Moeten we minder uren kloppen om ons werk werkbaar te houden? Wie een dag minder werkt is vaak productiever, zegt arbeidspsycholoog Sara De Gieter (VUB). ‘Maar er zijn contra’s, zoals een lager pensioen en minder betrokkenheid.’
Er wordt veel geschreven over deeltijds werk. Maar wat met de groeiende groep alleenstaanden, met of zonder kinderen? Zij hebben het al moeilijk, zelfs met een fulltime job. (Manuela Lambrecht, Waregem)
SARA DE GIETER: Voor alleenstaanden met co-ouderschap is er alvast een positieve trend: steeds meer werkgevers bieden flexibiliteit. Meer werken in de week dat de kinderen er niet zijn en minder in de week dat ze er wel zijn. Al is dat meestal niet officieel geregeld, het is vaak een gunst van de directe leidinggevende. Het huidige wetsvoorstel om het aantal werkuren op jaarbasis te bekijken, kan een stap vooruit zijn. Daar staat tegenover dat alleenstaanden zonder kinderen vaak de dupe zijn: zij kunnen geen vakantie opnemen tijdens de schoolvakanties, en als er dringende deadlines zijn, hebben ze niet zo’n goed excuus als ouders om naar huis te gaan. Als alleenstaande moet je sterk in je schoenen staan.
Veertig jaar geleden was ik in een groot bedrijf de eerste man die halftijds ging werken. Ik was elke dag 100 procent productief, wat niet gezegd kan worden van voltijds werkenden. Bovendien werd mijn leven evenwichtiger, gezonder, zonder stress, en beter voor de kinderen. Waarom word ik dan gestraft met een lager pensioen? (Jo Verwimp, Asse)
DE GIETER: Het pensioen is gebaseerd op het billijkheidsprincipe: wie meer uren gepresteerd heeft, krijgt meer pensioen. Daar kunnen de meeste mensen zich in vinden. Het klopt wel dat meer uren niet altijd garant staan voor meer productiviteit. Helaas valt die productiviteit op het eind van een loopbaan moeilijk te meten. Vergeet ook niet dat de overheid mogelijkheden biedt, zoals ouderschapsverlof en tijdskrediet met motief, die invloed hebben op het pensioen.
Is de haalbaarheid van een loopbaan niet veeleer een kwestie van meer autonomie, flexibiliteit en persoonlijke ontwikkeling? (Charlotte Flipts, Kessel-Lo)
DE GIETER: Alles draait om ‘werkbaar werk’: voldoende leerkansen, genoeg motivatie (wat samenhangt met autonomie, feedback, leuke werksfeer), een aanvaardbaar stressniveau en een goede balans tussen werk en privé. Deeltijds werk speelt in op een paar van die factoren: mensen hebben meer tijd om te recupereren van stress, wat cruciaal is. Maar er zijn ook gevaren. Wie halftijds werkt, is minder betrokken bij de organisatie en zal daardoor misschien sneller stoppen met werken.
Vragen werkgevers niet vaak om hetzelfde werk te doen in vier dagen tijd in plaats van vijf?
(Nathalie Brack, Edegem)
DE GIETER: Het klopt dat de meeste mensen die vier vijfden werken hun volledige takenpakket behouden. Sommigen slagen erin om dat te klaren in vier dagen, anderen moeten ’s avonds of in het weekend bij werken. Bij halftijds werk zie je meestal wél een herverdeling van taken. In het beste geval wordt er iemand extra aangeworven, maar helaas komt de last vaak op de schouders van collega’s terecht.
Vraag van de week
Is het niet zinvol om een kortere werkweek in te voeren voor iedereen, in plaats van enkele werknemers deeltijds te laten werken en zo voltijdse collega’s met extra werk op te zadelen?
(Melissa Devuyst, Dilbeek)
DE GIETER: Onder meer in Zweden, bij Toyota, wordt daarmee geëxperimenteerd. De grote meerderheid van de werknemers werkt er dertig uur per week. Zo heeft iedereen een betere werk-levenbalans, werknemers melden zich minder vaak ziek en er kunnen extra jobs worden gecreëerd. Al zijn er ook valkuilen: sommige werkgevers verwachten dat iedereen hetzelfde werk doet in minder tijd, wat de werkdruk verhoogt. Bovendien neemt de autonomie af. Moderne werknemers kiezen graag zelf waar en wanneer ze werken. En ten slotte is herverdeling van taken niet altijd mogelijk.
Zijn cultuursubsidies overbodige luxe? .Stel uw vraag aan theatermaker MICHAEL DE COCK.
Mail uw vragen naar mijnvraag@knack.be en maak kans op een boekenbon van Standaard Boekhandel ter waarde van 20 euro.
Stefanie Van den Broeck
