JA

Waarom zijn er bijkomende middelen nodig om orgaandonoren over de streep te trekken?

Er is een enorm tekort aan organen voor transplantatie. In 2006 stierven daardoor in België in totaal 121 mensen. Voor ouders die een orgaan afstaan aan hun kind of partners onderling, is er geen probleem omdat dat volledig onbaatzuchtig gebeurt en ook economisch in het belang is van het gezin. Maar moeilijker wordt het bij orgaandonaties aan verwanten buiten de eerste graad, tussen neven en nichten bijvoorbeeld. Omdat een donatie risico’s inhoudt en mensen ook een verantwoordelijkheid hebben tegenover hun eigen gezin, zijn er bijkomende stimulansen nodig om hen over te halen. Vandaag wordt maar een deel van de medische kosten terugbetaald: de operatie, de anesthesie, een deel van de medicatie. Maar niet de remgelden, de forfaits of materiaalkosten. Iemand die een nier afstaat en maar kort in het ziekenhuis hoeft te blijven, betaalt zelf ongeveer duizend euro. Maar voor iemand die een stuk lever afstaat en te maken krijgt met verwikkelingen, kan dat algauw oplopen tot tienduizend euro, uit eigen zak.

Wat stelt u concreet voor?

Alle bewezen kosten verbonden aan de donatie, ook die van werkverlet, moeten worden terugbetaald. Dat orgaandonoren die een levensverzekering willen afsluiten een hogere premie betalen, is onterecht en moet worden rechtgezet. Levende personen die ooit een orgaan hebben afgestaan en zelf op een transplantatiewachtlijst terechtkomen, moeten voorrang kunnen krijgen.

Zelfs alle remgelden waarover u spreekt, zouden vandaag al worden terugbetaald.

Ik weet zeker dat er gevallen bestaan die níét alle kosten krijgen terugbetaald. Maar laat één ding duidelijk zijn: een betere omkadering van levende orgaandonatie is geen pleidooi voor orgaanhandel of het commercialiseren van donororganen. Vrijwilligheid en liefdadigheid moeten steeds de basis blijven. Een gratis ziekte- kostenverzekering toekennen zoals de Raad voor Volksgezondheid en Zorg in Nederland adviseert, vind ik een stap te ver.

Orgaandonoren financieel compenseren vindt u geen goed idee?

Het is ethisch niet verantwoord om geld te geven voor een orgaan. Dat moet volledig vrijwillig gebeuren, want anders dreigen we te evolueren naar een toestand waarin arme mensen hun organen afstaan om geld te ontvangen. Alle kosten verbonden aan de or- gaandonatie worden nu al volledig terugbetaald, door het ziekenfonds van wie het orgaan ontvangt. Dat weet ik uit ervaring. In november vorig jaar heb ik een nier gekregen van mijn moeder en zij heeft daarvoor niets betaald, zelfs geen factuur ontvangen. Niet voor de medicatie, niet voor de anesthesie, niet voor haar ziekenhuisverblijf van bijna twee weken.

Die volledige terugbetaling zou niet voor iedereen gelden.

Dat kan ik me moeilijk voorstellen. Levende donoren hoeven normaal gezien niets te betalen. Hun kosten worden volledig gecompenseerd door het ziekenfonds van de ontvanger. Anders is het voor wie een orgaan krijgt van een dode: daar heb je wel een eigen financiële bijdrage.

In 2006 stierven in totaal 121 mensen op de wachtlijst omdat er te weinig donoren waren, maar alle kosten worden nu al terugbetaald, zegt u. Wat stelt u dan voor?

We moeten veel meer campagne voeren. Dat is ook de reden waarom we onze vereniging hebben opgericht. Via de media moeten we mensen ervan bewust maken dat je ook met maar één nier perfect kunt leven. Campagnes moeten iedereen aan het denken zetten, zodat er uiteindelijk meer mensen beslissen om ook een orgaan te doneren.

We kunnen wie een orgaan heeft afgestaan ook voorrang geven op de wachtlijst wanneer die zelf ooit vragende partij zou zijn.

Die maatregel zou zijn doel voorbijschieten, want de enige echte reden waarom mensen geen orgaan willen afstaan is omdat ze angst hebben. Trouwens, dan zouden we andere zieken, die al veel langer op de wachtlijst staan, naar achteren schuiven? Dat vind ik geen goed idee. Er is een grootschalige sensibilisering nodig, andere initiatieven zullen mensen niet overhalen.

