De Italiaanse oliegroep ENI zal tot na afloop van haar openbare overnamebod op Distrigas moeten wachten om te weten of ze ook de aandelen van de Belgische gemeenten mag overkopen. Energiespecialist Luc Barbé van Groen! noemt dat dom en slecht voor ons energiebeleid.
Publigas, de gasholding van de Belgische intercommunales, besliste vorige week om voorlopig vast te houden aan een blokkeringsminderheid van 25 procent plus 1 aandeel in Distrigas. Aan het Italiaanse energiebedrijf ENI, dat deze zomer al het meerderheidsbelang van Suez in Distrigas mocht overnemen, biedt Publigas momenteel slechts 6,25 procent aan.
Energiespecialist Luc Barbé, destijds kabinetschef bij energieminister Olivier Deleuze (Ecolo) en momenteel lid van het partijbestuur van Groen!, vindt het een slechte beslissing van Publigas. ‘Distrigas is een zuiver commerciële gasonderneming. De gemeenten zitten daar niet op hun plaats. Ze verkopen toch ook geen steenkool of benzine?’ Bovendien kan het belang in Distrigas voor belangenconflicten zorgen, bijvoorbeeld als ook andere gasleveranciers aanspraak maken op het gebruik van het aardgasnetwerk. Dat netwerk wordt beheerd door Fluxys, waarin Publigas vandaag ook 31,25 procent en eind volgend jaar zelfs 51,3 procent aanhoudt. ‘Als netwerkbeheerder moet Fluxys, in de logica van de liberalisering, alle spelers dezelfde toegang tot het netwerk verlenen. Maar als de eigenaars van Fluxys tegelijkertijd grote belangen hebben in een van die spelers, wordt die onpartijdigheid toch bedenkelijk’, vindt Barbé. ‘Als er dan nog een sterke, onafhankelijke regulator was, zou het misschien nog kunnen. Maar uitgerekend die Commissie voor de Regulering van de Elektriciteit en het Gas (CREG) werd door de regering gedwongen een toontje lager te zingen.’
Vraag is ook of de afbouw van het belang van Suez in Distrigas werkelijk zal leiden tot een verslapping van de Franse greep op onze gasmarkt. Op Jean-Marie Dedecker na zijn vriend en vijand het erover eens dat voorzitter Daniël Termont van Publigas behoorlijk gebruik gemaakt heeft van de macht die het lot hem toespeelde: Suez moest namelijk zijn aandeel in Distrigas verkopen en Publigas had een voorkooprecht. Zonder akkoord van Publigas dus géén fusie Suez met GDF. Termont gebruikte zijn sleutelfunctie om voor Publigas de meerderheid in Fluxys uit de brand te slepen. Dat lukte, want Suez gaat zijn belang tegen eind 2009 aan Publigas doorverkopen. Maar Suez slaagde er wel in om 60 procent te behouden in de strategische LNG-terminal van Zeebrugge. Volgens Termont is dat niet erg, omdat het Fluxys is dat instaat voor het strategische en commerciële beheer en voor het onderhoud van de terminal. Fluxys wijst ook de bestuurders en de ceo aan.
Volgens Luc Barbé had het hele circus vermeden kunnen worden als minister van Energie Paul Magnette (PS) gedaan had wat het regeerakkoord beloofde: de wet zo aanpassen dat privébedrijven niet meer dan 25 procent mogen hebben in het netwerk, en dus ook niet in de LNG-terminal die daar wettelijk toe behoort. ‘Nu hebben ze Termont de vuurlinie ingestuurd zonder enige rugdekking. En met 60 procent kan Suez nog altijd vervelend doen.’
Luc Baltussen
