Zetten Sam Gooris en co aan tot onverantwoord rijgedrag?
Het stormt weer hevig in ons glas water. Er is heel wat commotie rond het VTM-programma ‘De Slechtste Chauffeur van Vlaanderen’, waarin – zoals de titel aangeeft – op zoek wordt gegaan naar de slechtste chauffeur van Vlaanderen. Zo zag het VTM-publiek onder meer hoe ‘snelle Guy’ met een snelheid van 100 kilometer per uur door de bebouwde kom raasde. Verkeersspecialist Jos Ansoms (CD&V) kon er niet om lachen en stelde dat De Slechtste Chauffeur het verkeersgeweld verheerlijkt. ‘Net nu risicogedrag in het verkeer niet langer als stoer wordt ervaren, is dit tv-programma een enorme stap terug.’
Is dat zo? Doen mensen zomaar tv-gedrag na? ‘Dat hangt ervan af’, zegt Jan Van den Bulck, professor Communicatiewetenschappen aan de KU Leuven. ‘Als kijkers het gedrag van tv-mensen goedkeuren, is de kans groter dat ze het ook imiteren. Neem bijvoorbeeld een tv-programma waarin veel geweld te zien is. Als de kijker achteraf een goed gevoel heeft omdat de good guys gewonnen hebben, bestaat er een grotere kans op imitatie. Die neemt af wanneer er ook pijn wordt getoond. In het geval van De Slechtste Chauffeur lijkt de kans tot imitatie eerder klein. Het gaat om een karikatuur; mensen vellen onmiddellijk een negatief oordeel.’
Dat vindt ook Werner De Dobbeleer van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid. ‘Ik had het veel erger verwacht’, zegt hij. ‘Het was in elk geval positief dat er specialisten in het programma zaten, die het rijgedrag van die verkeersdelinquenten meteen veroordeelden. Ik denk dat de afkeuring van dat soort rijgedrag alleen maar groter wordt.’
Dus het programma had een positieve invloed? ‘Nee, zo ver wil ik niet gaan. Er bestaan altijd labiele mensen die voorbeelden willen hebben. Maar zolang alles goed omkaderd blijft, zie ik niet echt een probleem. Wat ik wél dramatisch vond, was de onverantwoorde rijhouding van De Pfaffs – in een van de vorige afleveringen huppelde Shania, de dochter van Sam en Kelly, vrolijk op de voorbank van de auto. Hier gaat het om mensen die bekend zijn en een voorbeeldfunctie vervullen. De grens tussen karikaturaal en slecht verkeersgedrag is veel minder duidelijk. Veel mensen denken: “Als zij dat mogen doen, waarom wij dan niet?”‘
S.T.
