Op aandringen van de Gentse burgemeester Daniël Termont en schepen Geert Versnick verkopen de aandeelhouders van Flanders Expo het bedrijf aan Artexis. De noodzaak van de verkoop, de keuze van de overnemer en de ware toedracht van de overeenkomst zijn voer voor discussie.
Dinsdag 24 april, Gentse gemeenteraad. De leden van de paarse meerderheid beslissen om een parel aan hun economische kroon te verkopen. In de aanbieding: Flanders Expo. Concreet gaan de drie in Flanders Expo participerende overheden – de stad (via Dexia Bank, die 46 procent van de aandelen bezit en ook juridisch eigenaar is van de aandelen van de stad Gent), de provincie, en de Internationale Jaarbeurs van Vlaanderen (IJF) – akkoord met en zullen ze participeren in de nieuw op te richten nv Newco.
Hun Flanders Expo-aandelen worden samengevoegd met die van Artexis Group. Over de afweging van de waarde van die aandelen moet nog worden beslist aan de hand van een audit. Uiteindelijk zal het erop neerkomen dat Artexis 85 procent van de aandelen in Newco beheert, de Gentse bestuurders 15 procent. Het plan voor Newco werd bedacht door Artexis, en werd sinds vorig jaar in opdracht van schepen Geert Versnick (Open VLD) onderhandeld door de Gentse advocaat Patrick Devers.
In Brussel moet Artexistopman Eric Everard na de gemeenteraad vast champagne hebben ontkurkt. Het bedrijf is zelfverklaard ‘marktleider in de sector van de beurzen en vakbeurzen’. Naar eigen zeggen is Artexis in grote lijnen onderverdeeld in drie groepen van vennootschappen: Artexis (The Art of Exhibitions, de organisatie van publieksbeurzen), Mexico (Meetings Exhibitions & Congres Centers voor het beheer en de exploitatie van expo- en tentoonstellingshallen in Namen en Antwerpen), en EasyFairs (organisatie van professionele zakenbeurzen).
Wie de groep bestudeert, stuit op een kluwen van bijna dertig bedrijfjes en holdings met Luxemburg als basis. Het is maar de vraag of de Gentse bestuurders en gemeenteraadsleden daar een goed zicht hebben. En zo ja, waarom zouden ze het goed draaiende Flanders Expo aan deze partner verkopen?
HOOG RISICOPROFIEL
Het businessplan voor deze Newco leest als een juichverhaal met spectaculaire groeiprognoses. Met enige achtergrondkennis over Artexis en de vreemde gang van zaken rond de overname van Flanders Expo oogt de cover van dat businessplan enigszins overdreven: ‘Flanders Expo + Artexis = Stad Gent3’. Met als titel: ‘Gent wordt expohoofdstad van België’.
Uit het in maart 2007 opgestelde businessplan en de op 24 april goedgekeurde aandeelhoudersovereenkomst blijkt dat Artexis door deze verkoop in de praktijk de scepter zal zwaaien over Flanders Expo. Of Gent er veel garen bij zal spinnen, is twijfelachtig.
‘Een doorlichting van een auditbureau noemde Artexis een bedrijf met een hoog risicoprofiel’, aldus een betrokkene. In een analyse van de kandidaat-overnemers (Artexis, Fisa, en het Franse, beursgenoteerde GL Events) door Ernst&Young, die in mei 2006 aan de stad werd overhandigd, staat over de financiële draagkracht van de bieders: ‘Van Artexis Group hebben we momenteel het minst duidelijke beeld, aangezien er geen geconsolideerde cijfers ter beschikking zijn. Artexis heeft een bewijs van Fortis voorgelegd dat de groep over 3 miljoen liquiditeiten beschikt (…). Toch zouden we een meer diepgaand beeld willen hebben van de financiële cijfers van de Artexis Group.’ Ernst&Young adviseerde de stad in zijn analyse om mits aan die voorwaarden wordt voldaan toch te onderhandelen met Artexis.
Uit onze analyses op basis van de balansen van de bedrijven uit de Artexis Group blijkt dat het bedrijf in 2005 en 2006 ettelijke miljoenen verlies maakt, en de cijfers opwaardeert door verschuivingen binnen de groep. ‘Het besluit van de gemeenteraad is onbegrijpelijk’, zegt een insider. ‘Er bestaan veel ernstige, maar niet beantwoorde vragen over de financiële positie van Artexis Group’.
