Hoewel het al de vierde keer is, was het opnieuw een emotioneel moment: een radeloze moeder die de vondelingenschuif Moeders Mozes Mandje in de Helmstraat in Borgerhout zocht, trof initiatiefneemster Monique Verdickt van vzw Moeders voor Moeders in de straat en duwde haar een verzorgde baby van enkele uren oud in de armen.
Verdickt zette de gebruikelijke procedure in gang. Een dokter stelde vast dat het jongetje niet in een ziekenhuis geboren werd, maar wel kerngezond is. Een medewerkster ving hem een nacht bij haar thuis op, waarna de baby, intussen Adriaan De Kleine genoemd, ondergebracht werd bij Good Engels, het Antwerpse Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning. OCMW-voorzitster Leen Verbist, door haar functie automatisch voogd van elke vondeling, stelde meteen duidelijk dat een gescreend gezin dat al lang op adoptie wacht, zijn pleeggezin wordt.
De biologische ouders hebben wel nog zes maanden om zich te bedenken, pas dan kan Adriaan geadopteerd worden. Het parket is op zoek naar de moeder, want op een kind te vondeling leggen staan straffen tot drie jaar cel. Het gerecht is vandaag echter erg mild voor moeders van vondelingen.
Moeders voor Moeders belooft anonimiteit, en het hoeft dus niet te verbazen dat Monique Verdickt ver-geten bleek hoe de moeder eruitzag. Dat ze Nederlands sprak en een sjaal droeg, was het enige wat ze kwijt wou. Aan het onderzoek wil ze niet meewerken.
Toen in september 2000 naar Duits voorbeeld opnieuw een vondelingenluik werd geïnstalleerd in Antwerpen, propageerde Vlaams Blokpolitica Alexandra Colen de schuif nadrukkelijk als een alternatief voor abortus. Maar de toenmalige burgemeester Leona Detiège (SP) en Vlaams minister van Welzijn Mieke Vogels (Agalev) waren woest. Middeleeuws, vonden ze het. Ze kregen Kind en Gezin zo ver om een klacht in te dienen tegen de vzw Moeders voor Moeders, wegens medeplichtigheid aan een misdrijf.
In 2004 ontfermde Moeders voor Moeders zich over de pasgeboren Marie, die hen na een noodoproep door de Marokkaanse moeder in handen werd gegeven. Maar de schuif zelf bleef zes jaar lang ongebruikt, dus was er ook geen strafbaar feit. Pas in 2007 werd Thomas De Kleine erin aangetroffen, en die werd door de pragmatischere OCMW-voorzitster Monica De Coninck voor het oog van de camera’s in de armen gesloten.
De stad wil nog steeds geen actieve campagne voor het luik, maar aanvaardt het wel. De ouders van Thomas zijn nooit gevonden, net zomin als die van Michaël, de vondeling van 2009. De voorstanders betogen dat deze kinderen anders dood gedumpt worden, en ze nu nog een kans en een warm gezin krijgen. Niet ideaal, maar wel een laatste vangnet.
Toch is er nog tegenstand, vooral omdat een kind het recht heeft te weten van wie het afstamt. Maar ook omdat alleen bevallen gevaarlijk is voor moeder en kind. Daarom wordt er in de Wetstraat al jaren geprobeerd om discreet bevallen onder medische begeleiding wettelijk toe te staan. Daarbij kan de moeder anoniem blijven, maar het kind zou later wel nog om informatie of zelfs contact kunnen vragen. Het blijft, twaalf jaar na de opening van Borgerhouts vondelingenluik, echter nog steeds bij voorstellen.
Thomas Verbeke
