Faceswappen, het verwisselen van gezichten in selfies en video’s, verovert stormenderhand de wereld – of toch die van uw (klein)kinderen. Hiphopgrootheid Kanye West, supermodel Cara Delevingne, de Canadese premier Justin Trudeau, allemaal doen ze eraan mee. Facebook laat zich niet onbetuigd: het kocht de metamorfoseapp Masquerade, een van de populairste in de Belgische iTunes-hitlijst.
Het fenomeen faceswappen werd geboren in 2004, toen de website Something Awful (slagzin: ‘The Internet Makes You Stupid’ ) haar naam eer aandeed door een reeks familiefoto’s te posten waarin de gezichten van grootouders en kleinkinderen geswitcht waren. Algauw werd faceswappen ‘een ding’. Aanvankelijk was dat ding vooral gefundenes Fressen voor vaardige fotoshoppers op obscure onlinefora, en bleef het uit het vaarwater van onze Facebook-feeds. Maar gaandeweg kwamen er smartphoneapplicaties waarmee een eenvoudige druk op de knop volstond. Facebook-concurrent Snapchat boekte er lang het grootste succes mee.
De inhaalbeweging van Mark Zuckerberg stond in de sterren geschreven. Met Masquerade of MSQRD, ontsproten aan de breinen van een Wit-Russisch bedrijf, haalde Facebook vorige week een van de beste leerlingen van de klas aan boord. MSQRD laat niet alleen toe om met vrienden van façade te wisselen, je kunt er ook de gedaante van Barack Obama, Leonardo DiCaprio, Harry Potter, een ijsbeer of tijger mee aannemen. De technologie herkent je gezicht en legt er als het ware een masker over, waardoor je zelfs korte filmpjes kunt maken terwijl een beroemd hoofd of beestige kop naar keuze je mimiek overneemt. Lollig of angstaanjagend? Oordeelt u vooral zelf. Maar populair is het in elk geval.
De redenen daarvoor laten zich raden. Om te beginnen prikkelt faceswappen de verbeelding. Voorts is het – en dat kun je lang niet van alle sociale media zeggen – écht sociaal. Wanneer je met z’n tweeën dubbelgevouwen van het lachen boven een smartphonescherm hangt om elkaars nek en jukbeenderen uit te proberen, begint zo’n app zowaar te verbinden in plaats van te verdelen. Verdelen, dat doen de gefinetunede selfies en netjes gecureerde ontbijttafels waarmee we elkaar online de loef afsteken. Maar als je één kristallen karaf met water en komkommerschijfjes op Instagram hebt gezien, heb je ze allemaal gezien. Geen wonder dat millennials volgens trendwatchers aan perfection fatigue beginnen te lijden: je uitsloven om de schone schijn op te houden, vinden ze alsmaar minder de moeite waard. Ze snakken naar echtheid en oprechtheid, naar humor en creativiteit. En liefst tonen ze dat in een handomdraai, zonder zich te hoeven optutten.
Faceswapping is de uitgestoken tong in een zee van uitgestreken gezichten, een oproep om het leven niet té serieus te nemen. ‘Imperfection is beauty, madness is genius and it’s better to be absolutely ridiculous than absolutely boring’: als Marilyn Monroe nog leefde, had ze zich er ongetwijfeld door laten verleiden.
DOOR KATRIN SWARTENBROUX
Volgens trendwatchers beginnen millennials aan perfection fatigue te lijden: je uitsloven om de schone schijn op te houden, vinden ze alsmaar minder de moeite waard.
