Coronacrisis/ 1
Deze crisis is een mooi voorbeeld van de grootste valstrikken in overheidscommunicatie. Voor je een persbericht verzendt, moet je weten waarom je die boodschap de wereld in wilt sturen. Wil je de bevolking geruststellen met een nuancerende blik op de feiten? Of wil je ze waarschuwen voor een onderschat gevaar?
En daar gaat het mis. De constante switch tussen waarschuwen en relativeren brengt het publiek in de war. Zo krijg je niet alleen verschillende interpretaties van de maatregelen, maar ook een bevolking opgesplitst in twee kampen. De rode draad door de coronacommunicatie werd al snel: ‘Gebruik je gezond verstand.’ Maar dat is niet genoeg. Wat we nodig hebben, is duidelijkheid.
Maak het ons alstublieft gemakkelijker. Geef niet aan hoe we moeten wandelen door ‘Alle neuzen wijzen in dezelfde richting’ op straat te spuiten. Ludieke doordenkers zijn niet nodig. Die simpele ‘Blijf in uw kot’, dat was nog eens iets. Je zou er de lockdown bijna om missen.
Anoukh van de Wiel
Coronacrisis/ 2
Wereldwijd zijn we verdeeld in twee groepen: mensen die de maatregelen om het coronavirus in te dijken strikt willen naleven en mensen die de maatregelen flexibel interpreteren – op basis van verschillende overtuigingen, waarden en behoeften (‘Zondebokken te over’, Knack nr. 31).
De eerste groep beschuldigt de tweede ervan dat ze haar gezondheid of die van haar dierbaren in gevaar brengt en geen empathie toont met de gezondheidswerkers. De tweede groep verwijt de eerste doemdenken en geeft haar de schuld van de beperkte persoonlijke vrijheid, van de negatieve gevolgen op economisch en sociaal vlak. Maar zolang als je een ander de schuld geeft van wat je meemaakt in je eigen leven, ben je afhankelijk van die ander.
In plaats van je boosheid op de ander te richten, kun je de kracht van die boosheid gebruiken om positieve veranderingen te verwezenlijken in je persoonlijke leven. Misschien lukt het je ook wel om je af te vragen of jouw overtuigingen en jouw gedrag wel nog goed bij deze nieuwe realiteit passen? Wie weet inspireer je zo ook de ander met je geleefde voorbeeld, met je gesproken woorden en met de uitdrukking van je goede intenties.
Eva Geerts, psycholoog, Santa Cruz, Bolivia
Koloniaal verleden/ 1
Uit de lezersreactie van Marc Ooms blijkt dat wij vandaag helemaal niets meer te maken zouden hebben met de gruwelen van het kolonialisme, en we ons daar dus ook niet schuldig over hoeven te voelen (‘Congo/1, Het laatste woord, Knack nr. 29/30). Waar hij en zovele anderen blind voor blijken te zijn, is het feit dat alle investeringen die mogelijk waren door onrechtmatig verkregen koloniaal geld sindsdien zijn blijven renderen in België, via een sneeuwbaleffect.
Congo zelf heeft nooit een faire kans gekregen om uit het dal te raken. Het schrille contrast tussen de welvaart van de gemiddelde Belg en de armoede van de gemiddelde Congolees vandaag staat in direct verband met dat verleden waar sommigen niets mee te maken denken te hebben.
Sander Herremans, leerkracht geschiedenis
Koloniaal verleden/ 2
In het kader van de recente beroering rond Leopold II en Congo is het nuttig de vuistdikke en verzorgde Reisgids van Belgisch-Congo en Ruanda-Urundi te vermelden. De derde uitgave daarvan verscheen nog in 1958, kort voor de onafhankelijkheid. In die geïllustreerde en breed informatieve gids wordt de lezer gedetailleerde informatie aangereikt over de ontstaansgeschiedenis van Congo, waarbij op de eerste pagina nog de beeltenis prijkt van ‘Leopold II: stichter van Congo-Vrijstaat’. Toch wordt in die gids van 790 pagina’s maar een twintigtal vage regels gewijd aan Leopold II. Het gaat onder andere over zijn opdracht tot ‘snelle exploratie en bezetting van het land’. Over zijn misdaden: geen woord. Blijkbaar was er al in 1958 een vorm van schaamte of schuldbesef.
Werner Verslegers
Frans Timmermans
In ‘De tijd dat Europa bepaalde wat er in de wereld gebeurde, is echt wel voorbij’ ( Knack nr. 29/30) doet vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans uitspraken die tot nadenken stemmen: ‘Het is onbegrijpelijk dat iedereen die z’n auto voltankt belastingen moet betalen, terwijl vliegtuigen daar nog steeds aan ontsnappen.’
Het is niet de eerste keer dat Timmermans zich zo’n redenering laat ontvallen terwijl een botte vliegtaks haar doel – de CO2-uitstoot verminderen – voorbijschiet. De experts van de Commissie zelf erkennen dat zo’n vliegtaks niet werkt, of misschien wel voor de schatkist maar niet voor het milieu. Dat bewijzen tot dusver ook alle degelijke studies.
Thomas Reynaert
Lode Willems
Uw overleden collega Lode Willems (‘De hippie van Knack’, Knack nr. 28) gaf na zijn pensionering ook enkele boeken uit. Een daarvan heet Den vaderland getrouwe (2014). In dat boek geeft Willems een eigenzinnig overzicht van de geschiedenis van de Nederlanden. Het verrassendste deel van het boek bevat een voorstel om de Nederlanden in een soort nieuwe Benelux te verenigen. De drie monarchieën liet Willems daarbij ongemoeid. Op de vraag of hij dat plan ernstig nam, gaf Willems zelf het antwoord: ‘Ik streef naar de hereniging van de Nederlanden in een Europese Unie, in vriendschap met alle Verenigde Naties van de Aarde. En in het besef dat ik te logisch en te praktisch ben om ernstig te worden genomen.’
Maurits van Liedekerke, Herne
