Met haar doorlopende interne peilingen beschikt de SP.A over een schat aan informatie. Patrick Janssens, gewezen reclameman, oud-partijvoorzitter en huidig burgemeester van Antwerpen, leerde de Vlaamse socialisten de kneepjes van het vak.
Patrick Janssens: ‘Vóór ik partijvoorzitter werd, deed de partij ook al aan opinieonderzoek, maar het intensieve en systematische gebruik van interne peilingen heb ik als voorzitter geïntroduceerd. Doorlopende peilingen zijn namelijk erg nuttig voor een politieke partij, en methodologisch oneindig veel beter dan de eenmalige opiniepeilingen in de kranten. Die laatste bevatten tientallen mogelijke meetfouten, en voor elk van die meetfouten geldt dat de foutenmarge groter is dan wat in ons politieke landschap als een politiek relevante verschuiving kan worden gezien. Denk maar aan de VLD in de jaren ’90. De zogezegd significante vooruitgang die de liberalen toen in de peilingen boekten, werd in de verkiezingsuitslagen nooit bevestigd. Beslissingen baseren op eenmalige opiniepeilingen is dus zinloos.
Daarnaast waren die interne peilingen voor mij ook politiek-strategisch interessant. Als beginnend partijvoorzitter had ik namelijk een langetermijntraject voor de partij uitgetekend. Belangrijk voor het slagen van dat traject was dat we ons niet zouden laten opjagen door eenmalige, meestal waardeloze opiniepeilingen.
Aan de andere kant is de politiek natuurlijk wél heel volatiel geworden en kunnen bepaalde gebeurtenissen op korte termijn grote gevolgen hebben voor de politieke krachtsverhoudingen. Voordeel van haast ononderbroken peilen is dat je op gelijk welk tijdstip vrij nauwkeurig kunt nagaan wat precies het effect van zo een gebeurtenis is geweest. Nadeel is dan weer dat de kosten hoog kunnen oplopen. Maar ik bekijk dit als een vorm van gezond professionalisme. Niet om blindelings de publieke opinie achterna te lopen, wél om de effecten van het doen en laten van de partij correct te kunnen inschatten.
Wat we zoal vragen? We volgen op lange termijn hoe de partij het doet in de publieke opinie. Dat is iets anders dan het peilen naar zuivere kiesintenties, zoals in La Libre Belgique gebeurt. Wij proberen na te gaan wat ons kiezerspotentieel is, met andere woorden hoeveel procent van de kiezersmarkt voor ons zou kunnen stemmen. Dat is een betrouwbaarder indicator van de slagkracht van je politieke partij dan de optelsom van het aantal mensen dat vandaag effectief voor je zou stemmen.
Gegeven de sterke verpersoonlijking van de politiek wordt ook regelmatig gevraagd hoe individuele politici overkomen. Een aantal keren werden die resultaten gebruikt om de verkiezingslijsten samen te stellen. Bij de Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen in 2000 bijvoorbeeld vroeg de partij zich af of het wel verstandig was dat ik als beginnend voorzitter de tweede plaats op de lijst zou innemen. Interne peilingen hebben toen geholpen die knoop door te hakken. En zo waren wij ook niet verrast door de fenomenale score van Freya Van den Bossche in Oost-Vlaanderen vorig jaar. Haar interne peilingen waren immers bijzonder goed.’
Door Han Renard
‘Le Soir minder betrouwbaar dan De Standaard? Ik zou niet weten waarom.’
‘Niemand had bij de vorige verkiezingen de echte trend gezien, namelijk de nek-aan-nekrace tussen VLD en SP.A.’
