Premier Elio Di Rupo (PS) krijgt geregeld het verwijt dat hij onvoldoende weet wat er leeft in Vlaanderen. Hoe komt dat? Heeft

de premier dan geen Vlaamse vrienden? ‘Volgens mij onderschatten veel mensen hoeveel Di Rupo over Vlaanderen weet’,

zegt de Gentse burgemeester Daniël Termont. Die ook verklapt dat Di Rupo hem liet weten het wel te appreciëren toen hij na de gemeenteraadsverkiezingen waarschuwde voor de jarendertigstijl van de N-VA in Antwerpen.

Jean-Luc Dehaene en Herman Van Rompuy

Bij CD&V zijn er geen klachten over de formele samenwerking met de premier. Vicepremier Steven Vanackere staat op goede voet met Elio Di Rupo en krijgt vlot toegang tot de premier, maar de informele contacten worden beperkt genoemd. Di Rupo zal een heel enkele keer CD&V-voorzitter Wouter Beke polsen in verband met de staatshervorming, maar zomaar een aantal topfiguren van de partij bellen om iets af te toetsen, is er niet bij. Het mag dan ook niet verbazen dat bij de christendemocraten de indruk leeft dat de premier te weinig de polsslag van Vlaanderen aanvoelt. In de partij wordt ook gezegd dat Di Rupo voor belangrijke zaken, binnenlands of Europees, nog steeds terugkoppelt naar het zogenaamde ‘old boys netwerk’ van Jean-Luc Dehaene en Herman Van Rompuy, die Di Rupo al kent van toen hij in 1994 vicepremier werd. In de tweede regering-Dehaene gingen Van Rompuy en Dehaene pal achter de onfortuinlijke vicepremier staan toen die valselijk van seks met minderjarige jongens werd beschuldigd. Di Rupo is dat nooit vergeten.

Johan Vande Lanotte

De SP.A-vicepremier is de vertrouwensman van Elio Di Rupo bij de Vlaamse socialisten. Een van de weinige SP.A’ers, zo wordt gezegd, met wier mening Di Rupo grondig rekening houdt. ‘We hebben een heel vertrouwelijke band’, bevestigt Vande Lanotte. Hij benadrukt ook dat Di Rupo een veel moderner socialist is dan in Vlaanderen vaak wordt gedacht. Maar een intensief netwerker is de premier volgens Vande Lanotte niet. ‘Di Rupo is zeker niet iemand die drie keer per week met mensen gaat lunchen om te netwerken.’ Wat niet wegneemt dat hij volgens Vande Lanotte goed op de hoogte is van wat er reilt en zeilt in Vlaanderen. ‘ Hij luistert ook veel naar de VRT-radio, kijkt naar Vlaamse televisie, en leest Vlaamse kranten.’ En hij heeft met Yasmine Kherbache natuurlijk ook een Vlaamse kabinetschef. Vande Lanotte merkt wel op dat de invloed van adviseurs op hun politieke broodheren niet mag worden overschat. ‘Ministers laten zich niet zomaar sturen, en eerste ministers al helemaal niet. Als die iets in hun hoofd hebben, zijn ze daar niet zomaar van af te brengen.’

Yasmine Kherbache

Kherbache is als kabinetschef Sociaaleconomische Zaken de belangrijkste Nederlandstalige in de Wetstraat 16. Door haar uitgebreide netwerk op de verschillende SP.A-kabinetten is ze de geschikte figuur om op de hoogte te blijven van wat er leeft in de Vlaamse politiek. Bij de voorbije gemeenteraadsverkiezingen stond ze op de tweede plaats van de Antwerpse Stadslijst. Als oppositieleidster staat ze nu oog in oog met burgemeester en N-VA-voorzitter Bart De Wever. Op het kabinet bespreekt ze met Di Rupo niet alleen de dossiers waarvoor ze bevoegd is, maar ook de Vlaamse politiek. Gevraagd naar de kerstboodschap van koning Albert en de rel die erop volgde, antwoordde ze onlangs op Radio 1 dat de verwijzing naar de geschiedenis er beter niet in had gestaan.

Thomas Mels

Thomas Mels was vroeger nieuwsmanager bij Metro en politiek redacteur bij De Morgen. Toen hij na de regeringsvorming eind 2011 door de nieuwe premier gevraagd werd om woordvoerder te worden, was hij totaal verrast. ‘De Franstalige woordvoerder Guillaume de Walcque zocht iemand voor de Nederlandstalige functie en kwam bij mij terecht. Nu vertoef ik dag in dag uit in de omgeving van de premier. Daarbij is het ook mijn taak om de Vlaamse gevoeligheden met hem te bespreken.’