Schepen Geert Versnick, samen met SP.A-burgemeester Daniël Termont de kartrekker van dit dossier, ontweek op dinsdag 24 april de vraag van CD&V of er een financiële audit van Artexis bestaat. Zo’n audit was een van de voorwaarden die de provincie stelde om akkoord te kunnen gaan met de oprichting van Newco. ‘Versnick goochelde met balanscijfers van de Artexisholding en ontkende de slechte financiële toestand van Artexis en zijn dochter Mexico’, zegt een getuige. ‘Hij schermde vooral met de argu
Schepen Geert Versnick, samen met SP.A-burgemeester Daniël Termont de kartrekker van dit dossier, ontweek op dinsdag 24 april de vraag van CD&V of er een financiële audit van Artexis bestaat. Zo’n audit was een van de voorwaarden die de provincie stelde om akkoord te kunnen gaan met de oprichting van Newco. ‘Versnick goochelde met balanscijfers van de Artexisholding en ontkende de slechte financiële toestand van Artexis en zijn dochter Mexico’, zegt een getuige. ‘Hij schermde vooral met de argumentatie dat met GL Events de Gentse verankering zou verdwijnen. Dat alle materiaal en middelen uit Frankrijk zouden komen en op die manier de lokale markt buitenspel zou worden gezet.’
Het argument van een Gentse of Belgische verankering houdt moeilijk stand. Het werd al eerder gebruikt tegen een overname door het Franse GL Events (een bedrijf met ruim 20 miljoen euro nettowinst in 2006). Volgens de aandeelhoudersovereenkomst en het businessplan van Newco wordt Flanders Expo een bedrijf dat gebouwen mag beheren. De sociale zetel van Newco is officieel in Gent. Maar wat heeft dat te betekenen als het overgrote deel van de aandelen in bezit is van diverse holdings die in Luxemburg zijn gevestigd?
Op 22 december 2006 richtte Artexis-topman Everard snel een nieuwe holding op die officieel in Brussel gevestigd is, maar eigendom is van Artexis International in Luxemburg. Volgens verschillende getuigen dreigt het volgende scenario: Flanders Expo wordt een melkkoe voor Artexis Group. Om op korte termijn aan vers kapitaal te raken, zou het gebouw verkocht kunnen worden en meteen teruggeleased.
DRUK OP AANDEELHOUDERS
Flanders Expo in Sint-Denijs-Westrem groeide de laatste twintig jaar uit tot een begrip in Vlaanderen. Met ruim 100 eve-nementen, van grote concerten en houseparty’s tot ijsrevues en bootshows trekt de hal ongeveer 1 miljoen bezoekers per jaar aan. Het is een zeer gezond bedrijf. Het maakte de voorbije jaren steeds een bescheiden winst – in 2006 was dat een bedrijfswinst van 1,4 miljoen voor belastingen. Het bedrijf is aantoonbaar minstens 20 miljoen euro waard (16 miljoen aan activa als gebouwen, 4,5 miljoen cash) en heeft geen schulden.
Naast de genoemde overheden participeerden behalve Dexia (5 miljoen euro voor 2000 aandelen, en tevens beheerder van de 1200 aandelen van de stad Gent, die 3 miljoen euro bijlegde) ook bedrijven als Sidmar, Volvo en Electrabel in het kapitaal. De overheid en privé-investeerders verzamelden halfweg jaren tachtig ruim 25 miljoen euro om het project van de grond te krijgen. In mei 1987 werd het complex langs de E40 officieel geopend. Het werd een succesverhaal.
Maar Guido De Wilde, al twintig jaar voorzitter van de raad van bestuur van Flanders Expo, vreest voor de toekomst van het bedrijf. In de krant De Gentenaar van 28 februari 2007 liet hij optekenen: ‘Ik blijf erbij dat een verkoop niet nodig is.’ Volgens De Wilde zijn de 7600 aandelen van Flanders Expo in totaal 24 miljoen euro waard. ‘Als de aandeelhouders dan toch willen verkopen, dan moeten zij niet alleen kiezen voor het hoogste bod, maar ook voor de kandidaat die de meeste zekerheid biedt, de hoogste financiële draagkracht heeft en ook een internationale speler is’, aldus De Wilde. Hij wil vandaag geen commentaar geven, maar blijft bij zijn eerdere uitspraken.
