In ‘De kroonraad’ geven vooraanstaande politici hun opinie over de actualiteit. Deze week hugo schiltz over het Vlaams-Blokarrest, het proces-Dutroux, de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, een Brits referendum over de Europese grondwet, de Amerikaanse regering en Irak, en het offensief van Israël.

Mijnheer Schiltz, het hof van beroep in Gent veroordeelt drie vzw’s van het Vlaams Blok wegens systematisch aanzetten tot racisme en discriminatie.

HUGO SCHILTZ: Je kunt er niet omheen dat dit een politieke zaak is. Ik had dus begrip voor de houding van de vorige rechters, die zich onbevoegd hebben ver- klaard. Het hof van cassatie heeft de klacht tóch door een gewone rechtbank laten behandelen, en in afwachting van het ultieme oordeel door cassatie moet men dit arrest aanvaarden zoals het is. Al wil ik er ook geen sacrosancte draagkracht aan geven. En wat de opportuniteitsvraag betreft, zeg ik resoluut dat dit arrest, zo kort voor de verkiezingen, inopportuun is en een averechts effect zal hebben.

Ik ben trouwens nooit gelukkig geweest met de antiracismewet. Ad-hocwetten zijn zelden goede wetten, en de grondwet voor één welbepaalde zaak wijzigen, is gevaarlijk en juridisch niet zindelijk. Ik vind dat er niet te veel beperkingen aan de vrije meningsuiting mogen worden opgelegd, zolang men standpunten verkondigt en geen daden stelt. Zolang het Blok geen pogroms tegen vreemdelingen organiseert, moet het kunnen verkondigen wat het wil, ook als dat de grootste idiotieën zijn.

Dit vonnis zal de xenofobie niet stoppen. Op dat punt hebben we allemaal boter op het hoofd: we hebben de problemen die gepaard gaan met het opvangen van mensen met een totaal andere cultuur laten rotten. Dan moet men niet verbaasd zijn dat sommigen op hol slaan. Het wordt de hoogste tijd dat men in Vlaanderen eindelijk tot een samenhangende ideologie en strategie inzake migratie komt. Het theoretische model van de multiculturele samenleving mislukt in de praktijk. Als we niet oppassen, komen we hier vroeg of laat in Balkantoestanden terecht.

Acht u het mogelijk dat het Vlaams Blok de grootste partij in Vlaanderen wordt?

SCHILTZ: Zo’n vaart zal het niet lopen, maar het heeft wel eens te meer een electoraal cadeau gekregen. Wie al voor het Blok stemde, zal dat nu zeker doen, en zal misschien vrienden en kennissen over de streep halen. De reactie van Franstalige partijen, die meteen de overheidsfinanciering van het Blok willen droogleggen, zal de zaken niet vergemakkelijken.

Op het proces-Dutroux zijn Sabine Dardenne en Laetitia Delhez komen getuigen, en ging het nadien over de mogelijke betrokkenheid van Michel Nihoul bij de ontvoering van Delhez.

SCHILTZ: De vrees voor procedureklachten leidt ertoe dat voorzitter Stéphane Goux de debatten misschien te lang laat uitlopen, maar voor het overige heb ik de indruk dat alles correct verloopt. Ik ben wel verbaasd over de tactiek van sommige burgerlijke partijen, die in de kaart van Marc Dutroux dreigen te spelen. Ze hebben een bijna obsessionele drang om het bestaan van een groter netwerk achter de ontvoeringen aan te tonen, en dat maakt het proces nodeloos verward. Anderzijds zal de jury wel mans genoeg zijn om in al die verklaringen en getuigenissen het kaf van het koren te scheiden. Ik ben een voorstander van assisenrechtspraak voor zeer zware misdaden. Liever twaalf rechters die oordelen dan één, en de grondige behandeling is een extra waarborg voor de beschuldigde.

De krant ‘De Morgen’ hamert elke dag op de schuld van Michel Nihoul en op het slechte werk van onderzoeksrechter Jacques Langlois. Andere kranten brengen een heel andere versie.

SCHILTZ: Dat is de voortzetting van een commerciële guerrilla die in de zaak-Dutroux al jaren geleden is losgebarsten, vooral tussen De Morgen en De Standaard. Ikzelf heb een groot wantrouwen ontwikkeld voor de doordravende manier waarop De Morgen vaak mensen beschuldigt en samenzweringen suggereert. Daarmee komt de krant tegemoet aan de wens van het grote publiek, dat in alle tijden verzot is geweest op complotten. Of het altijd even juist is, is een andere kwestie. Ik heb het persoonlijk moeten ondervinden in het dossier over de Antwerpse Waterwerken. Nadien is gebleken dat de beschuldigingen van De Morgen tegen mij nonsens waren.

VLD en SP.A stellen de discussie over de splitsing van het kiesarrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde uit tot na 13 juni. Enkele Vlaams-Brabantse burgemeesters dreigen de Europese verkiezingen te boycotten.

