Gemeentelijk bestuur mag dan, zoals Camille Huysmans ooit schreef, voor sommigen de lagere school van de politiek zijn. Zoals de gebeurtenissen van de voorbije week hebben aangetoond, geldt dit niet voor Antwerpen. Want om een nieuwe burgemeester op ’t schoon verdiep te installeren, werd paars-groen gedwongen de Vlaamse regering te vertimmeren.
Het burgemeesterschap van de stad Antwerpen is dan ook een ambt waarvan het politieke gewicht niet hoeft onder te doen voor dat van een Vlaams minister-president. De stad waarvan elke straat, elke muur doortrokken is van een eeuwenoude geschiedenis, is de grootste van Vlaanderen, heeft nagenoeg negenduizend ambtenaren in dienst en beheert een van de grootste zeehavens ter wereld. Zo een stad mag niet aan tweede- en derderangspolitici worden uitgeleverd.
Lokale entrepreneurs als Paul Buysse kunnen met armenvol statistieken aantonen dat de economische parameters er voor de stad de jongste jaren flink op achteruit zijn gegaan. Uittredend burgemeester Leona Detiège, acht jaar lang door haar socialistische partij en door de Vlaamse Gemeenschap aan haar lot overgelaten, gaf vorige week in dit blad toe dat de werkloosheid in Antwerpen merkelijk hoger ligt dan in de rest van Vlaanderen.
Afgelopen zaterdag gaf Paul Buysse in De Financieel-Economische Tijd een veelzeggend voorbeeld: ‘General Motors had zoveel jaren geleden nog drie fabrieken en twaalfduizend werknemers, nu nog vijfduizend.’
En niets is gevaarlijker dan ondermaatse politici die het spoor van de rede bijster zijn. Zo kon het gebeuren dat voor megalomane plannen als het Deurganckdok – gelegen naast een petroleumdok dat miljarden heeft gekost, maar nooit is gebruikt – de bevolking van de gemeente Doel verjaagd werd.
Op geen enkel moment werd over de plannen voor het Deurganckdok ernstig overlegd met de Nederlanders. Zoals u elders in het blad verneemt, bouwen die Nederlanders intussen, in marstempo, aan de gigantische Westerschelde Container Terminal in Vlissingen, aan de Scheldemonding. Dat moet de reusachtige containerschepen een tien uur durende heen en weer naar Antwerpen besparen. Via de nieuwe tunnel onder de Westerschelde, vorige week in gebruik genomen, geraken de containertransporteurs in een mum van tijd van Vlissingen op het Europese autowegennet. Dat ziet er niet goed uit voor Antwerpen. Het maakt de Antwerpse gebeurtenissen van de afgelopen week, waarin woede en hilariteit elkaar snel afwisselden, des te schrijnender.
Als er nog zoiets als een schijn van gemeentelijke autonomie bestond, dan werd die afgelopen donderdag door VLD-voorzitter Karel De Gucht definitief begraven. Het incident rond het oneigenlijk gebruik dat Antwerpse schepenen hebben gemaakt van kredietkaarten die hen door de stad ter beschikking waren gesteld – een incident dat, met de medeplichtigheid van minstens één VLD-schepen, door het Vlaams Blok gretig werd geëxploiteerd – lichtte de regenboogcoalitie uit de hengsels. Waarop Karel De Gucht zijn gevaarlijk manoeuvre inzette om alsnog een liberale burgemeester in het zadel te helpen. Hij dwong zijn VLD-schepenen tot ontslag, wat de andere meerderheidspartijen tot een soortgelijke stap verplichtte.
Daarop werd Bart Somers, de jonge VLD-bolleboos van Mechelen, losgelaten. Van hem kwam het voorstel om Hugo Coveliers als burgemeester buiten de raad te installeren. Voor Somers, die bij de komende federale verkiezingen de Antwerpse VLD-lijst trekt, betekende dit twee vliegen in één klap: Hugo Coveliers uit de weg, ook voor mogelijke toekomstige ministerambten, en Patrick Janssens, een van zijn belangrijkste electorale tegenstanders, uit de Antwerpse burgemeestersstoel.
Somers zette zijn argumenten voor de aanduiding van Coveliers kracht bij door te stellen dat zeventig jaar socialisme Antwerpen naar deze afgrond had gesleept. Die bewering, die direct door het Vlaams Blok werd overgenomen, veroorzaakte een diepe breuk in de paars-groene meerderheid.
Mocht premier Guy Verhofstadt al plannen hebben om na 18 mei zijn federale coalitie van liberalen, socialisten en groenen voort te zetten, dan komt dit voornemen nu wel in het gedrang. ‘Dit zou wel eens de dioxinecrisis van paars-groen kunnen worden’, zou VLD-voorzitter Karel De Gucht zich in de loop van het voorbije weekend hebben laten ontvallen. Dat heeft de meesterkok van de VLD dan vooral aan zichzelf te wijten.
Het voorspelt allemaal weinig goeds voor Antwerpen en de Antwerpenaars, maar ook voor Patrick Janssens, zelfs als hij erin zou slagen zich in de burgemeesterszetel te hijsen. Want hij moet wel uitkijken. Het is niet omdat sommigen in de media Janssens al een supermanpak hebben aangemeten, dat hij ook nog kan vliegen.