De krant De Tijd berichtte in februari 2006 al dat de beurshal Flanders Expo verkocht zou worden. ‘Dexia wou van dit soort participaties af, maar niet tegen elke prijs en in overeenstemming met de stad’, aldus een insider. Er werden onderhandelingen gestart met Artexis, zo bevestigde Geert Versnick in die periode, toen nog Gents schepen van Openbare Werken en bestuurder bij Flanders Expo. De Tijd meldde toen ook dat sommige bestuurders de geboden prijs van 15 miljoen euro in contanten voor de 7600 aandelen te laag vonden.
Er ontstond een opbod, dat leek te eindigen op 24 mei 2006. Tijdens een informele aandeelhoudersvergadering op het Gentse stadhuis in aanwezigheid van Geert Versnick en Daniël Termont bleek dat een meerderheid van de aandeelhouders bereid was om in totaal 46 procent van de aandelen aan GL Events te verkopen. ‘Artexis weigert uitdrukkelijk om mee te werken aan een verdere opbiedronde’, staat te lezen in een brief van de raad van bestuur van Flanders Expo van juni 2006. GL Events bood met 23,1 miljoen het meest.
Maar sindsdien werd er door betrokken politici forse druk uitgeoefend op aandeelhouders als Sidmar en Electrabel om hun aandelen niet aan GL Events te verkopen. ‘Ook de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) ondervond flinke druk om niet te verkopen aan GL Events. Die druk kwam van Artexis, maar ook vanuit de politiek. In juni 2006 meldde De Tijd: ‘De Gentse liberalen werken aan constructies om de beurshal Flanders Expo in Belgische handen te houden en het bod van de Franse groep GL Events te counteren. Zelfs premier Guy Verhofstadt (VLD) zou meewerken, al laat zijn kabinet weten dat “dit een zaak is van het stadsbestuur”.’ En verder in De Tijd: ‘Sinds vorige week roert de politiek zich. Er wordt, vooral in liberale kringen, geprobeerd alle Belgische aandeelhouders te groeperen om de Fransen af te houden. De Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) zou al teruggekomen zijn op een mondelinge toezegging om te verkopen aan GL Events.’
Gezien de financiële positie van Artexis, is het een logische vraag hoe het bedrijf de overname zal financieren. Een voorziene lening van de Brusselse Investeringsmaatschappij van 15 miljoen euro zou uitkomst bieden. De GIMB bezit al 4 procent aandelen in Artexis International, de Luxemburgse holding, en is daarmee na topman Everard de grootste aandeelhouder. Al wordt er in het vorig jaar gepubliceerde GIMB-jaarverslag over 2005 niet vermeld wat dat belang in Artexis waard is. Op de bedrijfswebsite staat dan weer te lezen dat de GIMB een participatie van 1,25 miljoen euro in Artexis heeft. In de raad van bestuur van de GIMB zit ook iemand van Dexia, dus GIMB-voorzitter Serge Vilain kon zich ongetwijfeld goed informeren over het dossier-Flanders Expo. De Gentse verankering is dus relatief.
Jean Eudes Rabut, een topman van GL Events, wil vanuit Lyon alleen dit kwijt: ‘Wij dachten vorig voorjaar nog in een normaal overnameproces te zijn verwikkeld. We begrijpen niet wat er sindsdien in dit dossier is gebeurd, al weten we wel dat er druk is uitgeoefend.’ GL Events kondigt aan dat het juridische stappen zal zetten.
Op het kabinet van burgemeester Termont verwees men ons door naar de bevoegde schepen, Geert Versnick. ‘De stad Gent beschikt inderdaad over een audit van een onafhankelijk accountancykantoor, een van de zogenaamde Big 4’, laat zijn kabinet weten. ‘Daarnaast is er nooit een meerderheid geweest van aandeelhouders die wensten te verkopen aan het Franse GL Events.’
DOOR HANS VAN SCHAREN