SCHILTZ: Ik sta aan hun kant. Ik ben oud genoeg om de talentelling te hebben meegemaakt. Ik zat toen in de gemeenteraad van Antwerpen waar burgemeester Lode Craeybeckx op zijn bekende oratorische toon uitriep: ‘Wij verzenden ze niet. Basta.’ Er zijn momenten waarop men zijn verantwoordelijkheid moet nemen. Als die burgemeesters menen dat de huidige regeling strijdig is met de grondwet, dan moeten ze die aanvechten en desnoods niet toepassen. De hogere overheid moet dan maar oordelen of ze daartegen optreedt, dat is een politieke beslissing. Technisch begrijp ik de houding van de regering, die niet wil vallen over deze kwestie. Mocht ik in hun plaats zijn, zou ik er op dezelfde manier trachten onderuit te komen. Maar toch stuit het plooien van de Vlaamse meerderheidspartijen voor de PS mij tegen de borst. Het gaat ook niet op dat de Franstaligen nu al zeggen dat de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde niet eens besproken zal worden. Dat getuigt van een totaal onbegrip voor wat in Vlaanderen leeft. Ze moeten beseffen dat als ze geen respect opbrengen voor de meerderheid van het land, ze het land zelf op de helling zetten. Het is de hoogste tijd om orde op zaken te stellen in de laatste fase van de staatshervorming, en om onverantwoorde privileges af te schaffen.

In het Verenigd Koninkrijk gaat Tony Blair nu toch akkoord met een referendum over de Europese grondwet. Dat zal nog een tijd op zich laten wachten, maar is nu al een tijdbom onder de Europese Unie.

SCHILTZ: Toen het Verenigd Koninkrijk bij de EU kwam, heb ik in het parlement niet geapplaudisseerd omdat ik vermoedde dat dat hoofdzakelijk zou leiden tot afremmanoeuvres. Het Ver-enigd Koninkrijk staat altijd op de rem. Ook nu weer, op een moment dat we door de uitbreiding de grootste moeite zullen hebben om de Europese cohesie te bewaren. Dat referendum is ofwel een puur tactische zet van Blair, ofwel een zoveelste uiting van de Britse wens om zich zo weinig mogelijk Europees te engageren. Ik vrees dat we een woelige en verwarde periode tegemoet gaan, waarbij enkele mentale verworvenheden in het gedrang komen. De Europese constructie zal worden verengd tot een zuiver economisch verband, en het grote politieke project zal worden teruggeschroefd. Hopelijk kan een kern-Europa de EU alsnog vooruittrekken, maar ik krijg stilaan de indruk dat wij politiek een vermoeid continent zijn geworden.

De nieuwe Spaanse premier José Luis Zapatero trekt binnenkort de Spaanse troepen terug uit Irak. Honduras en andere landen willen dat voorbeeld volgen. Zullen de VS zelf meer manschappen sturen of blazen ze de aftocht?

SCHILTZ: Ze zullen nog wachten tot er verkiezingen zijn gehouden, en dan trachten zo snel mogelijk weg te geraken. Wat onvermijdelijk zal leiden tot een bloedige burgeroorlog. Ik ben nooit een voorstander van dat hele avontuur geweest, en ik vind dat Amerika zich vrij schandelijk heeft gedragen door de hele wereld te bedriegen. Maar nu het eenmaal zo is, moet men als realpoliticus wel hopen dat de VS er de zaken nog een tijdje onder controle kunnen houden. De enige zinnige uitweg is dat de Verenigde Naties de touwtjes in handen nemen, maar helaas zijn die bedroevend inefficiënt als het op militaire operaties aankomt.

Zal het debacle in Irak leiden tot een verkiezingsnederlaag van George W. Bush?

SCHILTZ: Dat durf ik niet te voorspellen. Als je hoort wat de 11-septembercommissie aan het licht brengt, kun je alleen besluiten dat de VS onfatsoenlijk worden bestuurd. Maar of de doorsnee Amerikanen ook zo redeneren, is een open vraag.

De regering-Bush blijft nadrukkelijk steun verlenen aan de Israëlische premier Ariel Sharon, die Palestijnse leiders om het leven doet brengen en delen van de Westoever wil annexeren.

SCHILTZ: Dit is natuurlijk de klap op de vuurpijl. Hoe wil je dat verstandige mensen nog begrip opbrengen voor de Amerikaanse houding, als de VS zo met twee maten en twee gewichten werken? Ze betrekken de hele wereld bij hun strijd tegen de massavernietigingswapens in Irak, terwijl in het hele Midden-Oosten geen enkel land méér massavernietigingswapens heeft dan Israël. Ze misbruiken VN-resoluties om allerlei regeringen op het matje te roepen en met sancties te bedreigen, maar de Israëliërs mogen alle resoluties aan hun laars lappen. Israël leeft op gekregen en voor een deel gestolen grond. Dat het zijn territorium alsmaar eenzijdig uitbreidt, is onaanvaardbaar, en de manier waarop het de Palestijnen behandelt, is ronduit hemeltergend. Het mag niemand verwonderen dat die mensen in hun wanhoop naar terreur grijpen. Wat Israël doet, is puur machtskolonialisme, en is strijdig met de mensenrechten.

Koen Meulenaere

Hugo Schiltz ‘Als we niet oppassen, komen we hier vroeg of laat in Balkantoestanden terecht.’