaarders onder controle te brengen. Samen hebben ze voor Fortis, Dexia, Ethias en KBC al 20 miljard euro bovengehaald. De daarvoor aangegane leningen leiden tot een forse verhoging van de overheidsschulden én van de rentelasten om die weer kleiner te maken.
Terwijl premier Yves Leterme (CD&V) waardering krijgt voor zijn optreden in de financiële crisis, dragen die extra lasten helaas ook heel hard bij aan het fictieve gehalte van de begroting die zijn regering voor 2009 heeft gemaakt. De weerslag van de bancaire rampspoed op de bedrijven en de werkgelegenheid is immers elke dag meer voelbaar. Dat bevestigt wat bekend was, namelijk dat de economische uitgangspunten van de begroting nergens op slaan. Het haalt bovendien de prognoses over de inkomsten en uitgaven in de sociale zekerheid onderuit. En het illustreert op een bijzonder pijnlijke manier het nieuwe nattevingerwerk van minister van Financiën Didier Reynders (MR) over de fiscale ontvangsten.
Maar die uiterst sombere economische en financiële begrotingsrealiteit wordt door Leterme, Reynders en de rest van de federale regering verdrongen met een politieke fabel over budgettair evenwicht. Zoiets heet het verspreiden van misleidende, valse en onjuiste informatie. De aandeelhouders van Fortis kunnen die manier van doen van Maurice Lippens, Jean-Paul Votron, Filip Dierckx en co. nog via de rechter aanvechten om hun financiële leed te verzachten. De aandeelhouders van de overheid – dat zijn alle belastingbetalers – hebben alleen het stemhokje om een oordeel te vellen over het schuldig verzuim van politici.
door Patrick Martens