Luc Van der Kelen

Als er één naam genoemd moet worden uit de Vlaamse media met wie Elio Di Rupo een goede band heeft, dan Luc Van der Kelen, politiek commentator bij Het Laatste Nieuws. ‘We lunchen weleens samen op de Lambermont. Dat gebeurt een paar keer per jaar, en op uitnodiging van de premier. Over wat we het daar hebben? Dat maakt deel uit van het colloque singulier’, zegt Van der Kelen. ‘Di Rupo kun je niet bellen. Zo functioneert hij niet. Het gebeurt weleens dat hij je zelf opbelt. Meestal is dat op cruciale momenten in de Wetstraat en op initiatief van zijn woordvoerders. Di Rupo belt dan met enkele opinieleiders, maar uiteraard niet met diegenen die elke dag met getrokken messen tegenover hem staan. Tussen mij en hem bestaat er een zekere mate van vertrouwen.’

Baron Paul Buysse

De flamboyante voorzitter van Bekaert is een representant van het Belgische establishment die ook groot aanzien geniet in de Vlaamse zakenwereld. Buysse bracht Di Rupo, toen die nog PS-voorzitter was, in contact met Vlaamse ondernemers. In 2010, in volle politieke crisis, haalde Buysse de Waalse socialist zelfs naar Antwerpen om er zijn ondernemersclub NEA toe te spreken. Bij het begin van Di Rupo’s ambtstermijn gaf Buysse de premier het vaderlijke advies om zeventig procent van zijn tijd in Vlaanderen door te brengen. Maar het valt te betwijfelen of Di Rupo die goede raad ter harte heeft genomen. Buysse, een man met ‘een actief sociaal leven’, zou in elk geval willen dat Di Rupo zich wat vaker in Vlaanderen liet zien. Klachten van Vlaamse bedrijfsleiders over de geringe aanspreekbaarheid van de premier zijn immers legio. Al is een en ander wel verbeterd sinds Di Rupo, geschrokken van de felle aanvallen op zijn regering, op zijn kabinet een vergadering met hoofdzakelijk Vlaamse bedrijfsleiders belegde. Het viel aanwezigen bij de uitreiking van de prijs voor de Manager van het Jaar ook op hoe hartelijk de omgang was van de premier met sommige Vlaamse bedrijfsleiders, en hoeveel van hen Di Rupo persoonlijk bij naam kent.

Luc Vansteenkiste

De vroegere ceo van Recticel leerde Elio Di Rupo kennen tijdens zijn periode als voorzitter van het VBO. ‘Vanuit die functie kwam ik op allerlei kabinetten en had ik ook een goed contact met de meeste partijvoorzitters. Ook na mijn aftreden in 2005 is Di Rupo als PS-voorzitter mij regelmatig blijven consulteren over het bedrijfsleven of wanneer hij een afspraak wilde maken met bepaalde Vlaamse ondernemers.’ Vansteenkiste heeft na zijn lange carrière aan de top van het Belgische bedrijfsleven ook een uitstekend zicht op de Waalse economie. Binnen het Marshallplan speelt hij als juryvoorzitter een sleutelrol. ‘Daarvoor heb ik tegenwoordig vooral contact met Waals minister van Economie Jean-Claude Marcourt (PS), maar als ik Di Rupo mail over een bepaald probleem, krijg ik gegarandeerd binnen de 24 uur een antwoord terug.’

Bart Brusseleers

Di Rupo volgt lessen Nederlands bij privéleraar Bart Brusseleers, de vroegere platenbaas en directeur van radiozender 4FM die in Vlaanderen vooral bekend werd als jurylid in de tv-zangwedstrijd Idool. Di Rupo komt elke week twee tot drie uur bij hem over de vloer – tenzij hij per sms moet afzeggen omdat zijn agenda het hem onmogelijk maakt. De lessen worden zo veel mogelijk toegespitst op de publieke optredens die de premier de daaropvolgende dagen heeft in Vlaanderen en de conversaties die hij daar zal moeten voeren.

De premier kwam eind 2011 bij Brusseleers terecht via een andere leerling van hem, Jean-Marc Lietart, vandaag adjunct-kabinetschef van Di Rupo. Als kersvers premier had hij de Vlamingen beloofd dat hij werk zou maken van zijn Nederlands. Een jaar later is er zeker beterschap, maar echt vlot gaat het nog altijd niet. Voormalig VOKA-voorzitter Luc De Bruyckere, ziet daarin ook een van de redenen waarom de Vlaamse kennissenkring van Di Rupo niet uitgebreid is. ‘Zijn taalhandicap is een belemmering om echt te netwerken. Hij is een perfectionist en durft zich niet uit te spreken.’

