De begrotingscontrole van deze lente is niemand opgevallen. De regering grabbelde snel enkele besparingsmiljarden bijeen, om zeker de Maastrichtnorm voor de economische en monetaire unie te halen. Alle overheden samen boeren dit jaar (inclusief sociale zekerheid) een tekort van 2,8 procent van het bruto binnenlands product (BBP) bijeen. Zodat België moeiteloos onder de EMU-lat passeert die op 3 procent ligt. Wat de grote buren Frankrijk en Duitsland niet kunnen.

De besparingsriem is natuurlijk hard aangetrokken. De staat geeft niet meer uit dan verleden jaar (1.703 miljard frank), hoewel alles zo’n 2 procent duurder is geworden en de financiering van de Europese Unie (35,5 miljard frank) zelfs 6 procent meer kost. Er staat zelfs een overschot van 5,3 procent BBP op wat de specialisten zo gek de primaire begroting noemen wat slaat op alle uitgaven behalve op de rentebetalingen op de staatsschuld. De omgekeerde rentesneeuwbal begint te rollen. Ook al zo’n vreemde omschrijving. Ze betekent dat geen nieuwe schulden worden aangegaan om de intrest op de uitstaande schuld te betalen. Dat is in het verleden anders geweest, maar nu betalen de Belgen wel meer aan de staat waarvan zij minder krijgen. En er zijn meevallers : de economie draait wat beter en de rente op geleend geld ligt laag.

Minister van Begroting Herman Van Rompuy (CVP) liet weten dan niemand bang moet zijn voor de begroting van volgend jaar. Hij is daar nu rustig aan bezig. De cijferende excellentie kondigde aan dat de premier half september in zijn State of the Union voor het parlement geen drastische begrotingsoperatie zal aankondigen, met pakken nieuwe belastingen en bijkomende besparingen. Bij het begin van de vakantie wou de begrotingsminister even geruststellen. Want naar gewoonte stak de Hoge Raad van Financiën, afdeling financieringsbehoeften van de overheid, de vinger op. Zijn voorzitter Paul Van Rompuy, naamgenoot maar geen familie van de minister, noteerde in zijn jaarverslag dat het begrotingstekort volgend jaar moet dalen van 2,8 procent van het BBP naar 2,3 procent.

Louter mathematisch staat dat voor een begrotingsinspanning van 35 miljard frank. Daar komen nog enkele tientallen miljarden bovenop omdat, volgens de Hoge Raad, de eenmalige inkomsten en besparingen op de lopende begroting (de niet-recurrente maatregelen, in het jargon) moeten worden vervangen door definitieve. De schuldgraad van de staat op een duurzame wijze verminderen, is een prioriteit voor de Hoge Raad. De gangbare doctrine onder de monetaristen wil inderdaad dat een lage schuld en een sluitende begroting leiden tot economische groei en verbetering van de werkgelegenheid. Al klaagt, enigszins tegenstrijdig, de raad er over dat de overheid flinke BTW-inkomsten verliest aan de sober consumerende consumenten.

Alweer een begrotingsonweer van zestig, zeventig miljard frank op komst ? Die nieuwe besparingsmiljarden heeft Paul Van Rompuy hoogleraar aan de KU Leuven niet geciteerd (voorzichtigheidshalve, zijn Hoge Raad zat er in het verleden nogal eens naast). Maar hij suggereert ze wel.

Daarom blokte Herman Van Rompuy het begrotingsdebat af. De begrotingsinspanning zal veel kleiner zijn dan 35 miljard frank, aldus de minister. De economie verbetert immers. En sommige fiscale en sociale maatregelen uit de lopende begroting halen een hoger rendement. Bovendien zijn nieuwe, eenmalige inkomsten te vinden. Er staan nog overheidsgebouwen te koop en het derde mobilofonienet brengt de staat in een keer 9 miljard frank op. ?De tijd van de grote saneringronden is voorbij, maar voor leuke dingen is het nog te vroeg.?

Wat wordt het ? Niemand zal het zeggen, maar denken aan zo’n 20 miljard frank begrotingsinspanning is toegelaten.

Vice-premier Herman Van Rompuy wil geen begrotingsalarm.