Hoewel zijn reputatie in de Angelsaksische wereld huizenhoog is, bekleedt de 19de-eeuwse Brits-Amerikaanse schrijver Henry James in het Nederlandse taalgebied een slechts marginale plaats. Pas heel recent werd een van zijn hoofdwerken nog eens vertaald, het van 1881 daterende ?Portret of a Lady?, dat via een pocketeditie een ruimer publiek zoekt. Het lijvige ?Portret van een dame? is wat de titel zegt : een met commentaren omgeven inkijk in de psychologie van een jonge Amerikaanse die met haar tante naar Europa reist (Ooievaar, 350 fr.)

LOTFY AKALAI.

Twee door hun echtgenotes bedrogen broers willen zich wreken op het vrouwendom. Maar Azed, die van deze uit misplaatste ijdelheid geboren wraakzucht het slachtoffer dreigt te worden, redt zich door verhalen te vertellen net als Sheherazade uit Duizend-en-een-nacht. Volgens dit stramien schreef de Marokkaanse schrijver Lofti Akalai de roman ?De nachten van Azed?, een licht geschreven boek waarin het hedendaagse Marokko tot leven wordt geroepen (Manteau/Ambo, 590 fr.)

GUMMBAH.

Gummbah is het pseudoniem van een jonge Nederlandse tekenaar, die in Vlaanderen vooral in het weekblad Humo publiceert. Zijn werk is duidelijk schatplichtig aan dat van Kamagurka : een absurde humor, uitgetekend in een rudimentaire stijl, die veel oog heeft voor de minder verheven of appetijtelijke kanten van het dagelijkse bestaan : veel vieze woordjes, veel gedrochten en misbaksels. Maar zo is het leven, dus kan men er maar beter mee lachen, is het nog voor iéts goed (De Harmonie/Icarus, 395 fr.)

VLAAMS PROZA.

Met ?Wilde inkt en ambrozijn? stelde Jooris van Hulle een overzicht samen van het proza zoals het in dit decennium wordt geschreven. Hij concentreert zich op een tiental auteurs en behandelt daarbij nog een reeks schrijvers die hij met hen verwant acht. Van Hulle richt zich vooral op wat het werk van deze schrijvers te zeggen heeft : de aandacht gaat vooral naar de inhoud, veel minder naar de literaire techniek, hoe betekenisgenererend die ook is. Dit mooi vormgegeven boek koestert vooral didactische bedoelingen. (Davidsfonds/Clauwaert, 595 fr.)

SPINOZA.

De 17de-eeuwse filosoof Baruch de Spinoza, in Amsterdam geboren uit joods-Portugese ouders, geldt als een van de wegbereiders van de Verlichting. ?De draagbare Spinoza?, samengesteld door Henri Krop en Wiep van Bunge, biedt een selectie uit de belangrijkste geschriften van Spinoza : een eerste, vrij overzichtelijke introductie (Prometheus, 500 fr.)

REGELS.

Vrouwen moeten mannen zoveel mogelijk op een afstand houden en onzeker maken. Ellen Fein en Sherrie Schneider hebben daar met ?De regels? een handleiding voor geschreven. Maar het is niet de bedoeling de man het leven zuur te maken, want wie desondanks toch volhoudt, moet wel de ideale echtgenoot zijn. Dit reglement van de hofmakerij maakt het allemaal wel spannend, maar toch ook wat vreugdeloos : onzekere vrouwen die onzekere mannen welhaast de indruk willen geven dat hun ?nee? eigenlijk toch een ?ja? is als dat maar goed afloopt (Luitingh-Sijthoff, 400 fr.)

M.R.

Spinoza : op naar de Verlichting.