Het laatste woord moet nog vallen

Lezers onder elkaar : binnen deze rubriek doen zich kettingreacties voor.

Lezer Timmermans heeft het over de doolhof van Europese premiestelsels en wetgevingen in verband met de landbouw (?Het laatste woord?, Knack nr. 20). Toch even opmerken dat de landbouwlobby, vertegenwoordigd door onder meer de Boerenbond en het ministerie van Landbouw, in de jaren vijftig zélf alle keuzes maakte zoals over de grootschaligheid van de Europese landbouw. Toen was er nog geen sprake van een goed georganiseerde natuur- en milieubeweging.

Op wereldschaal is er inderdaad een hongerprobleem, maar dat komt niet door een tekort aan voedsel, maar door een slechte verdeling. Voedsel mag op papier een recht voor ieder mens zijn, in de realiteit is het gewone koopwaar die vaak te duur betaald wordt. Er toch even op wijzen dat de marktmechanismen in handen van het Westen zijn.

Europa koos na de Tweede Wereldoorlog voor een landbouwaanpak die een herhaling van zo’n catastrofe moest vermijden en leidde tot overschotten van melk, vlees, boter en fruit. De infrastructuur moest afbetaald worden en renderen, en dus moest er meer geproduceerd worden. Dat beleid leidde tot drama’s in de derde wereld, die niet kan concurreren tegen onze goedkope overschotten.

Ondertussen betalen wij veel voor groenten, terwijl de boer een minimumprijs krijgt. Dat is schandalig maar heeft te maken met al te veel tussenstappen. De alternatieve circuits en vegetarische winkels bewijzen dat het anders kan. Alleen worden er dan hoge kwaliteitseisen aan die voeding gesteld en kan er geen sprake zijn van antibiotica, hormonen, manipulatie, pesticide, te veel mest en zo meer. Als er Europese premies komen voor braaklegging van goede gronden, zal daar wel een belastingkaartje aan hangen.

Natuurlijk kunnen we in eindeloze discussies verzinken over het nut van beroepen en mensen. Een boer die gezond en kwaliteitsvol voedsel produceert, is een prima kracht, net als de ambtenaar die goed werk levert en de werkloze die gratis zijn buren helpt. Een landbouwer die gemanipuleerd voedsel levert (en dat gebeurt jammer genoeg meer dan u denkt) is waardeloos en nutteloos voor onze maatschappij en dient alleen zijn eigenbelang.

De verbruiker wenst voedsel van dieren die goed verzorgd zijn en niet geleden hebben, wenst gezond fruit en groenten, schone lucht en zuiver water. Dat heeft niets te maken met Gaia, de consumentenbond en milieubewegingen, maar met een kwaliteitsvol leven. Het wordt tijd dat de landbouwers deze eis van de gewone burgers ernstig nemen.

L. Van Bockstael, Laarne.