Kunt u in deze moeilijke beurstijden nog met winst beleggen op de beurs, zelfs als beginnende belegger? Jazeker, maar dan moet u wel rekening houden met enkele basisregels.

Na vier jaar van onafgebroken beurshausse tussen maart 2003 en de zomer van 2007 was de verleiding voor heel wat mensen groot om hun geluk te beproeven op de beurs. Jammer genoeg waren de jongste maanden geen goed moment om agressief in de aandelenmarkten te stappen. Dat is een eerste tip voor wie zich op de beurs wil wagen: koop nooit aandelen als iedereen erover begint te praten.

Moeten de nieuwbakken beleggers die met gevoelige verliezen zitten opgescheept nu al beginnen te wanhopen? Natuurlijk niet. Beleggen doet u niet voor een paar maanden, maar alleen met geld dat u lange tijd kunt missen – liefst vijf jaar, of beter nog zeven jaar. Door de jaren wisselen periodes van beursstijgingen af met periodes van dalende koersen. Met die wetmatigheid moet elke belegger leren leven.

Eigenlijk is de mens niet geschapen voor het beleggen in aandelen. De meeste beleggers hebben hard moeten werken om wat spaarcenten te vergaren. Als ze hun geld beleggen, wil dat zeggen dat ze hebben besloten dat geld niet te gebruiken. Geen etentje in een sterrenrestaurant dus, geen cruise, geen nieuwe wagen, pc of dvd-speler. Het geld dat we niet gebruiken, moet dan ook renderen.

Het is raadzaam dat besluit te nemen vanuit de juiste filosofie, om later comfortabeler te leven. Maar een meerderheid van de particuliere investeerders zoekt vooral winst op korte termijn, zonder langetermijndoelstelling. En als geld moet renderen, komen er emoties bij te pas. Want het is geen pretje om de waarde van je zuurverdiende spaargeld, waarvan je hoopt dat het zal aangroeien, tijdelijk te zien dalen.

Het is vreemd, maar als het over beleggingen gaat, gedragen we ons vaak helemaal anders dan normaal. Stel dat u op een openbare verkoop een huis wilt kopen. En dat u het verkooplokaal binnenstapt en vaststelt dat er een massa volk is opgedaagd. Pech gehad, beseft u dan, het zal vandaag niet lukken om die woning tegen een voordelige prijs te kopen.

Of denk aan de koopjesperiode. Als de winkels flinke kortingen afficheren, zijn we er allemaal als de kippen bij om bij het krieken van de dag koopjes te doen. Hoe lager de prijzen, hoe meer onze kooplust wordt opgewekt. Met de beurs gaat het niet anders. Probeer die filosofie toe te passen op uw aandelenbeleggingen, zeker in moeilijke beurstijden.

DE EEUW VAN AZIë

Dat de volgende jaren moeilijke beursjaren worden, betekent niet dat u niet succesvol kunt beleggen. Het komt er nog altijd op aan de juiste, logische beleggingen uit te kiezen. Om succesvolle regio’s en beleggingsthema’s te vinden, moet u er rekening mee houden dat de maatschappij wereldwijd spectaculaire veranderingen doormaakt. De 19e eeuw was de eeuw van Europa, de 20e die van de Verenigde Staten en de huidige die van Azië, waar liefst 2,5 miljard mensen zich klaarmaken om te consumeren.

Die wereldwijde consumptieveranderingen hebben gevolgen voor de economie. Dat de olieprijzen de grens van de 100 dollar per vat benaderen, is geen toeval meer. Dat de voedselprijzen de pan uit rijzen evenmin. En het valt niet langer uit te sluiten dat we rekening moeten houden met een tijdelijke inflatieopstoot (een periode van stijgende prijzen). Daarnaast zal ook de vergrijzing de komende jaren een weerslag hebben op de economie. Wie met die thema’s rekening houdt, zal de komende jaren op de beurs een goede boterham verdienen.

De hoge olieprijzen zijn niet meer weg te denken uit de actualiteit. Maar het is niet waarschijnlijk dat die prijzen eeuwig op het huidige niveau blijven. De komende jaren zullen ze dalen tot een niveau tussen 60 tot 70 dollar per vat. Er zijn heel wat omstandigheden die tot die hoge prijzen hebben geleid. Het aantal grote olievelden krimpt. Om nieuwe olieontginningen te vinden moet steeds dieper worden geboord, en dat kost geld. En heel wat olievelden zijn vandaag in handen van weinig stabiele landen zoals Venezuela en Iran, die olie vaak misbruiken als een geopolitiek wapen.