Steve Stevaert

De gewezen SP.A-voorzitter heeft zijn bewondering voor de keizer van Wallonië nooit onder stoelen of banken gestoken. Stevaert kon lyrisch vertellen over hoe een piekfijn uitgedoste Di Rupo een zaal vol arbeiders in geen tijd om zijn vinger kon winden. Het Frans van Stevaert als partijvoorzitter was minstens even slecht als het beginnende Nederlands van Di Rupo, maar toch ontstond tussen de twee mannen een hechte vertrouwensrelatie. Ste- vaert kwam weleens op bezoek in Mons, de thuishaven van Di Rupo en zag hoe Di Rupo er op handen wordt gedragen. De twee mannen horen elkaar uiteraard minder dan vroeger, maar zijn elkaar zeker niet uit het oog verloren.

Guy Peeters

De voorzitter van het socialistisch ziekenfonds, de gewezen voorzitter van de raad van bestuur van de VRT, de logebroeder en jarenlange sterke man achter de schermen bij de SP.A, behoort ook tot het netwerk van Elio Di Rupo. Peeters had en heeft vooral contact met Di Rupo langs de zogenaamde Gemeenschappelijke Actie, het overlegorgaan van de PS, de SP.A en de socialistische vakbonden en ziekenfondsen. Als partijvoorzitter kwam Di Rupo zelf regelmatig naar die vergaderingen, maar de laatste twee jaar is zijn aanwezigheid schaars geworden, aldus Peeters. De contacten verlopen vooral via Anne Poutrain, de rechterhand van Di Rupo en het hoofd van de PS-studiedienst, en via Laurence Bovy, de machtige kabinetschef van vicepremier Laurette Onkelinx. ‘Maar het is dus niet omdat Di Rupo niet persoonlijk aanwezig is, dat hij slecht op de hoogte zou zijn’, zegt Peeters. ‘De PS is een goed geoliede machine, die er wel voor zorgt dat de juiste informatie uiteindelijk bij Di Rupo terechtkomt.’

Caroline Gennez

De voormalige voorzitster van de Vlaamse socialisten is een goede vriendin van Anne Poutrain, waardoor ze meteen ook een goed contact heeft met de eerste minister. Gennez leerde de premier in de loop der jaren kennen als een man met een grote bewondering voor de Vlaamse cultuur, zowel wat mode, theater als literatuur betreft. ‘Soms vindt hij het raar dat we zo weinig trots zijn op die Vlaamse cultuur. Ik zie bij hem een oprechte interesse in het culturele leven, en op die manier probeert hij ook inzicht te krijgen in de Vlaamse samenleving.’ Zo is de premier vertrouwd met het werk van Tom Lanoye en heeft hij genoten van La langue de ma mère, de Franse vertaling van Sprakeloos.

Daniël Termont

Wie zich ten slotte ook een goede bekende van Elio Di Rupo mag noemen, is de Gentse burgemeester Daniël Termont. ‘Ik behoor niet tot de kring van de intimi, het is niet zo dat wij elkaar iedere week bellen. Maar ik ben zeker een vriend van de premier en uiteraard bespreken we dan weleens politieke dossiers, al hadden we vroeger wel wat vaker contact.’

Toen Di Rupo nog voorzitter was van de Waalse socialisten had hij ten tijde van de verkoop van Distrigas een goede bron aan Termont, als voorzitter van Publigas, de koepel die de gemeenten vertegenwoordigde bij het gasdistributiebedrijf. ‘Di Rupo volgde die zaak op de voet, en vroeg me geregeld om verslag uit te brengen.’

Uit die tijd dateert ook het vriendschapsakkoord tussen Gent en Bergen, waar Di Rupo burgemeester is. Gent steunde de kandidatuur van Bergen om in 2015 Culturele Hoofdstad van Europa te worden. Di Rupo en Termont lobbyen ook samen bij de Amerikaanse ambassadeur Howard Gutman om de Amerikaanse president Barack Obama te overtuigen om in 2014 naar België te komen, niet alleen voor de herdenking van het begin van de Eerste Wereldoorlog, maar ook voor de opening van een nieuw museum in Bergen en de herdenking van het 200 jaar oude Treaty of Ghent, dat een eind maakte aan de oorlog van Groot-Brittannië met de Amerikaanse kolonies. Volgens Termont is de eerste minister in de loop der jaren een beetje verliefd geworden op Gent, en bezoekt hij er vaak muziek- en dansvoorstellingen. ‘Hij heeft zeker veel vrienden in deze stad, die hem Vlaanderen en Gent leren kennen. Volgens mij onderschatten veel mensen hoeveel Di Rupo over Vlaanderen weet.’

Met de premier zelf heeft Termont niet meer zo vaak contact. De laatste keer was tijdens de Gentse Feesten. Maar de burgemeester heeft wel geregeld contact met woordvoerder Mels en kabinetschef Kherbache. De premier reageerde voor het laatst toen Termont na de gemeenteraadsverkiezingen waarschuwde voor de jarendertigstijl van de N-VA in Antwerpen. ‘Hij liet mij weten dat te appreciëren.’

HANNES CATTEBEKE, HAN RENARD EN DIRK VANDENBERGHE