NEE

Waarom zijn er bijkomende middelen nodig om orgaandonoren over de streep te trekken?

Er is een enorm tekort aan organen voor transplantatie. In 2006 stierven daardoor in België in totaal 121 mensen. Voor ouders die een orgaan afstaan aan hun kind of partners onderling, is er geen probleem omdat dat volledig onbaatzuchtig gebeurt en ook economisch in het belang is van het gezin. Maar moeilijker wordt het bij orgaandonaties aan verwanten buiten de eerste graad, tussen neven en nichten bijvoorbeeld. Omdat een donatie risico’s inhoudt en mensen ook een verantwoordelijkheid hebben tegenover hun eigen gezin, zijn er bijkomende stimulansen nodig om hen over te halen. Vandaag wordt maar een deel van de medische kosten terugbetaald: de operatie, de anesthesie, een deel van de medicatie. Maar niet de remgelden, de forfaits of materiaalkosten. Iemand die een nier afstaat en maar kort in het ziekenhuis hoeft te blijven, betaalt zelf ongeveer duizend euro. Maar voor iemand die een stuk lever afstaat en te maken krijgt met verwikkelingen, kan dat algauw oplopen tot tienduizend euro, uit eigen zak.

Wat stelt u concreet voor?

Alle bewezen kosten verbonden aan de donatie, ook die van werkverlet, moeten worden terugbetaald. Dat orgaandonoren die een levensverzekering willen afsluiten een hogere premie betalen, is onterecht en moet worden rechtgezet. Levende personen die ooit een orgaan hebben afgestaan en zelf op een transplantatiewachtlijst terechtkomen, moeten voorrang kunnen krijgen.

Zelfs alle remgelden waarover u spreekt, zouden vandaag al worden terugbetaald.

Ik weet zeker dat er gevallen bestaan die níét alle kosten krijgen terugbetaald. Maar laat één ding duidelijk zijn: een betere omkadering van levende orgaandonatie is geen pleidooi voor orgaanhandel of het commercialiseren van donororganen. Vrijwilligheid en liefdadigheid moeten steeds de basis blijven. Een gratis ziekte- kostenverzekering toekennen zoals de Raad voor Volksgezondheid en Zorg in Nederland adviseert, vind ik een stap te ver.

Orgaandonoren financieel compenseren vindt u geen goed idee?

Het is ethisch niet verantwoord om geld te geven voor een orgaan. Dat moet volledig vrijwillig gebeuren, want anders dreigen we te evolueren naar een toestand waarin arme mensen hun organen afstaan om geld te ontvangen. Alle kosten verbonden aan de or- gaandonatie worden nu al volledig terugbetaald, door het ziekenfonds van wie het orgaan ontvangt. Dat weet ik uit ervaring. In november vorig jaar heb ik een nier gekregen van mijn moeder en zij heeft daarvoor niets betaald, zelfs geen factuur ontvangen. Niet voor de medicatie, niet voor de anesthesie, niet voor haar ziekenhuisverblijf van bijna twee weken.

Die volledige terugbetaling zou niet voor iedereen gelden.

Dat kan ik me moeilijk voorstellen. Levende donoren hoeven normaal gezien niets te betalen. Hun kosten worden volledig gecompenseerd door het ziekenfonds van de ontvanger. Anders is het voor wie een orgaan krijgt van een dode: daar heb je wel een eigen financiële bijdrage.

In 2006 stierven in totaal 121 mensen op de wachtlijst omdat er te weinig donoren waren, maar alle kosten worden nu al terugbetaald, zegt u. Wat stelt u dan voor?

We moeten veel meer campagne voeren. Dat is ook de reden waarom we onze vereniging hebben opgericht. Via de media moeten we mensen ervan bewust maken dat je ook met maar één nier perfect kunt leven. Campagnes moeten iedereen aan het denken zetten, zodat er uiteindelijk meer mensen beslissen om ook een orgaan te doneren.

We kunnen wie een orgaan heeft afgestaan ook voorrang geven op de wachtlijst wanneer die zelf ooit vragende partij zou zijn.

Die maatregel zou zijn doel voorbijschieten, want de enige echte reden waarom mensen geen orgaan willen afstaan is omdat ze angst hebben. Trouwens, dan zouden we andere zieken, die al veel langer op de wachtlijst staan, naar achteren schuiven? Dat vind ik geen goed idee. Er is een grootschalige sensibilisering nodig, andere initiatieven zullen mensen niet overhalen.

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content