Katharina van Hoffs : portretten.

Als het al kan gebeuren dat de tekening de fractie van een seconde van verbazing in de ogen van iemand die gefotografeerd wordt, kan recreëren, dan is ze zelf momentmedium, zonder de naturalistische concretisering van fotografie, maar mèt zoals bij Katharina van Hoffs de nadrukkelijke tekening van de essentie van een portretfoto : de pupil als lens, spiegel van degene die er in kijkt als in zijn eigen afgrond. I’ll be your mirror, zo titelt de Keulse kunstenares (34) de frontale portretten die ze met houtskool en kleurpotlood rechtstreeks van de spiegel op het doek aanbrengt. De verbazing uit de pupillen blijft identiek maar de bijna abstracte contouren en de uitdrukking zijn telkens anders, omdat het gezicht en het ik daarachter nooit met zichzelf maar altijd met de spiegel in de ogen van de kijker samenvallen.

De iris is een smalle band rond zeer grote pupillen, wijd openstaand zoals bij een blik die in het donker kijkt of die (in de neurobiologie) wijst op een opvallende contactbereidheid. Zoiets noemt men een zuigende blik. Een verlokking tot de dood. Toch is hij niet enkel het korte moment van boren in de duistere spiegel gewijd. Hij krijgt duur, stoffelijkheid en lichtkracht door de schilderende hand, het aangeboren medium van Katharina van Hoffs. Transparante, in olie en terpentijn gedrenkte kleurwolken omsingelen het vrij zwevende hoofd en leggen er zich langs één kant half overheen als een sluier, zonder de trekken te maskeren.

De zinnelijkheid van de haren, weggestoken onder een band, is overgenomen door een lichtende kleurband, in tweespel met de Chanel-rood gestifte lippen. Hard, helder en peilloos ; alleen de lange smalle oren zijn organisch gevoelige aanhangsels bij het strak getrokken hoofd, als konden ze er worden afgesneden.

De twaalf portretten, getoond bij Richard Foncke, zijn het einde niet. Nog meer schaduwgezichten heeft de kunstenares aan haar spiegel onttrokken en is nog niet klaar. Ze spoken ook in twee interieurschilderijen ( Ohne Titel), te zien in de kelder. Het ene, met zijn open uitstortingen van schaarse zachte kleuren en zijn lange lijnen van een lessenaar en een stoel, is als een ode aan Matisse, wiens schildpad de overtocht door de tijd gemaakt heeft en in Van Hoffs doek verbaasd verderstapt. Op het andere schilderij kijkt het spiegelhoofd in een kamertje in Arles.

Katharina van Hoffs worstelt nu met afbeeldingen van zichzelf tot boven de knieën, waarbij het soort kleren (een adidas-pak bij voorbeeld) aanduiden in welke lade van haar geheugen en haar identiteit zij zich telkens wil verstoppen.

Jan Braet

Sint-Jansvest 18, Gent, tot 29.6. Open wo-do-vrij 15 tot 18 u, za- zon- feest 10 tot 12.30/15 tot 18 u.

Katharina van Hoffs, I’ll be your mirror, potlood, olie op doek, 850x800mm, 1996/97 : een blik in het donker.