Een geschenk voor viool- en pianoleerlingen.
In mijn werkkamer heerst een chaos zoals op de aarde na de schepping. Het voordeel daarvan is dat je altijd weer spullen terugvindt die je kwijt bent, met telkens een opstoot van blijdschap die mensen met orde nooit kennen. Zo was het weer met een cd van het label RG, ?Music for René? getiteld, en de muziek is van Elias Gistelinck. Ik zocht ernaar omdat er diverse stukjes op prijken die op de muziekscholen worden gespeeld. En bij het afsluiten van dit schooljaar leek deze zilveren schijf me een mooie beloning.
Gistelinck schrijft pakkende muziek. Hedendaags, maar de nieuwe elementen zet hij om in begrijpbare communicatie. Echt receptief voor iedereen. Het vaak treurige komt door het gebruik van toonsoorten als de Dorische en zo. Zijn composities op de cd worden puntgaaf en expressief vertolkt door Daniel Blumenthal, piano, en Jenny Spanoghe, viool. Het René in de titel staat voor René Gailly, de cd-maker die we enkele jaren geleden in een uitgebreide reportage bezongen hebben omdat hij zoveel voor onze eigen muziek en artiesten doet. Dit bewogen stuk is een hommage aan hem.
Dan volgen er tien portretjes voor piano, ?Clowns? genaamd, miniaturen van kinderen en kennissen. Kleinkunst. Ook als je ze niet kent, zie je ze zo voor je. Katrien als een fragiel meisje van wie je het handje vasthoudt, Geert die een spring in-het-veld moet zijn. Verder zijn zoon David, bij de jeugd goed bekend als David Linx, hier gepenseeld als een ernstige levensfilosoof. Jenny is zijn vrouw en de violiste op deze cd. Hij ziet haar als een fee in een sierlijk menuet, geïnspireerd op die van Bach in g, maar hier met verrassende, niet te voorspellen wendingen. Vrouwelijke wispelturigheid, maar erg elegant en nobel. Viviane is haar zus, de celliste. Ze komt over als een doorduwster die na alle gehakketak toch tot rust komt. Heel mooi ook is Sarah, zijn dochter. Het barst van tederheid. Een kind dat je knuffelend beschermt.
Het is te veel om alle 23 nummers van deze cd te bespreken, met de lieflijke ?Three Songs for Children?, de ?Kleine Treurmuziek voor Che? of de ?Five Preludes for a Little Boy?. Er is nog een zesde prelude, een innig muzikaal vertelsel, gecomponeerd voor het Bach-jeugdconcours 1986 in Brussel. Wie zoiets speelt, leert wat expressie is.
De cd eindigt met ?Lullaby for Nathaly?. Het is Gistelincks populairste compositie, vaak als opgelegd stuk in nationale en internationale wedstrijden voor de jeugd. Hij schreef het in ’84, gepakt door de plotse dood van Nathalie, een leerlinge van tien jaar uit de klas van zijn vrouw. Het weent over het verdriet daardoor. Waanzinnig aangrijpend. Een kort, blij middendeel reflecteert over het huppelende, frisse meisje dat ze was. Waarom moest ik met tranen in de ogen aan Loubna denken toen ik het net weer hoorde ?
Fons de Haas
Gistelinck, ?Music for René?, RG CD 87 113.
Elias Gistelinck : muziek die de jeugd aanspreekt.
