De overheid maant particulieren aan om energiebesparende maatregelen te nemen in hun eigen woning. Vooral ecologische spitsvondigheden, zoals zonnepanelen, worden gepromoot. Maar simpel gaat ook. Béter zelfs.

Aan subsidies op maat van milieubewuste huiseigenaars geen gebrek. Alleen spitst de overheid zich te veel toe op ecologische snufjes, waardoor de logische tussenstappen die misschien méér energie besparen over het hoofd worden gezien. Dat vindt Griet Verbeeck, onderzoekster aan de Provinciale Hogeschool Limburg. In het kader van een IWT-project (Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen), uitgevoerd door onderzoekers van de K.U. Leuven en de UGent, schreef ze een doctoraatsverhandeling over het onderwerp. De hamvraag: wat is de beste manier om energie te besparen in een woning, op een economisch rendabele wijze. Want passiefhuizen en zonnepanelen zijn dure beestjes.

Leggen we verkeerde prioriteiten?

GRIET VERBEECK: Ja. Een zonnecollector op het dak zorgt misschien op een milieuvriendelijke manier voor warm water in huis, maar vergt een serieuze investering. En als dat ten koste moet van iets simpels als een betere isolatie, dan is een zonnecollector geen goed idee. De meeste mensen beseffen dat niet, want zonnecollectoren en andere snufjes hebben een groen imago. Bovendien krijg je er subsidies voor.

Hoe moet het dan wél?

VERBEECK: Een goeie isolatie is de broodnodige eerste stap. De wet schrijft een isolatiepeil van K45 (zie kader) voor van ongeveer vijf centimeter in de gevel. Kiezen voor tien centimeter kan veel energie besparen, en is geen grote extra kost als je een woning bouwt. Voorts kan een goeie hoogrendementsketel of een condensatieketel al soelaas brengen.

En een passiefhuis, de nieuwste hype?

VERBEECK: In een passiefhuis ligt het energieverbruik inderdaad extreem laag, maar veel van de gebruikte ventilatiesystemen zijn nog niet ideaal. Wellicht zijn er verbeteringen op komst, maar ondertussen worden passiefhuizen alom gepromoot als dé mirakeloplossing voor het klimaatprobleem. Terwijl het veeleer een nicheproduct is voor de erg milieubewuste bewoner.

Wat moet de overheid doen?

VERBEECK: De overheid geeft weinig concrete tips, en laat na om de prioriteiten aan te geven in ellenlange subsidielijsten. Groene snufjes worden gepromoot als een must, maar daar krijg je de grote massa niet mee over de brug. Kleine milieuvriendelijke stapjes, die iederéén kan zetten, brengen veel meer zoden aan de dijk. De energieprestatienormen voor nieuwe woningen zijn een goed begin, maar zouden veel strenger moeten. Ook een degelijke controle is geboden.

En een klimaatplan?

VERBEECK: Ja, maar met streefcijfers alleen halen we de Kyotonormen niet. Ons gedrag is een variabele die een heel plan in de war kan sturen, en ook dáár houdt de overheid te weinig rekening mee. Iemand die voldoet aan de isolatienormen bijvoorbeeld, is misschien geneigd om voortaan álle kamers in huis te verwarmen. Omdat het toch niet veel kost, maar de weerslag op het milieu blijft bestaan.

Celine De Coster