Moeten we nu langer of minder lang gaan werken? En: wie redt de sociale zekerheid?
Het bericht stond in mei in een Britse krant. De Belg Luc Vandevelde, in 2001 met een royaal salaris bij winkelketen Marks & Spencer binnengehaald om het bedrijf van de ondergang te redden, moest opstappen omdat hij nog maar sporadisch in de kantoren werd opgemerkt. Aan de bedelstaf zal Vandevelde niet raken: hij kreeg een handdruk ter waarde van 900.000 euro in aandelen. Zijn opvolger Stuart Rose wordt verwelkomd met een premie van 1,9 miljoen euro. Zijn jaarsalaris bedraagt een slordige 850.000 pond (1,275 miljoen euro), aangevuld met hetzelfde bedrag in bonussen. Lachwekkend, vergeleken bij de torenhoge vergoedingen die sommige topmanagers in de Verenigde Staten krijgen.
Zowel in Europa als in Amerika lijkt er maar geen halt te komen aan de stijgende trend in de bezoldiging van topmanagers. Verdienden de topdogs uit de Fortune 500, een lijst van de 500 grootste bedrijven ter wereld, in 1980 gemiddeld nog maar 40 keer zoveel als hun doorsnee werknemers, vandaag krijgen ze 530 keer zoveel uitgekeerd. Met andere woorden: 490 werknemerslonen erbovenop. Is er iets aan de hand met de grote bedrijfsleiders?
Een paar maanden later in een Vlaamse krant: ‘Langere werkweek zonder looncompensatie kan de loonhandicap in Europa milderen.’ Westerse bedrijven betalen hun werknemers te hoge lonen uit om concurrerend te kunnen blijven tegenover bijvoorbeeld de nieuwe lidstaten, en dus moeten de loonkosten omlaag. De mogelijkheden zijn beperkt: een loonsverlaging bij de werknemers lijkt uitgesloten: dat zou nooit worden aanvaard. En dus werd bij wijze van denkoefening bij sommige bedrijven de terugkeer naar de 40-urige werkweek voorgesteld – overigens hebben DaimlerChrysler, Siemens en Thomas Cook in Duitsland nu al beslist die weer in te voeren. Vreemd! Hoewel we in België al gemiddeld méér uren draaien dan in enkele buurlanden en arbeidsduurverlenging logisch gezien ten koste gaat van nieuwe jobs, vonden sommige economen dat geen slecht idee. Ook de werkgeversorganisatie VBO was gewonnen voor het concept, maar schroefde intussen zijn eisen enigszins terug. Voor sommige sectoren ziet het VBO meer in een loonbe-vriezing.
Ook de brugpensioenen moeten eraan geloven. Maar uit onderzoek blijkt dat precies de 50-plussers minder bestand zijn tegen stress op het werk. SP.A, PS en VLD willen alvast niet raken aan de huidige brugpensioenen. Zeker, iedereen is het erover eens dat de arbeidsmarkt hervormd moet worden. Precies zoals ook de factuur voor de sociale zekerheid, waar het tekort in 2005 kan oplopen tot 1 miljard euro, betaald zal moeten worden. Wie durft het aan om de puzzelstukken gróndig te herschikken?
Ingrid Van Daele
In België werken we nú al langer dan in de buurlanden.
