Een rapsong voor 2008

O jaar van het gat in de vrije markt, het gat van het financieel infarct, o jaar zonder hart.

O jaar van het gat dat gaapt in mijn beurs, het gat in de hand van bankdirecteurs, o jaar van de Beurs.

O jaar van het gat van de ene schuld die met de andere schuld wordt gevuld, o jaar vol tumult.

O jaar van het gat in de schatkist dat mijn land in zijn begroting vergat, o jaar van debat

O jaar van het gat in de buik van de stad, o jaar van Mumbay en Islamabad, o jaar van Bagdad.

O jaar van het gat in de cyclotron, het ozongat van de oliebron, o jaar zonder zon.

O jaar van het gat dat het laatste lied van dichter en van zanger ons liet, o jaar van het niet.

Paul Claes

Poeta laureatus

In de Romeinse tijd bestond het gebruik om een dichter als blijk van waardering voor zijn werk een lauwerkrans op het hoofd te zetten. Dat gebeurde door de keizer en vaak werd deze poeta laureatus of ‘gelauwerde dichter’ dan ook meteen bezoldigd hofdichter. In Engeland werd deze traditie opgepikt en officieel ingevoerd in 1668. Het laureateship bestaat er nog steeds: de uitverkorene schrijft er gedichten voor het hof en bij nationale gebeurtenissen. Sinds 1937 is er ook een poet laureate in de VS en in Nederland wordt er nu al acht jaar een Dichter des Vaderlands gekozen.

Bij ons kennen we wel het fenomeen van stadsdichters en op initiatief van de Provinciale Landbouwkamer voor Oost-Vlaanderen bestaat daar zelfs een plattelandsdichter. Maar er werd nog geen enkele dichter officieel, en als blijk van waardering, uitgenodigd om zich voor de hele bevolking uit te laten over wat er in de wereld (en zelfs daarbuiten) allemaal gebeurt. Of juist niet gebeurt, natuurlijk. Daar brengt Knack nu verandering in. Dit sluit aan bij eerdere initiatieven, zoals de bundel Crisisgedichten, die we vorig jaar op 19 maart lieten verschijnen na de moeilijke regeringsvorming van Leterme I, of de Gaza-gedichten van Charles Ducal die hier vorige week stonden.

Knack nodigde Paul Claes uit om in de traditie van poeta laureatus maandelijks een gedicht te schrijven. Claes (1943) is romancier, es-sayist, vertaler en dichter. Vorig jaar verscheen een verzameling van zijn gedichten onder de titel De zonen van de zon (De Bezige Bij). Hij publiceerde toen ook Lyriek van de Lage Landen. De Canon in Tachtig Gedichten, een becommentarieerde bloemlezing uit negen eeuwen Nederlandse dichtkunst. In een interview naar aanleiding van beide publicaties zei hij een paar maanden geleden in Knack: ‘Kijk, wat wil een dichter? Die wil toch enige weerklank hebben, die wil toch dat zijn verzen gelezen worden?’ Bij dezen dus.

Ewald Pironet