De economie wordt bepaald door de wet van vraag en aanbod. De vraag naar olie uit Azië is de jongste jaren fors gestegen. China, dat 7 miljoen olievaten per dag verbruikt, is vandaag ’s werelds grootste olieverbruiker, na de Verenigde Staten (21 miljoen vaten per dag). Dat verbruik zal nog verder stijgen. Of denk aan het autobezit. Wereldwijd rijden 125 op de 1000 mensen met een auto (700 tot 900 op de 1000 inwoners in de ontwikkelde landen). In China rijden vandaag slechts 25 tot 30 op de 1000 inwoners met een auto. Dat betekent dat in die regio een immens potentieel bestaat.

Wie hoge olieprijzen zegt, denkt ook onmiddellijk aan alternatieve energie: oliehoudende zanden (teerzanden), windenergie, zonne-energie, biobrandstoffen, steenkool of kernenergie. Voor een beginnende belegger is het uiteraard moeilijk om daaruit de winnaars te pikken. Doorgaans wordt alternatieve energie interessant vanaf een prijs van – omgerekend – 40 tot 50 dollar per vat. Alternatieve energie is noodzakelijk, maar dat is nog geen voldoende reden om erin te beleggen. De meeste aandelen die te maken hebben met wind- en zonne-energie zijn duur. Voor alternatieve energie is het raadzaam zich te beperken tot steenkoolaandelen (het Amerikaanse Peabody Energy of het Zuid-Afrikaanse Sasol), palmolie (via Socfinasia of Sipef) en kernenergie (het Canadese Uranium One).

Aandelen van enkele grote oliemaatschappijen zoals Total en BP mogen de komende jaren niet in de portefeuille van beleggers ontbreken. Voor de fijnproevers bevelen we ook beleggingen aan die onrechtstreeks verband houden met energie, zoals oliedienstenbedrijven (SBM Offshore of Transocean). Ook bedrijven die olie en gas vervoeren, zoals Euronav en Exmar, mogen deel uitmaken van uw aandelenpakket.

GOUD EN ZILVER

We zijn ervan overtuigd dat naast (alternatieve) energie de grondstoffen de komende jaren goed zullen presteren. De grondstoffenprijzen zijn de afgelopen jaren dan wel fors gestegen, maar die prijsstijging moet worden gerelativeerd na een lange periode van dalende prijzen tussen 1980 en 2000. Opnieuw zijn er heel wat redenen om aan te nemen dat de prijzen van de grondstoffen de komende jaren ondersteund zullen blijven. Net als de prijs van de energie worden de grondstoffenprijzen bepaald door de grote vraag uit Azië, en vooral China. Met een economie die minstens 10 procent per jaar groeit, is die vraag heel groot. Maar net als in de energiesector sputtert het aanbod van bepaalde grondstoffen.

Voor beleggers die hun eerste stappen op de beurs zetten, is het niet evident om daar profijt uit te halen. Het is belangrijk een onderscheid te maken tussen soorten grondstoffen. Er zijn drie categorieën: de basismetalen (zoals aluminium, koper, lood, nikkel, zink), de edelmetalen (goud, zilver, platina, palladium) en de zachte grondstoffen of landbouwgrondstoffen (tarwe, maïs, sojabonen, koffie, katoen, cacao).

De prijzen van enkele basismetalen zijn de jongste jaren al fors gestegen. Een verdere vertraging van de Amerikaanse economie kan ze begin 2008 onder druk zetten. Op dat moment is het raadzaam om in basismetalen te beleggen, op voorwaarde dat de Chinese economie niet te veel afkoelt. Aandelen zoals Anglo American (beurs van Londen) en BHP Billiton (beurs van Londen) zijn zeker de investering waard.

In de categorie van de grondstoffen gaat onze voorkeur nog altijd uit naar goud en zilver. Goud is een interessante belegging vanwege de vraag uit Azië, maar ook omdat de prijs niet onderhevig is aan de zwakke dollar, de hoge olieprijzen en een mogelijke inflatie. Wie een graantje wil meepikken van de gunstige vooruitzichten voor goud, kan enkele goudmijnaandelen in zijn aandelenportefeuille opnemen. Interessant zijn Gold Fields en Newmont Mining, die allebei op de Brusselse beurs staan genoteerd. Wie geïnteresseerd is of over voldoende geldmiddelen beschikt om te diversifiëren in zilver, mag gerust een bescheiden positie in het Canadese Coeur d’Alene innemen.

