Beethovens Fidelio zou een bevrijdingsopera zijn, een revolutieopera, een utopisch drama, een verheerlijking van de mens. In 1805 stond op de affiche nochtans simpelweg Fidelio, of de echtelijke liefde. Zoals meestal ligt de waarheid in het midden. Napoleon zou ooit gezegd hebben dat je om een man te begrijpen moet teruggaan naar de tijd waarin hij twintig was. Voor Beethoven was dat de jaren negentig van de achttiende eeuw, vlak na de Franse Revolutie. Toen al had hij opgemerkt dat de Oostenrijker ‘niet revolteert zolang hij zijn bruin bier en zijn worst heeft’. De aanleiding voor die uitspraak was de massale arrestatie van democraten en jakobijnen in 1794. Hun aanvoerder, Anton Riedel, werd veroordeeld tot 60 jaar kerker. Zijn medestander Franz Hebenstreit werd opgehangen. Riedel werd in 1809 bevrijd, niet door een liefhebbende echtgenote maar door de troepen van Napoleon. Misschien is Fidelio wel in vele opzichten een spiegel van zijn tijd.
Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.
