Het bericht stond helemaal achteraan in de kranten, ingekapseld door het overige financiële nieuws – een schril contrast met de zegebulletins van onderzoeksrechter Jean-Claude Leys die enkele jaren geleden geregeld op de eerste pagina van de kranten prijkten.

Het hof van beroep in Luik, zo blijkt nu, heeft geoordeeld dat de bewijsstukken die de Belgische fiscus gebruikt om klanten van KB Lux te vervolgen, onbetrouwbaar zijn. Daarmee bevestigt het hof een uitspraak van de correctionele rechtbank in Namen. Een rechtbank in Hasselt kwam eerder ook al tot een soortgelijke conclusie.

De uitspraak van het Luikse hof van beroep kan doorslaggevend zijn in het proces tegen de vroegere top van KB en KB Lux – de huidige KBC – dat binnenkort van start gaat.

De bewijsstukken tegen KB Lux-klanten die via Luxemburgse rekeningen en constructies belastingen ontdoken, werden destijds gestolen door een vijftal ontslagen KB Lux-werknemers.

Zes jaar geleden al onthulde Frank De Moor in Knack de gevaarlijke salto’s die de Brusselse gerechtelijke politie uithaalde om de bewijsstukken, aangereikt door een van haar meest dubieuze informanten, in handen te krijgen. Tijdens een geensceneerde huiszoeking wisten de politiediensten ‘als bij toeval’ de stukken te vinden. Naderhand bleek dat sommige documenten waren bijgekleurd en enkele zelfs helemaal vervalst. De media-affaire rond de vermeende buitenlandse rekening van minister van Financiën Didier Reynders zou dit op pijnlijke wijze illustreren.

In 1999 noemde het Vast Comité van Toezicht op de Politiediensten, ofwel het Comité-P, de handelwijze van de Brusselse politie ‘onbehoorlijk en ondoelmatig’. In 2002 al oordeelde een Brusselse rechtbank dat de gegevens waarover de administratie beschikt, ‘niet kunnen worden beschouwd als zekere en vaststaande feiten’.

Nadat de Belgische fiscus de namen van Nederlandse KB Lux-klanten had doorgespeeld aan de Nederlandse belastingdiensten, besloot een rechtbank in Amsterdam dat hier sprake was van ‘een mogelijk gebrek in de rechtmatigheid van het opsporingsonderzoek’.

Toch handelden het Brusselse parket en vooral onderzoeksrechter Jean-Claude Leys alsof er geen vuiltje aan de lucht was. Leys, een van de vele witte ridders die in die jaren ons land onveilig maakten, sprong bijzonder lenig om met het bewijsmateriaal. Zo toverde hij in 1999 een dertigtal bij KB Lux gestolen microfiches uit zijn hoed die al jaren, onbesproken, in zijn dossier zaten.

Sterker nog: wie zoals Frank De Moor bleef wijzen op de onrechtmatige manier waarop de bewijzen waren verkregen, werd er openlijk van beschuldigd de zaak van de KB te dienen. Leys dreef het zelfs zover zonder mandaat De Moor voor ondervraging te laten oppakken en tegelijk het persbericht te verspreiden dat de Knack-journalist was betrapt terwijl hij dossierstukken doorspeelde aan een van de verdachten. Een bericht dat een dag later moest worden rechtgezet.

De KB Lux-zaak werd in die dagen zelfs communautair uitgespeeld. De Luxemburgse bank mocht dan al zowel Franstalige als Nederlandstalige klanten hebben, voor PS’ers als José Happart vormde de affaire het duidelijke bewijs dat de Vlaamse welstand veelal door fraude was verkregen.

Met zo’n ondeugdelijk dossier moet het gerecht straks beginnen aan het proces tegen vijfendertig verdachten, onder wie voormalige toplui van de KB. De beklaagden kregen tot nu toe geen inzage van het dossier, want dat is nog in handen van de vertalers.

Nadat ook de verdachten het hele dossier zullen hebben kunnen inkijken (met wellicht bijkomende onderzoeksdaden tot gevolg), moet de raadkamer beslissen wie voor de rechter zal verschijnen. Als het proces er komt, zal de onrechtmatige wijze waarop het bewijsmateriaal werd verzameld – zoals in dit blad voorspeld – onverbloemd boven de tafel worden gehaald.

Onderzoeksrechter Jean-Claude Leys, intussen met de steun van de liberale MR van Louis Michel veilig weggepromoveerd naar het parket-generaal in Henegouwen, zal wellicht niet eens de puinhoop moeten aanschouwen die hij heeft achtergelaten.

Rik Van Cauwelaert

Onderzoeksrechter Leys sprong lenig om met het bewijsmateriaal.