Premier Yasuo Fukuda van Japan gooide vorige week onverwacht de handdoek.
Vandaag begint de Liberaal-Democratische Partij (LDP) van Japan in Tokio tegen heug en meug de zoektocht naar een nieuwe leider. Die wordt daarna automatisch ook de nieuwe premier van het land. Uitsluitsel komt er op 22 september, maar nu al staat vast dat met algemeen partijsecretaris en oud-minister van Buitenlandse Zaken Taro Aso de inteelt in de LDP wordt voortgezet. Yasuo Fukuda was de zoon van voormalig premier Takeo Fukuda. Aso is een kleinzoon van ook al voormalig premier Shigeru Yoshida.
In principe moet Japan pas in september 2009 naar de stembus. Maar de auguren zijn somber. De LDP lijkt niet bij machte om het roer om te gooien. Ze is ruim vijftig jaar bijna onafgebroken aan de macht. De grootste oppositiepartij, de Democratische Partij van Japan (DPJ), heeft het Hogerhuis in handen en vraagt vanzelfsprekend om vervroegde verkiezingen. Ze heeft niet echt een eigen programma, maar nu de voedsel- en energieprijzen blijven stijgen, ziet ze haar kans schoon. Voorman Yukio Hatoyama zei het beleefd: ‘De regering heeft het mandaat van de kiezer verloren.’
De vraag is dan: welk mandaat? De sleutelfiguur blijft de populaire en telegenieke Junichiro Koizumi. Met zijn wilde haardos en ongedwongen regeerstijl is hij een buitenbeentje in de Japanse politiek. Hij trok Japan tussen 2001 en 2006 bij de haren uit het moeras van de depressie. Koizumi zorgde voor de langste naoorlogse periode van volgehouden groei. Maar na zijn vrijwillige ontslag verviel de LDP snel weer in de oude kwalen van nepotisme, bureaucratie en de verwevenheid van politiek, bedrijfsleven en de misdaadkartels van de yakuza.
Koizumi had de deur nog niet achter zich dichtgetrokken, of zijn opvolger Shinzo Abe draaide de klok terug. Ook Abe is een telg uit een politiek geslacht. Zijn moeder was een dochter van Nobusuke Kishi, die nog deel uitmaakte van de infame fascistische regering van de oorlogsmisdadiger Hideki Tojo.
Abe gooide na minder dan een jaar de handdoek. Zijn opvolger, Yasuo Fukuda, begon met lange tanden aan de opdracht en wachtte eigenlijk al enige tijd op een kans om eronderuit te trekken. Vorige maand nog herschikte hij zijn regering en trok hij 90 miljoen euro uit voor overheidssteun, maar het mocht niet baten: zijn populariteit zakte verder weg. Hij nam tegen de grondwet in deel aan een zeemachtoperatie voor de bevoorrading van geallieerde troepen in Afghanistan, kreeg te maken met corruptieschandalen op het ministerie van Defensie en viel uiteindelijk over een klunzig pensioenbeleid. Gepensioneerden maken in de verouderde bevolking straks een meerderheid van het kiezerskorps uit.
En nu is het dus de beurt aan de rechtsradicale nationalist Taro Aso. Zijn grootvader onderhandelde na de Tweede Wereldoorlog het vredesverdrag tussen Japan en de Verenigde Staten. Zelf was hij een lid van het olympische team kleiduifschieten op de Spelen in Montreal in 1976, en hij vindt dat China een gevaar is voor de wereldvrede. Alles wijst erop dat ook zijn bewind van korte duur zal zijn.
Lukas De Vos