GENEESMIDDELEN IN DE PIJPLIJN

De vergrijzing is een belangrijk beursthema voor de komende jaren. Het volstaat naar de bevolkingspiramides te kijken om vast te stellen dat de bevolking in een aantal regio’s aan het verouderen is. Als belegger kunt u op de vergrijzing inspelen via de farmaceutische industrie. Het ging die sector de jongste jaren niet voor de wind door patentproblemen, de concurrentie van generische producten, strengere goedkeuringsvoorwaarden en de hortende lancering van enkele belangrijke nieuwe geneesmiddelen. Maar de beurs houdt al grotendeels rekening met die omstandigheden.

De farmaceutische sector is een van de aantrekkelijkst gewaardeerde sectoren op de beurs. Voor de drie grootste farmaceutische bedrijven (Pfizer, Sanofi-Aventis en GlaxoSmithKline) betaalt de belegger vandaag gemiddeld tien keer de winst. Dat is weinig en afhankelijk van de beurzen en internationale indices waarmee we de vergelijking maken, komt dat overeen met een korting van 10 tot 40 procent.

Farma-aandelen zijn nog interessant vanwege enkele andere factoren. Doordat de meeste ongeveer 40 tot 50 procent onder hun topkoersen noteren, is het risico dat ze dalen beperkt. Daarnaast worden de farma-aandelen vaak beschouwd als veilige havens in barre beurstijden door de hoge dividenden (bruto gemiddeld rond 4 procent), de sterke balansen (farma-aandelen hebben amper schulden en veel cash op de balans) en de inkoop van eigen aandelen. Tijdens de beursturbulentie van de afgelopen maanden hebben de farma-aandelen goed standgehouden.

De drie grootste farmaceutische bedrijven hebben vijfhonderd programma’s in ontwikkeling – of anders gezegd, ze hebben een potentieel om de komende jaren vijfhonderd nieuwe geneesmiddelen op de markt te brengen. Natuurlijk leiden niet al die programma’s tot de productie van een nieuw geneesmiddel. Maar zelfs met een slaagkans van 10 procent zullen de komende jaren verscheidene, vaak innovatieve geneesmiddelen worden gelanceerd.

In de komende jaren verwachten we bovendien een overnamegolf in de sector, vanwege de financiële gezondheid van de farmaceutische bedrijven. Wie speculatiever is ingesteld, met forse koersbewegingen kan leven en een beleggingshorizon heeft van zeven tot tien jaar, kan daarnaast beleggen in Belgische biotechaandelen zoals Thrombogenics en Devgen. Die hebben interessante producten in de pijplijn. Er bestaat een goede kans dat ze worden overgenomen door farmaceutische bedrijven die hun eigen aanvoer van nieuwe geneesmiddelen willen aanvullen.

NADELEN HEBBEN VOORDELEN

Elke beurscorrectie heeft ook voordelen. Door de koersdalingen van de afgelopen maanden is de Bel20 op een aantrekkelijk niveau beland. Gemiddeld betaalt u vandaag elf keer de winst, al wordt de belangrijkste Belgische graadmeter vooral gedomineerd door financiële aandelen. We raden echter aan bankaandelen pas op te pikken als de kredietcrisis achter de rug is.

Een interessante en vaak succesvolle manier om te beleggen, is aandelen te zoeken die onder de boekwaarde noteren. Voor beginnende beleggers is dat niet zo evident, maar het is tegelijk ook niet onoverkomelijk. De boekwaarde van een onderneming is niets anders dan het eigen vermogen, zoals dat voorkomt op de balans van het bedrijf. Die gegevens kunt u opzoeken in het jaarverslag van de onderneming. De boekwaarde is de reële waarde van het bedrijf.

Als analisten over boekwaarde spreken, bedoelen ze de boekwaarde per aandeel. U berekent de boekwaarde per aandeel door het eigen vermogen van de onderneming te delen door het aantal uitstaande aandelen. Als de aandelenkoers van een bedrijf onder of rond de boekwaarde noteert en er geen fundamentele en structurele problemen zijn met het bedrijf, dan spreekt men van een onderwaardering. Enkele Belgische voorbeelden zijn Punch International, Agfa-Gevaert, Systemat, Picanol en Parc Paradisio. Die aandelen zullen het de komende jaren meer dan waarschijnlijk beter doen dan de markt. Succes!

ALAIN DENEEF IS HOOFDREDACTEUR VAN CASH

EN HET BELEGGERSBLAD INSIDE BELEGGEN.

DOOR ALAIN DENEEF