Wij hebben geen enkel vertrouwen in cijfers waar, van dichtbij of van ver, Fons Verplaetse bij betrokken is. Fons is samen met de premier de politieke baas in dit land, dat zich dan ook in een weinig benijdenswaardige toestand bevindt. Fons is de man die in zijn buitenverblijf in Poupehan Guy Verhofstadt liquideerde. Dat tot daar toe, maar hij is ook het genie dat Wilfried Martens wijsmaakte dat de staatsschuld geen belang heeft. Men lost ze af met steeds nieuwe leningen, en zolang de belangrijkste aandeelhouders van die schuld in het binnenland wonen, is alles in orde. Mede ten gevolge van dit scherpe inzicht, functioneert er in dit land niets. Wij zitten opgescheept met een nooit meer af te lossen overheidsschuld, en ipso facto een torenhoge belastingdruk. Het spreekt vanzelf dat iemand met dergelijke verdiensten gouverneur van de Nationale Bank wordt, met een benoeming tot in de eeuwigheid. Daar wordt niet over gestemd, het ACW beslist en de premier beveelt de minister van Financiën om het in een koninklijk besluit te gieten.
Om de zes maanden goochelt Fons op een persconferentie met cijfers die precies passen in het kraam van de regering. Hij gispt werkgevers en werknemers, pleit voor arbeidsherverdeling en belastingverhoging, en stelt een economische groei in het vooruitzicht die de begrotingsprognose netjes onderschrijft maar er na afloop nog verder naast zit dan de slechtste weersvoorspelling op de BRTN.
Zelf hebben wij geen benul van al die cijfers. Als Fons zegt dat onze deeltijdse arbeid procentueel vier punten lager ligt dan het gemiddelde van onze belangrijkste handelspartners… wie kan zoiets controleren nietwaar ? Wij wachten elke keer met spanning op het volgende nummer van Trends, ons zusterblad, waarin Johan Van Overtveldt een eenzame maar eerzame strijd voert tegen het gekonkel van de gouverneur. Zegt Fons dat water kookt op honderd graden, dan tovert Johan binnen de twee minuten een hard gekookt ei uit een ketel van vijfenzeventig. Met grote hardnekkigheid bewijst hij nu al jaren zwart op wit dat elk cijfer van Verplaetse met opzet verdraaid is, geen haan in dit land die er naar kraait.
De bespreking in Trends van het jaarverslag van de Nationale Bank, dat is een bijna gastronomisch genoegen. ?Overbodig jaarverslag? was deze keer de kop, ?knoeiwerk? de korte samenvatting. Politiek gekleurd, voorspelbaar en oubollig, geen verstand van economie noch financiën, kwaadwillige manipulatie. Tot daar de mildste omschrijvingen.
?Het is de schuld van de Nationale Bank dat de activiteitsgraad niet omhoog kan,? stelde Van Overtveldt terecht. ?De Nationale Bank is een oneerlijk instituut, geleid door een flessentrekker die het laken door het oog van de schaar haalt.? Als ze in Trends eenmaal op gang komen, steken ze de beste Vlaamse dichters in hun zak. Wat die Fons niet schijnt te beseffen is dat, eens de EMU een feit is, er geen enkele reden meer te verzinnen valt om Belgische staatsobligaties te kopen. Koop Duits of Nederlands, eventueel Brits of Frans, maar uiteraard niet Belgisch. Dit vanwege de onbetrouwbaarheid van de emittent. Zelfs de KB zou hier een rating C-3 op plakken. Het gevolg is evident : in geen honderd jaar halen wij de Maastricht-norm voor de overheidsschuld.
Een normale gouverneur gooit zich na zo een bolwassing onder de trein. Fons niet. Blijft rustig zitten waar hij zit. Van Overtveldt ging er dan maar een keer extra aan staan, en beschuldigde Verplaetse van niet meer of niet minder dan van insider trading met aandelen van de Nationale Bank. Enfin, we zullen eerlijk blijven : dat stond er in feite niet. Er stond dat sommigen misbruik hadden gemaakt van voorkennis. Maar wie Van Overtveldt kent, weet wie hij verdacht.
In een kaderstukje trok Johan eerst van leer tegen de opname in de raad van bestuur van de NBB van Marcia De Wachter, de wat speelse vriendin van Fons. Wij lezen : ?Hoe een lelijke vent als Verplaetse er in slaagt een poppetje als Marcia De Wachter aan de haak te slaan, is een vraag waarop alleen Vadertje Natuur het antwoord weet. Hoe hij er in slaagt om deze zelfde De Wachter in de raad van bestuur te smokkelen, hiermee de statutair vastgelegde taalpariteit onder tafel vegend, is een vraag waarbij ook Vadertje Natuur moet passen.?
Dit was het randstukje. De echte aanval stond in de grote reportage. Daarin wees Van Overtveldt op artikel 14 van de statuten : ?Wanneer het emissierecht van de Nationale Bank verstrijkt, gaat het reservefonds voor één vijfde naar de staat, en voor vier vijfden naar de aandeelhouders.?
Lees het bovenstaande rustig opnieuw, en rol vervolgens van uw stoel. Want dat emissierecht verstrijkt met de invoering van de euro op 1 januari 2002, en in het reservefonds zit 50 miljard ! Begrijpt u het probleem ? De Belgische Nationale Bank staat als een van de enige op de beurs genoteerd, en 400.000 aandelen zijn onder het publiek verspreid. De verdeling van dat reservefonds komt op honderdduizend frank per aandeel ! Fons valt nog liever dood dan een simpele actionair zo een cadeau te gunnen.
Dus hervormde hij de statuten en bepaalde eigenmachtig dat het emissierecht niet vervalt, ook niet na de invoering van de euro. Uiteraard werd deze ongeoorloofde ingreep gekelderd door de Raad van State. En nu komt het : in de weken voorafgaand aan dat arrest, steeg het aandeel van de Nationale Bank van 47.000 naar 65.000 frank ! Dat kon alleen door aankopen van mensen die wisten dat het emissierecht zou worden geschrapt, en dat bijgevolg het reservefonds over vijf jaar wordt uitgekeerd.
Van Overtveldt gaat net niet zo ver om te beweren dat Fons die aandelen zelf heeft opgekocht. Maar hij denkt het, dat is duidelijk. Wij hebben nu enkele weken gewacht, maar er is bij ons weten geen proces ingespannen tegen Trends. Met andere woorden : het was erop, van die insider trading. Ook onze Nationale Bank zit dus vol schavuiten. Of onze Raad van State. Of Trends, maar dat wisten we al.
Koen Meulenaere
