Een kanttekening in de discussie over de toplonen: als veel geld in weinig handen is, rolt het niet. En dan sputtert de economie. Staan we aan het begin van het einde?
Mensen die van een uitkering leven, consumeren slechts in heel beperkte mate. En dat terwijl consumptie een factor hoort te zijn die de economie van een land in leven houdt. Anderhalf miljoen Belgen leven in armoede, zegt een rapport van de Europese Commissie. Aan de andere kant van het inkomensspectrum zijn er de succesvolle ondernemers, die onwerkelijk hoge bedragen verdienen. Is dat geen onhoudbare spanning tussen arm en rijk? Een filosofische afweging misschien, met niettemin een dreigende economische component. Geen reden tot paniek, vindt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom bij ING België.
Ook het Centrum voor Sociaal Beleid waarschuwde al voor de groeiende ongelijkheid in ons land.
PETER VANDEN HOUTE: Groeiende ongelijkheid: dat tonen al die cijfers inderdaad aan. Maar dat zegt weinig over het percentage mensen dat écht arm is. Een gezin wordt als arm beschouwd als zijn inkomen minder dan 60 procent bedraagt van het gemiddelde gezinsinkomen. Of je er dan slecht aan toe bent, is met die cijfers niet bewezen.
Dat zullen mensen die van een vervangingsinkomen leven niet graag horen.
VANDEN HOUTE: Ik zeg alleen dat er in absolute termen niemand op achteruitgegaan is, integendeel misschien. Veertig jaar geleden had slechts één Belg op de tien een televisie, nu heeft iederéén er een. Als je vraagt of iemand van een uitkering kan leven, is het antwoord: ja. En kan iemand ervan leven in vergelijking met zijn buurman die werkt? Nee.
Dus de groeiende inkomenskloof in ons land is niet slecht voor de economie, zegt u.
VANDEN HOUTE: Ja en nee. Je zou kunnen opperen dat het geld herverdeeld moet worden om de consumptie en de economie te doen groeien. Anderzijds kan herverdeling óók een rem zijn op de economie. Ondernemers moeten genoeg incentives krijgen om rijkdom te creëren.
Met toplonen?
VANDEN HOUTE: Als je de communistische toer opgaat – een gelijk loon voor iedereen -, doet niemand zijn best. Zo creëer je geen economische dynamiek en evenmin meer rijkdom die je kunt herverdelen. Maar een té grote inkomenskloof zorgt voor spanningen en meer criminaliteit. Dat is bijvoorbeeld het geval in de VS.
In ons land is de inkomenskloof zéker niet overdreven groot. Voor een economische stagnatie valt dus niet te vrezen. Alleen is het erg moeilijk om een gulden middenweg te vinden waarbij alle bootjes mee stijgen met het rijzende economische tij. Elke medaille heeft twee kanten.
Hebt u suggesties voor de volgende regering?
VANDEN HOUTE: Een betere overeenstemming tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Een economie groeit namelijk vooral door meer mensen aan het werk te zetten, en niet door meer te consumeren.
Celine De Coster
