SPD-baas Kurt Beck wil over twee jaar kanselier worden. Kurt wíé?
Kurt Beck, 58 jaar oud, werkzaam als partijvoorzitter van de Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD) en woonachtig te Mainz, heeft een probleem. Niemand kent hem. Enfin, amper één Duitser op de drie weet dat hij aan het hoofd van de SPD staat. Dat bleek onlangs uit een enquête van het Forsa-instituut, en dat is traditioneel ook nog eens vrij mild voor die partij. Dat is slecht nieuws voor de corpulente premier van de West-Duitse deelstaat Rijnland-PfaltsK. In 2009 wil hij namelijk Angela Merkel opvolgen als bondskanselier.
Franz Müntefering, dat andere kopstuk van de SPD, die kennen de mensen wel. Hij volgde in 2004 zijn Duzfreund Gerhard Schröder op als partijvoorzitter. De immer cigarillo’s paffende Müntefering gaf eind 2005 op zijn beurt de scepter van Duitslands oudste partij voor korte tijd door aan Matthias Platzeck, een sympathieke Oost-Duitse ingenieur uit Potsdam, die tijdens de burgerrevolutie in de DDR als eerste minister voor de Grünen naam maakte. Alleen kon Platzeck de permanente druk van de media niet aan. Hij viel flauw tijdens een toespraak, en moest het SPD-estafettestokje wegens gezondheidsproblemen overdragen aan Kurt Beck. Die provincievorst had wijselijk op zijn beurt gewacht. Alle concurrenten hadden zichzelf buitenspel gezet, en nu kon König Kurt zijn lange mars naar het Berlijnse Kanzleramt inzetten.
Maar eerst moest Beck orde op zaken stellen in zijn eigen carnavalsburcht Mainz. Eind 2006 werd hij op de kerstmarkt door een al wat oudere punker aangesproken. Die stelde Beck verantwoordelijk voor zijn jarenlange carrière in de bijstand. Waarop de SPD’er: ‘Als u zich wast en scheert, vindt u wel een baan.’ De punker voegde de daad bij het woord en eiste op de stoep van Becks kantoor een baan. Die belde prompt wat bevriende bedrijven, maar de werkloze weigerde het aanbod – hij was medisch afgekeurd en wou daarom niet als verhuizer werken. Hij liet weten dat Beck ook voor de vier miljoen andere werkloze Duitsers maar een oplossing moest vinden.
Daar is Beck vandaag nog altijd niet van bekomen. Bovendien hebben sinds 1990 300.000 leden de SPD verlaten, zijn de banden met Europa’s grootste vakbond DGB wegens Schröders omstreden hervormingspakket ‘Agenda 2010’ zwaar beschadigd, en kan de partij binnen het verstandshuwelijk met Angela Merkels CDU moeilijk scoren. Als Beck Merkel vanop links te hard aanvalt, dreigt de broze coalitie voortijdig te breken. En de conservatieve Merkel haalt momenteel veel profijt uit het Duitse EU-voorzitterschap en uit de eindelijk aantrekkende Duitse conjunctuur.
Een andere geduchte concurrent is de Linkspartei, die sinds ze de WASG opslokte ook bij linkse West-Duitsers in trek is. Aan het hoofd van de postcommunistische Linkspartei staan Gregor Gysi, een gewiekste advocaat die van banden met de Stasi wordt beschuldigd, en Oskar Lafontaine, nota bene oud-voorzitter van de SPD. Veel teleurgestelde vakbondsleden vinden hun heil in de Linkspartei, die voor het eerst ook in West-Duitsland voet aan de grond kreeg. Bij de recente verkiezingen in Bremen kreeg de SPD een pak slaag. Als noodgreep kondigde hij aan om zijn concurrent Frank-Walter Steinmeier in het partijbestuur op te nemen. Als minister van Buitenlandse Zaken opereert Steinmeier uiterst diplomatisch, en hij wordt door insiders als een meer hervormingsgezinde kandidaat voor het kanselierschap beschouwd.
Kurt Beck staat in Duitsland inmiddels bekend als ‘König ohne Konzept’. En de man met het grijze ringbaardje beseft maar al te goed dat de SPD de afgelopen drie jaar al vier voorzitters heeft versleten. Maar een kat in het nauw maakt rare sprongen. Zo zei hij na een recent rondreisje in Afghanistan dat de taliban aan de vredestafel moet worden uitgenodigd. Voorts voert hij momenteel oppositie tegen zijn belangrijkste bondgenoot in het Bundeskabinett, vicekanselier Müntefering.
Terwijl Beck de oude arbeidersretoriek van de SPD in ere houdt, probeert Müntefering de sociaaldemocraten de 21e eeuw binnen te loodsen. Onlangs verhoogde die met het oog op de snelle maatschappelijke vergrijzing de pensioensgerechtigde leeftijd tot 67 jaar. Sindsdien spreken de twee hoogste SPD-bazen nauwelijks nog met elkaar.
Wie wel nog met Kurt Beck spreekt, is de fris geschoren punker. Die kreeg door zijn plotse bekendheid een baan aangeboden als punkrockspecialist bij een muziekzender in Frankfurt am Main. Aan de krant Financial Times Deutschland zei hij: ‘Ik zou Beck kunnen adviseren zich ook te scheren. Maar dat verlang ik niet van hem. Ook mét een baard kun je best een baan vinden.’ De gewezen steuntrekker bood Beck aan om samen een videoclip op te nemen, om zo zijn bekendheid wat op te vijzelen.
DOOR rob savelberg
